Viêm bao hoạt dịch khớp: Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị?

Viêm bao hoạt dịch nằm trong số những bệnh lý về xương khớp khá phổ biến hiện nay. Bệnh thường bắt gặp ở những vận động viên thể thao hay người làm việc nặng nhọc nhiều. Tìm hiểu kỹ triệu chứng và phương pháp điều trị sẽ giúp người bệnh tránh khỏi biến chứng nguy hiểm. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin cho bạn.

1. Viêm bao hoạt dịch là gì?

Viêm bao hoạt dịch tình trạng viêm (sưng, đỏ) của một túi chứa dịch lỏng hay còn gọi là bao hoạt dịch. Vậy bao hoạt dịch là gì?

Bao hoạt dịch là các túi nhỏ chứa chất lỏng, nằm gần đầu xương và khớp. Các túi chất lỏng này tạo ra một lớp đệm mỏng nhằm giảm ma sát giữa các bề mặt mô mềm (gân, dây chằng, cơ, da) và xương khi vận động. Điều này gây ra tình trạng đau nhức khiến cho người bệnh gặp khó khăn trong việc đi lại.

Bao hoạt dịch bị viêm thường xuất hiện ở những khớp xương phải cử động thường xuyên. Bệnh có xu hướng tái phát sau khi điều trị, trừ khi nguyên nhân gây ra được ngăn chặn.

2. Các loại viêm bao hoạt dịch 

Viêm bao hoạt dịch có nhiều loại. Tình trạng này có thể xảy ra thường xuyên, tái phát liên tục (mạn tính), hoặc xảy ra đột ngột (cấp tính). Cụ thể:

Các loại viêm bao hoạt dịch

2. Nguyên nhân

Bạn có thể bị viêm bao hoạt dịch khớp gối, cổ tay hay khớp vai… bắt nguồn từ một hoặc các nguyên nhân sau đây:

2.1. Do bị chấn thương

Trong các khớp vận động của cơ thể, khớp khuỷu tay và khớp gối thường có nguy cơ bị cao nhất vì bao hoạt dịch của các khớp này nằm ở dưới da. Do đó, chỉ cần một tác động nhẹ khiến khớp bị chấn thương cũng có thể gây ra hiện tượng bao hoạt dịch bị viêm nhiễm.

2.2. Nghề nghiệp

Một số công việc thường xuyên phải vận động nhiều ở một khớp nào đó như các vận động viên điền kinh dễ bị viêm bao hoạt dịch khớp gối hay ở nhân viên văn phòng có nguy cơ bị viêm bao dưới cơ delta cao hơn. Người chơi tennis thường hay bị viêm ở điểm bám gân vùng lồi cầu ngoài xương cánh tay bao hoạt dịch khớp vai hay bị viêm.

Những vận dộng viên điền kinh có nguy cơ mắc bệnh cao

2.3. Tuổi tác

Tuổi càng cao thì quá trình lão hóa diễn ra càng nhanh, khiến cho bao hoạt dịch hoạt động kém đi. Tuổi càng cao thì quá trình lão hóa diễn ra càng nhanh và mạnh khiến cho bao hoạt dịch ở các khớp hoạt động kém đi, dễ gặp phải các chấn thương và bao hoạt dịch dễ bị viêm hơn những người trẻ tuổi.

2.4. Bệnh lý

Bao hoạt dịch bị viêm cũng là hậu quả của một số bệnh lý mà bệnh nhân đang mắc phải như: viêm khớp, viêm khớp dạng thấp, bệnh gút hay tiểu đường.

3. Triệu chứng

Bao hoạt dịch bị viêm có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi và cũng có các triệu chứng gần giống với các bệnh về xương khớp khác như:

3.1. Cảm thấy đau nhức khớp

Đau nhức là triệu chứng người bệnh dễ nhận biết nhất. Tại các khớp bị viêm màng bao hoạt dịch, điển hình là khớp gối, khớp cổ chân, khớp cổ tay… sẽ thường xuất hiện những cơn đau, gây cảm giác khó chịu. Ngoài ra, mỗi khi di chuyển người bệnh còn cảm nhận được âm thanh răng rắc như khớp muốn rời hẳn ra hoặc có tiếng khớp kêu lục cục, lạo xạo.

Đau nhức khớp là triệu chứng dễ nhận biết nhất

3.2. Đau dữ dội khi vận động khớp

Cơn đau càng trở nên dữ dội hơn khi bệnh nhân vận động các khớp. Nếu dùng tay ấn vào vùng khớp bị viêm thì sẽ có cảm giác đau nhức dữ dội, có khi cơn đau kéo dài tới hơn 2 tuần.

3.3. Xuất hiện tiết dịch trong bao hoạt dịch

Người bệnh sẽ cảm thấy đau đớn hơn khi tình trạng sưng và tấy đỏ xuất hiện. Đôi khi cũng có thể xuất hiện tiết dịch nhiều, gây ứ dịch trong bao hoạt dịch hoặc tràn dịch khớp. Tuy nhiên đây là dấu hiệu xuất hiện khi bệnh đã trở nặng.

