Viêm bao hoạt dịch khớp háng – Triệu chứng và nguyên nhân

Viêm bao hoạt dịch khớp háng gây ra các triệu chứng đau, sưng, cứng khớp, hạn chế vận động. Tình trạng này ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe, sinh hoạt của người bệnh. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời bệnh có thể dẫn tới những biến chứng nguy hiểm.

1. Viêm bao hoạt dịch khớp háng là gì?

Về nguyên tắc bao hoạt dịch ở bất kỳ vị trí nào cũng có khả năng bị viêm. Tuy nhiên, bao hoạt dịch ở những khớp hoạt động nhiều, chịu áp lực lớn thường có nguy cơ cao hơn. Do đó, chúng ta thường nghe thấy tình trạng viêm bao hoạt dịch khớp vai, viêm bao hoạt dịch khớp gối, viêm bao hoạt dịch khớp gót chân hay viêm bao hoạt dịch khớp cổ tay. Bên cạnh đó cũng không thể không nhắc tới viêm bao hoạt dịch khớp háng.

Tại khớp háng có các túi chứa chất hoạt dịch giúp bôi trơn khớp. Túi hoạt dịch này có vai trò là tấm đệm giúp giảm ma sát cho xương, gân, cơ xung quanh khớp để khớp hoạt động trơn tru hơn.

Viêm bao hoạt dịch khớp háng còn được gọi là viêm bao hoạt dịch mấu chuyển khớp háng. Đây là tình trạng các túi chứa chất hoạt dịch này bị viêm nhiễm dẫn tới tăng tiết dịch gây sưng đau tại vị trí này và các vùng liên quan. Tình trạng này có thể xuất hiện ở người trưởng thành, người cao tuổi, viêm bao hoạt dịch khớp háng ở trẻ em. Tuy nhiên, một số đối tượng có nguy cơ cao hơn.

Tìm hiểu ngay viêm bao hoạt dịch khớp là gì?

2. Triệu chứng viêm bao hoạt dịch khớp háng

Dấu hiệu viêm bao hoạt dịch khớp háng rất dễ nhận biết. Do đó, người bệnh có thể cảm nhận được ngay những biến đổi bất thường của cơ thể. Đối với từng người mức độ, tần suất của dấu hiệu và các triệu chứng đi kèm có thể không giống nhau. Tuy nhiên, nhìn chung sẽ có các biểu hiện bệnh sau:

3. Nguyên nhân gây viêm bao hoạt dịch khớp háng

Có một số nguyên nhân có thể dẫn tới tình trạng này. Trong đó có những nguyên nhân xuất phát từ yếu tố chủ quan mà bạn có thể điều chỉnh được.

3.1. Quá trình lão hóa gây viêm bao hoạt dịch khớp háng

Tuổi tác càng lớn, chức năng của các cơ quan, bộ phận của cơ thể càng suy giảm. Điều này cũng ảnh hưởng tới bao hoạt dịch của khớp háng. Tuổi cao cũng khiến cho sức đề kháng của cơ thể suy giảm khiến cho các yếu tố gây bệnh có khả năng xâm nhập cơ thể.

3.2. Khớp hoạt động quá mức

Trong cơ thể, khớp hàng là một trong những khớp hoạt động khá nhiều, chịu áp lực lớn. Nếu bạn liên tục khiến cho khớp này bị quá tải sẽ dẫn tới tích tụ dần tổn thương. Từ đó có thể kích hoạt phản ứng viêm tại bao hoạt dịch.

3.3. Chấn thương gây viêm bao hoạt dịch khớp háng

Chấn thương có thể xảy ra khi chơi thể thao, lao động, thậm chí sinh hoạt hàng ngày. Các chấn thương ở khớp háng hoặc các khu vực, mô mềm xung quanh có thể ảnh hưởng tới bao hoạt dịch khớp háng. Bao hoạt dịch tại đây có thể bị viêm do tác động trực tiếp của chấn thương. Hoặc tình trạng viêm có thể là hệ quả do chấn thương không được điều trị triệt để.

Chấn thương ở khớp háng, khu vực, mô mềm xung quanh có thể ảnh hưởng tới bao hoạt dịch khớp háng

3.4. Thừa cân, béo phì

Cân nặng vượt quá mức cho phép sẽ khiến cho khớp háng phải chịu tải trọng lớn hơn. Từ đó áp lực lên bao hoạt dịch khớp háng cũng nhiều hơn. Theo thời gian, sẽ khiến bao hoạt dịch tại vị trí này bị viêm.

3.5. Hệ quả của một số bệnh lý

Việc mắc phải một số bệnh lý xương khớp, bệnh tự miễn mạn tính cũng có thể là nguyên nhân. Các bệnh lý này có thể ảnh hưởng tới toàn bộ các khớp của cơ thể hoặc ảnh hưởng tới các khớp khác trước sau đó mới tới khớp háng và bao hoạt dịch khớp háng. Các bệnh có thể kể đến là:

• Bệnh gout: Xảy ra do nồng độ axit uric trong máu cao gây lắng đọng tinh thể muối urat tại khớp gây đau. Tình trạng này thường bắt nguồn từ khớp ngón chân cái nhưng cũng không loại trừ khớp háng. Qua thời gian tình trạng bệnh sẽ tác động tới bao hoạt dịch.
• Viêm khớp háng: Là tình trạng viêm nhiễm tại khớp từ đó tác động tới bao hoạt dịch.
• Viêm khớp dạng thấp: Là tình trạng hệ miễn dịch tấn công nhầm các mô khớp khỏe mạnh. Tình trạng này sẽ ảnh hưởng tới cả hai bên khớp háng.
• Viêm khớp nhiễm trùng: Là tình trạng vi trùng xâm nhập vào khớp có thể qua vết thương hở hoặc từ những cơ quan khác trên cơ thể.
• Vẹo cột sống: Dáng đi thay đổi sẽ khiến xương khớp không ở trạng thái bình thường. Áp lực lên bao hoạt dịch khớp háng cũng lớn hơn.
• Ngoài ra, một số bệnh lý khác cũng có thể là khởi nguồn như: Lao xương, lupus ban đỏ, viêm khớp vảy nến…

3.6. Hệ quả của lần phẫu thuật trước

Phẫu thuật ở phần hông hoặc cấy ghép xương khớp ở vị trí hông, khớp háng có thể được xem xét là một nguyên nhân. Hệ quả của các cuộc phẫu thuật này có thể gây kích thích lên các túi bao hoạt dịch tại khớp háng dẫn tới viêm.

4. Đối tượng có nguy cơ cao

Việc xác định được nhóm đối tượng có nguy cơ cao sẽ tạo thuận lợi cho phỏng đoán và điều trị bệnh. Dưới đây là một số đối tượng cần đặc biệt lưu ý tới tình trạng này vì dễ có nguy cơ mắc bệnh:

• Người cao tuổi. Đặc biệt là phụ nữ trung niên.
• Người có đặc thù công việc buộc phải sử dụng khớp háng nhiều.
• Vận động viên của các môn thể thao yêu cầu chuyển động nhiều ở khớp háng.
• Người vừa bị chấn thương hoặc đã từng bị chấn thương khớp háng.
• Người thừa cân, béo phì.
• Người mắc các bệnh lý cho thể gây hậu quả là viêm bao hoạt dịch khớp háng.

Người béo phì là đối tượng có nguy cơ cao

5. Viêm bao hoạt dịch khớp háng có nguy hiểm không?

Các triệu chứng bệnh sẽ gây ảnh hưởng tới sức khỏe cũng như khả năng vận động của người bệnh. Do đó nó sẽ làm giảm hiệu suất công việc, gây khó chịu cho người bệnh. Điều đáng nói là bệnh nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn tới những biến chứng nguy hiểm như:

• Yếu cơ: Giảm sức mạnh cơ sẽ kéo theo giảm khả năng vận động, đễ gặp chấn thương hơn.
• Teo cơ: Biến đổi về hình dạng cơ có thể nhận diện bằng mắt thường.
• Tăng nguy cơ mắc các bệnh lý xương khớp khác: Viêm bao hoạt dịch khớp háng có thể tạo điều kiện kích hoạt các bệnh lý xương khớp khác như viêm khớp háng, thoái hóa khớp háng…
• Tàn phế: Đây là hậu quả nghiêm trọng nhất của căn bệnh này khi nó làm mất đi khả năng vận động thông thường của người bệnh. Các sinh hoạt hàng ngày buộc phải nhờ tới sự trợ giúp của thiết bị hỗ trợ hoặc người thân.

Teo cơ là một trong những biến chứng nguy hiểm của bệnh

6. Khi nào cần gặp bác sĩ?

Bệnh được phát hiện sớm và điều trị kịp thời thì hiệu quả sẽ cao và khả năng phục hồi lớn. Ngược lại nếu để bệnh tiến triển nặng mới chữa trị, người bệnh sẽ phải tốn nhiều thời gian, công sức và tiền bạc mà hiệu quả chưa chắc đã như mong đợi. Thậm chí người bệnh có nguy cơ gặp phải biến chứng cao. Do đó, ngay khi phát hiện các dấu hiệu mắc bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh hãy tới các cơ sở y tế để được thăm khám và chẩn đoán.

7. Chẩn đoán

Các phương pháp chẩn đoán lâm sàng, cận lâm sàng, chẩn đoán phân biệt sẽ được áp dụng để xác định nguyên nhân cũng như tình trạng bệnh hiện tại. Tùy từng đối tượng cụ thể, bác sĩ sẽ tiến hành các phương pháp khác nhau,

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh lý, chấn thương, đặc thù nghề nghiệp, các triệu chứng bệnh. Đồng thời bác sĩ sẽ xem xét các biểu hiện bên ngoài, kiểm tra tầm vận động.
• Chụp X-quang: Cung cấp hình ảnh tổn thương xương khớp.
• Chụp MRI: Cung cấp hình ảnh các mô mềm xung quanh khớp, tình trạng dày lên của bao hoạt dịch.
• Xét nghiệm dịch khớp: Bác sĩ sẽ chọc hút để lấy mẫu dịch khớp đưa đi xét nghiệm ở phòng thí nghiệm.
• Xét nghiệm máu: Được chỉ định khi bác sĩ nghi ngờ viêm bao hoạt dịch do bệnh lý tự miễn hoặc nhiễm trùng.

Bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm máu

8. Điều trị viêm bao hoạt dịch khớp háng

Bác sĩ sẽ căn cứ vào nhiều yếu tố để xây dựng phác đồ điều trị viêm bao hoạt dịch khớp háng cho phù hợp. Nguyên tắc điều trị là giảm triệu chứng, bảo vệ khả năng vận động và phòng ngừa biến chứng.

Trong trường hợp mới xuất hiện cơn đau hoặc cơn đau đang trong đợt cấp thì người bệnh được khuyên nghỉ ngơi, tránh vận động mạnh. Điều này sẽ tạo thời gian cho khớp háng được thư giãn, phục hồi. Nhưng cũng không nên nằm quá lâu mà hãy hoạt động nhẹ nhàng khi cơn đau đã thuyên giảm. Bởi nó sẽ giúp tránh tình trạng cứng khớp.

8.1. Chườm giảm đau do viêm bao hoạt dịch khớp háng

Chườm là biện pháp chữa viêm bao hoạt dịch khớp háng tại nhà. Nhưng hiệu quả của phương pháp này chỉ mang tính tạm thời. Vì nó không tác động vào căn nguyên gây bệnh mà chỉ giúp che mờ triệu chứng.

Có 2 phương pháp chườm là chườm nóng và chườm lạnh. Mỗi phương pháp sẽ phù hợp với những trường hợp khác nhau.

• Chườm lạnh: Bạn có thể dùng túi gel lạnh, chai nước đá, khăn bọc đá để chườm lên vị trí bị đau trong vòng 20 phút. Phương pháp này giúp giảm đau, giảm sưng và bầm tím trong trường hợp sử dụng khớp quá mức hoặc bị chấn thương trong vòng 48 giờ.
• Chườm nóng: Bạn có thể dùng túi chườm, khăn ấm hoặc chai thủy tinh chứa nước ấm để chườm lên vùng khớp háng trong 20 phút. Phương pháp này giúp tăng cường lưu thông máu, giảm đau, giảm cứng khớp. Chườm nóng phù hợp với người bị viêm bao hoạt dịch mấu chuyển khớp háng sau 48 giờ chấn thương, hệ quả của bệnh lý.

8.2. Sử dụng dụng cụ hỗ trợ

Nẹp, đai bó khớp háng, nạng đi bộ có thể hỗ trợ tốt trong khoảng thời gian đầu. Bác sĩ sẽ hướng dẫn loại nẹp, đai và thời gian nẹp, đeo đai phù hợp với bạn. Việc sử dụng dụng cụ hỗ trợ sẽ giúp bạn di chuyển dễ dàng hơn đồng thời ngăn ngừa những động tác gây tổn hại tới bao hoạt dịch vốn đang bị tổn thương.

Đai bó khớp háng có thể được chỉ định dùng trong thời gian ngắn

8.3. Thuốc chữa viêm bao hoạt dịch khớp háng

Các thuốc được chỉ định sẽ giúp giảm bớt triệu chứng để người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn. Lưu ý là chỉ dùng thuốc dưới sự chỉ định của bác sĩ nếu không muốn “lợi bất cập hại”.

• Thuốc giảm đau như Paracetamol: Thường được chỉ định cho trường hợp đau mức độ nhẹ. Thuốc có thể kèm khả năng giảm sốt dành cho những trường hợp bị sốt nhẹ.
• Thuốc chống viêm không steroid: Các thuốc phổ biến như: Ibuprofen, Naproxen… Loại thuốc này vừa có tác dụng chống viêm vừa có khả năng giảm đau.
• Steroid đường uống hoặc đường tiêm: Thuốc được chỉ định cho trường hợp đau viêm nặng. Tuy nhiên thường chỉ dùng điều trị ngắn hạn.
• Thuốc kháng sinh: Dùng cho trường hợp bị nhiễm vi khuẩn. Tuy nhiên, kháng sinh đường uống có thể không đáp ứng. Vì vậy, một số trường hợp phải nhập viện để dùng kháng sinh đường tĩnh mạch.
• Thuốc kháng lao: Được chỉ định cho đối tượng bị lao xương gây hệ quả là viêm bao hoạt dịch khớp háng.

Thuốc được chỉ định để giảm bớt triệu chứng bệnh

8.4. Bài tập hỗ trợ

Một số bài tập có thể hỗ trợ tốt cho việc giảm đau, giảm cứng khớp, tăng sức mạnh của các cơ xung quanh khớp háng. Từ đó hỗ trợ tốt cho quá trình vận động của khớp. Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để lựa chọn được bài tập phù hợp với bản thân.

8.4.1. Bài tập con lắc ngang

Bài tập này giúp tăng phạm vi chuyển động của cơ xung quanh hông. Từ đó tạo sự ổn định cho khớp háng.

• Đứng thẳng, chân phải làm trụ.
• Nhấc chân trái đưa sang ngang rồi trở về tư thế ban đầu. Trong quá trình đưa chân, người, lưng, hông và chân trụ thẳng.
• Đổi chân và lặp lại động tác. Mỗi bên thực hiện 7 lần.

8.4.2. Bài tập con lắc dọc

Bài tập này giúp tăng cường cơ hông, giảm đâu. Nó cũng giúp làm nóng cơ gấp hông, gân kheo.