4. Biến chứng nguy hại 

Nếu phát hiện sớm và can thiệp y khoa kịp thời, bệnh có thể không nguy hiểm. Nhưng ngược lại, việc chậm trễ hoặc chủ quan có thể dẫn tới những hậu quả nghiêm trọng như:

• Hạn chế vận động: Người bệnh sẽ cảm thấy đau đầu gối khi leo cầu thang, nguyên nhân là do lượng dịch tiết quá lớn đè ép lên ổ sụn, dây chằng và cơ bắp xung quanh nhất là ở đầu gối.
• Phá hủy khớp gối gây tàn phế, bại liệt: Viêm bao hoạt dịch ở khớp gối nếu kéo dài sẽ ảnh hưởng đến quá trình vận động, không ngoại trừ khả năng bị tàn phế nếu để bệnh tiến triển mà không điều trị.
• Gây u nang bao hoạt dịch hoặc tạo nếp gấp bao hoạt dịch: Ảnh hưởng trực tiếp tới hệ vận động và vô tình gây nên một số bệnh lý nghiêm trọng khác về viêm khớp.

Biến chứng viêm bao hoạt dịch

5. Nên gặp bác sĩ khi nào?

Người bệnh nên tới gặp bác sĩ ngay nếu có các triệu chứng dưới đây:

• Cơn đau kéo dài, không có dấu hiệu thuyên giảm nhất là tại các ổ khớp;
• Ổ khớp bị sưng quá nhiều, bầm tím, có tình trạng tấy đỏ hoặc phát ban ở quanh khu vực bị viêm;
• Cảm thấy đau nhói bất thình lình, đặc biệt là khi đang tập thể dục hay đi bộ;
• Cơ thể phát sốt, thậm chí sốt cao.

Khi cơ thể có các biểu hiện trên, đặc biệt là tình trạng sốt cao, người bệnh cần đến các cơ sở y tế để được thăm khám và chẩn đoán bệnh kịp thời.

Khi có dấu hiệu nghiêm trọng cần đến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị

6. Phương pháp điều trị viêm bao hoạt dịch khớp

Việc điều trị thường tập trung vào mục tiêu giảm các triệu chứng. Tuy nhiên, tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp.

6.1. Tự điều trị tại nhà

Hầu hết các trường hợp mắc bệnh viêm hoạt dịch có thể được điều trị tại nhà với sự giúp đỡ của dược sĩ và một số kỹ thuật viên. Một số phương pháp tự chăm sóc tại nhà:

• Hạn chế cử động: Nhất là khu vực bị đau cần tránh các hoạt động mạnh để mau chóng phục hồi
• Nghỉ ngơi: Để cơ thể đặc biệt các khớp được nghỉ ngơi
• Chườm nước đá: Đặt túi nước đá được bọc trong một chiếc khăn trên khu vực bị ảnh hưởng có thể giúp giảm đau và viêm. Lưu ý không nên đặt đá trực tiếp lên da.
• Thuốc giảm đau: Bác sĩ có thể kê cho bạn một số thuốc giảm đau, giảm viêm trong thời gian ngắn để sử dụng như: ibuprofen, naproxen, mobic,…
• Không nên lặp đi lặp lại các hoạt động: Điều này sẽ ảnh hưởng đến mức độ tổn thương của khớp.

Người bị viêm bao hoạt dịch nên dành thời gian nghỉ ngơi hợp lý, tránh cử động nhiều

6.2. Điều trị ngoại khoa

Nếu các triệu chứng bệnh trở nặng, người bệnh cần đến sự can thiệp của của một số phương pháp như:

6.2.1. Tiêm Steroid

Trường hợp mắc bệnh mạn tính và không đáp ứng với điều trị bằng thuốc, bác sĩ có thể đề nghị tiêm Steroid. Cách này sẽ làm giảm mức độ viêm và đau. Tuy nhiên, Steroid cần được sử dụng liều lượng theo chỉ dẫn của bác sĩ, vì chúng có thể làm tăng huyết áp của bệnh nhân nếu sử dụng quá lâu và làm tăng nguy cơ bị nhiễm trùng.

6.2.2. Chọc hút dịch

Trường hợp ổ viêm tích tụ quá nhiều dịch, bác sĩ sẽ tiến hành chọc hút dịch ở bao hoạt dịch để giảm bớt dịch và điều trị viêm. Để hút dịch, bác sĩ sẽ dùng kim tiêm, đâm xuyên vào bao hoạt dịch sau đó hút dịch vào xi lanh. Việc làm này có thể gây sưng đau cho bạn trong thời gian ngắn.