• Đứng thẳng, chân phải làm trụ.
• Nhấc chân trái và lắc nhẹ chân trái về phía trước và phía sau. Lưu ý lưng và đầu gối phải giữ thẳng.
• Thực hiện động tác 7 lần và đổi chân.

8.4.3. Bài tập căng cơ tứ đầu đùi

Nếu cơn đau nhẹ bạn có thể thử bài tập này. Tuy nhiên cần tập chậm và nhẹ nhàng.

• Đứng thẳng, hai chân rộng bằng hông. Có thể vịn vào tường hoặc ghế cố định để giữ thăng bằng.
• Từ từ gập đầu gối trái ra sau. Lấy tay trái nắm lấy cổ chân trái để kéo gót chân về phía mông. Giữ tư thế trong 7 giây rồi trở về tư thế ban đầu.
• Lặp lại với chân phải.

8.4.4. Bài tập duỗi thẳng chân

• Nằm sấp, quay mặt sang trái hoặc phải để cảm thấy dễ chịu hơn.
• Siết cơ mông và cơ bụng đồng thời nâng chân trái lên khỏi sàn. Trong lúc này hông vẫn chạm sàn. Giữ tư thế trong 7 giây rồi trở về tư thế ban đầu và đổi chân.

8.4.5. Tư thế cây cầu một chân

Đây là bài tập giúp kéo giãn cơ gân kheo, cơ tứ đầu đùi, cơ mông. Từ đó hỗ trợ hoạt động của khớp háng, giảm áp lực cho túi bao hoạt dịch.

• Nằm ngửa, chân, tay duỗi thẳng. Lòng bàn tay úp.
• Co đầu gối trái, chân phải duỗi thẳng rồi từ từ nâng lên cao. Sau đó nâng xương chậu lên. Giữ tư thế trong 7 giây rồi trở về tư thế ban đầu và đổi bên.

Bài tập căng cơ tứ đầu đùi

8.5. Vật lý trị liệu

Phương pháp này giúp tăng cường sức mạnh cơ, giảm đau, giảm cứng khớp, phục hồi khả năng vận động cho người bệnh. Thêm vào đó, vật lý trị liệu cũng kích thích tuần hoàn máu, giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn. Tùy thuộc vào tình hình cụ thể của người bệnh, bác sĩ vật lý trị liệu sẽ xây dựng phác đồ điều trị phù hợp. Qua mỗi buổi liệu trình bác sĩ sẽ đánh giá hiệu quả và có thể đưa ra sự điều chỉnh nếu cần thiết như kéo dài hoặc rút ngắn liệu trình.

Điều quan trọng là người bệnh cần bám sát theo phác đồ điều trị mà bác sĩ đã đặt ra. Vì một liệu trình thường kéo dài từ vài tuần tới vài tháng, đòi hỏi người bệnh phải tham gia nhiều buổi trị liệu. Trong trường hợp không thể có mặt ở buổi điều trị tiếp theo hãy thông báo sớm với bác sĩ để bác sĩ có thể sắp xếp lại lịch hẹn nhằm đảm bảo hiệu quả điều trị.

8.6. Phẫu thuật chữa viêm bao hoạt dịch khớp háng

Phương pháp này được chỉ định cho trường hợp nghiêm trọng, nguy cơ biến chứng cao, không đáp ứng điều trị nội khoa. Tùy từng trường hợp mà bác sĩ sẽ lựa chọn phẫu thuật mở hoặc phẫu thuật nội soi. Trong đó, phẫu thuật nội soi sẽ ít xâm lấn hơn phẫu thuật truyền thống.

Bác sĩ có thể phẫu thuật để loại bỏ các phần viêm của bao hoạt dịch để giảm đau, phục hồi khả năng vận động cho người bệnh. Đối với phẫu thuật thay thế toàn bộ khớp tổn thương, khớp cũ sẽ bị loại bỏ, bao gồm cả phần bao hoạt dịch. Thay vào đó là khớp nhân tạo. Khớp mới này sẽ đảm bảo chuyển động của cơ thể.

Phương pháp này có thể tiềm ẩn một số rủi ro như nhiễm trùng, xuất hiện các cục máu đông, xuất huyết… Tuy nhiên, các rủi ro này thường không phổ biến. Nhìn chung lợi ích thu được từ phẫu thuật sẽ lớn hơn những rủi ro mà chưa chắc người bệnh đã gặp phải.

9. Chăm sóc người bị viêm bao hoạt dịch khớp háng

Người bệnh cần được chăm sóc đặc biệt để hỗ trợ tốt quá trình điều trị. Dưới đây là những điều cần lưu ý trong dinh dưỡng, sinh hoạt.

• Dinh dưỡng lành mạnh: Bổ sung vào thực đơn thực phẩm kháng viêm, giàu omega-3, canxi, vitamin D, vitamin C. Cụ thể là: cá béo, nghệ, sữa, rau màu xanh đậm, quả mọng, trái cây họ cam quýt.
• Viêm bao hoạt dịch kiêng ăn gì? Hạn chế thực phẩm kích thích phản ứng viêm như: Thức ăn nhiều dầu mỡ, cay nóng, bia rượu…
• Ăn đúng giờ, ngủ đủ giấc.
• Lựa chọn môn thể thao nhẹ nhàng như yoga, dưỡng sinh…
• Trong sinh hoạt có thể lựa chọn những dụng cụ hỗ trợ như nạng, gậy chống để đi lại dễ dàng hơn. Đồ dùng trong nhà cần sắp xếp gọn gàng, tránh để tình trạng sàn nhà trơn trượt. Những điều này giúp người bệnh di chuyển, sinh hoạt thuận tiện hơn, tránh chấn thương không đáng có.
• Nâng dần mức độ hoạt đông, không vận động quá sức.
• Dừng ngay các hoạt động, để cơ thể ở trạng thái nghỉ ngơi và thông báo cho bác sĩ khi xuất hiện các cơn đau bất thường.
• Tuân thủ phác đồ điều trị, tái khám đúng lịch hẹn.
• Trong quá trình điều trị nếu có vấn đề gì liên quan tới tình trạng bệnh lý hãy thông báo ngay với bác sĩ.

Bổ sung vào thực đơn rau có màu xanh đậm

10. Cách phòng tránh

Căn cứ vào nguyên nhân và đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh, có một số biện pháp có thể giúp bạn hạn chế nguy cơ phải đối mặt với cặn bệnh này.

• Hạn chế vận động khớp háng quá mức. Nếu đặc thù công việc buộc bạn phải sử dụng khớp này nhiều hãy sắp xếp thời gian ngắn để khớp được nghỉ ngơi trong giờ làm việc.
• Trong sinh hoạt, chơi thể thao, lao động nên sử dụng các dụng cụ bảo hộ để ngăn ngừa chấn thương.
• Khởi động kỹ trước khi chơi thể thao, tập đúng kỹ thuật cũng là một trong những cách phòng ngừa tổn thương xương khớp, trong đó có khớp háng.
• Duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học.
• Giữ cân nặng ở mức cho phép. Giảm cân theo cách khoa học nếu thừa cân.
• Khám sức khỏe định kỳ để nhanh chóng phát hiện và điều trị các bệnh lý có thể dẫn tới viêm bao hoạt dịch khớp háng.
• Bổ sung sản phẩm chăm sóc sức khỏe xương khớp từ thiên nhiên.

Bài viết chỉ nhằm cung cấp thông tin, không thay thế chỉ định của bác sĩ. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào có liên quan hãy gọi tới tổng đài 0343 44 66 99 để được giải đáp.

XEM THÊM

• Tìm hiểu về thuốc điều trị viêm bao hoạt dịch
• Truy tìm nguyên nhân gây đau khớp háng