6.2.3. Phẫu thuật

Phẫu thuật rất hiếm khi được thực hiện để điều trị khi bao hoạt dịch bị viêm. Nhưng đôi khi có thể cần thiết trong các trường hợp cực kỳ mãn tính hoặc bao hoạt dịch bị nhiễm trùng chảy mủ.

6.3. Vật lý trị liệu

Ngoài các phương pháp kể trên, bác sĩ cũng có thể giới thiệu bạn đến các chuyên gia vật lý trị liệu. Họ sẽ giúp bạn cải thiện sức mạnh, tăng tính linh động của các cơ. Cách trị liệu này, có thể giúp người bệnh giảm đau, ngăn chặn sự tái phát của bệnh.

Thực hiện vật lý trị liệu để cải thiện sức mạnh, sự linh động của các cơ

Để nâng cao hiệu quả, các chuyên gia có thể sử dụng phối hợp cho bạn nhiều phương pháp khác nhau. Ví dụ như: sóng ngắn, laser, nhiệt trị liệu,…

7. Chế độ ăn uống, sinh hoạt cho người bệnh

Theo chia sẻ từ Ths.Bs Nguyễn Thị Hằng (bác sĩ Y học cổ truyền) viêm bao hoạt dịch có thể được đẩy lùi và giảm mức độ nghiêm trọng nếu thực hiện chế độ ăn uống khoa học, sinh hoạt hợp lý.

7.1. Viêm bao hoạt dịch nên ăn gì, kiêng gì?

Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học, hợp lý là biện pháp cần thiết không chỉ giúp đẩy lùi tình trạng bệnh mà còn có tác dụng cải thiện khả năng vận động. Vậy người bệnh nên ăn gì và kiêng ăn gì?

– Bổ sung các loại cá như: cá thu, cá ngừ, cá hồi… Nhóm thực phẩm này giàu hàm lượng omega 3 có tác dụng ức chế phản ứng viêm, giảm đau hiệu quả.

– Tăng cường chế biến thực phẩm từ xương ống, xương sườn, xương sụn giàu canxi, glucosamine, chondroitin giúp xương chắc khỏe, ngăn ngừa thoái hóa khớp.

– Ăn nhiều rau xanh, trái cây chứa hàm lượng vitamin C cao như: cam, quýt, kiwi, dâu tây, bưởi… . Chúng có tác dụng tăng cường sức đề kháng, chống oxy hóa mạnh, hạn chế tình trạng thoái hóa khớp.

– Người bị viêm bao hoạt dịch có thể bổ sung thực phẩm như: lúa mì, yến mạch, lúa mạch, hạnh nhân… . Những thực phẩm này có hàm lượng vitamin K, B, axit béo ngăn ngừa viêm và thoái hóa khớp.

Bổ sung cá hồi giàu omega-3 tốt cho hệ thống xương khớp và bao hoạt dịch

– Tránh thực phẩm có hàm lượng chất photpho cao (thịt đỏ, nội tạng, thịt đóng hộp), đồ ăn chế biến sẵn,  thực phẩm chiên rán nhiều dầu mỡ…

– Kiêng đồ uống chứa cồn như rượu bia, nước ngọt có ga… khiến cơ thể bị ứ nước, tổn hại hệ thống mao mạch quanh khớp xương. Điều này ảnh hưởng tới quá trình chuyển hóa bên trong khớp xương, khiếp xương khớp bị tổn thương.

– Tránh thức ăn, gia vị cay nóng như: ớt, gừng, tiêu… kích thích khởi phát cơn đau và làm cho tình trạng bệnh thêm trầm trọng.

7.2. Chế độ sinh hoạt, tập luyện cho người bệnh

• Tránh lặp đi lặp lại một động tác trong thời gian dài.
• Không mang vác nặng: Vật nặng sẽ làm gia tăng áp lực lên các túi hoạt dịch trong vai.
• Đi lại tại chỗ: Hạn chế việc ngồi ở một vị trí quá lâu, đặc biệt là trên các bề mặt cứng. Bởi các túi hoạt dịch ở hông và mông sẽ bị ảnh hưởng.
• Duy trì cân nặng hợp lý: Thừa cân, béo phì sẽ khiến các khớp gia tăng áp lực vì phải tải trọng lượng cơ thể.
• Tập thể dục: Các động tác nhẹ nhàng giúp tăng cường cơ bắp, phòng chống nguy cơ bị viêm bao hoạt dịch.

Trên đây là những kiến thức cần nắm rõ về viêm bao hoạt dịch. Một bệnh lý xương khớp khá nguy hiểm, làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Ngoài ra, bạn cũng có thể truy cập chuyên mục: bệnh cơ xương khớp để tham khảo thêm các thông tin về bệnh xương khớp khác.

XEM THÊM:

• Khô khớp gối nên ăn gì để giảm thiểu cơn đau, tăng cường dịch khớp?
• Tiêm chất nhờn vào khớp gối tiềm ẩn nguy cơ gì?
• Tràn dịch khớp gối: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị