Nhiều người tìm đến cây thuốc nam chữa bệnh đau nhức xương khớp vì độ an toàn, lành tính của nó. Tuy nhiên, trước một số lượng lớn thảo dược, bạn sẽ không khỏi băn khoăn không biết nên chọn loại nào cho phù hợp. Theo dõi bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tìm ra câu trả lời.
1. Ưu điểm của chữa bệnh đau nhức xương khớp bằng cây thuốc nam
Tình trạng đau nhức xương khớp gây ra nhiều khó chịu, ảnh hưởng tới sinh hoạt, năng suất lao động. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm, thậm chí là tàn phế.
Bên cạnh những phương pháp điều trị khác, nhiều người lựa chọn cây thuốc nam trị đau nhức xương khớp vì những ưu điểm mà nó mang lại như:
-
Chi phí thấp: Với nguồn nguyên liệu là các loại thảo dược dễ tìm, người bệnh không phải lo lắng về chi phí khi phải sử dụng lâu dài.
-
Lành tính: Vì là thảo dược thiên nhiên nên khá lành tính, phù hợp với thể trạng người Việt; không gây ra các tác dụng phụ hay hiện tượng nhờn thuốc.
-
Không tốn công di chuyển: Phương pháp này được thực hiện tại nhà mà không đòi hỏi phải di chuyển tốn công sức, tiền bạc.
2. Danh sách 18 cây thuốc nam chữa bệnh đau nhức xương khớp phổ biến
Dưới đây là cây thuốc nam giúp cải thiện các vấn đề xương khớp phổ biến mà bạn có thể tham khảo.
2.1. Lá lốt – Bài thuốc dân gian trị đau nhức xương khớp
Không chỉ được biết đến với vai trò là nguyên liệu chế biến món ăn, lá lốt còn là một cây thuốc trị khớp hiệu quả. Trong Đông y, lá lốt có tên gọi khác là Tất Bát. Lá lốt có vị cay, tính ấm, mùi thơm, dùng để trị tê thấp, đau lưng, đau gấp ngang lưng, sưng đầu gối, bàn chân tê buốt.
-
Chuẩn bị: 5 – 10g lá lốt đã phơi khô (khoảng 15 – 30 lá)
-
Cách thực hiện: Lá lốt khô rửa sạch, đem sắc với khoảng nửa lít nước cho đến khi cạn còn 1/2 bát con. Uống trong ngày, liên tục khoảng 10 ngày.
2.2. Ngải cứu – Cây thuốc nam trị đau lưng nhức mỏi
Ngải cứu là lá đắp đau xương khớp, phổ biến trong điều trị bệnh đau lưng, gai cột sống. Có thể dễ dàng tìm thấy ngải cứu trong vườn nhà hoặc tìm mua ngoài chợ.
Ngải cứu có hương thơm đặc biệt, vị đắng, tính ấm. Lá ngải cứu có từ 0,2% – 0,34% tinh dầu, có tác dụng giảm đau nhức xương khớp. Trong ngải cứu còn có nhiều chất kháng khuẩn tự nhiên.
-
Chuẩn bị: Lá ngải cứu tươi, chọn loại bánh tẻ (không quá già hoặc quá non); một nắm muối biển; 1 miếng vải sạch.
-
Cách hực hiện: Lá ngải rửa sạch, để ráo nước rồi đem sao nhỏ lửa với muối cho đến khi lá ngải chuyển màu. Bọc cả lá ngài và muối vào vải, đem chườm nóng vùng khớp bị sưng viêm. Kiên trì thực hiện mỗi ngày từ 2 – 3 lần, trong khoảng 2 – 3 tuần.
2.3. Đinh lăng – Mẹo trị đau nhức xương khớp
Theo y học cổ truyền, đinh lăng giúp thông kinh lạc, hành khí hoạt huyết, bổ khí huyết. Do đó, loài cây này thường xuất hiện trong nhiều bài thuốc chữa đau nhức xương khớp do phong hàn xâm nhập.
- Chuẩn bị: 20 – 30g rễ đinh lăng
- Cách hực hiện: Rễ đinh lăng rửa sạch, để ráo, thái mỏng, phơi khô. Cho vào ấm sắc. Chắt lấy nước chia làm 2 lần uống trong ngày. Sử dụng trong vòng 7 – 10 ngày.
2.4. Cây xấu hổ
Cây xấu hổ cũng nằm trong danh sách các loại cây chữa bệnh xương khớp cực kỳ hiệu quả. Cây có tên gọi khác là cây trinh nữ, cây mắc cỡ và cây thẹn. Cây có vị ngọt chát, tính mát. Toàn thân cây này có thể dùng để làm thuốc, đặc biệt là phần rễ có thể thu hái quanh năm sau đó sao khô. Bạn có thể dùng cây xấu hổ để trị phong thấp tê bại, suy nhược thần kinh, mất ngủ, viêm phế quản, huyết áp cao, sỏi niệu.
-
Chuẩn bị: 20g rễ cây xấu hổ, 15g rễ cây lá lốt
-
Cách thực hiện: Phơi khô 2 loại rễ trên. Sắc uống hàng ngày.
Ngoài ra, có thể sử dụng nước đun sắc của 2 loại rễ này để ngâm vị trí đau khớp khi nước còn ấm để thúc đẩy lưu thông khí huyết, giảm đau nhức.
2.5. Rau má ngọ
Rau má ngọ còn gọi là thằn lằn quy, thồm lồm gai. Đây là cây thân thảo, thuộc họ rau răm. Loại cây này có vị ngọt, tính mát, giúp thanh nhiệt, giải độc, tiêu thũng, hoạt huyết. Loại cây này được sử dụng để trị đau nhức xương khớp, viêm khớp dạng thấp.
- Chuẩn bị: 20g rau má ngọ khô
- Cách thực hiện: Sắc rau má ngọ khô với nước, chia làm 3 lần, uống trong ngày.
2.6. Chìa vôi – Cây thuốc nam chữa đau nhức xương khớp
Cây chìa vôi có vị đắng, chua, hơi the, tính mát. Loại cây này có mặt trong các mẹo dân gian chữa sưng tấy, đau nhức xương khớp, thoát vị đĩa đệm, thoái hóa khớp. Nó còn hỗ trợ phục hồi tình trạng chấn thương xương khớp do va đập.
- Chuẩn bị: 20g chìa vôi khô, 15g lá lốt khô
- Cách thực hiện: Rửa nguyên liệu rồi sắc với 500ml nước cho tới khi còn một nửa thì tắt bếp. Chắt lấy nước chia làm 2 phần uống sau ăn.
2.7. Cây cỏ xước
Một trong những cây thuốc nam chữa bệnh xương khớp phải kể đến là cây cỏ xước. Trong Đông y, cây cỏ xước được gọi là ngưu tất nam, là một loại cây sống lâu năm, thân có lông mềm, lá hình trứng mọc đối mép lượn sóng. Cây cỏ xước có vị chua đắng, tính mát, được sử dụng để chữa các chứng nhức xương, viêm khớp, sưng đầu gối, đau lưng… Dưới đây là bài thuốc chữa thấp khớp từ cây cỏ xước
-
Chuẩn bị: 40g rễ cỏ xước, 20g thổ phục linh, 16g cây nhọ nồi, 12g ngải cứu, 12g thương nhĩ tử.
-
Cách thực hiện: Cho tất cả nguyên liệu vào ấm sắc đặc với 1 lít nước. Uống ngày 1 thang, trong 7 – 10 ngày liên tiếp.
2.8. Dây đau xương
Nhắc đến các loại cây chữa bệnh xương khớp hiệu quả không thể không nhắc tới cây dây đau xương, hay còn gọi là thân cân đằng, khoan cân đằng, tục cốt đằng. Loại cây này có vị hơi đắng, tính mát, công dụng thanh nhiệt, lợi thấp, thường dùng để chữa các bệnh như tê thấp, đau xương khớp, tê bại, đau dây thần kinh hông.
Trong các bài thuốc dân gian, người ta thường dùng lá và thân của cây để chữa bệnh. Thời điểm tốt nhất để thu hái là khi thân cây đã già, sau khi thu hái về làm sạch, thái nhỏ và đem phơi khô. Dưới đây là bài thuốc chữa chữa đau lưng, mỏi gối.
-
Chuẩn bị: 12g dây đau xương, 20g cẩu tích, 20g củ mài, 20g giải tỳ, 12g thỏ ty tử.
-
Cách thực hiện: Các nguyên liệu trên sắc hoặc ngâm rượu uống.
2.9. Cà gai leo – Cây thuốc nam chữa bệnh xương khớp
Người ta thường dùng rễ và dây của cà gai leo để chữa bệnh. Theo Đông y, cà gai leo có tác dụng tán phong thấp, giảm đau.
- Chuẩn bị: Cà gai leo, dây gấm, thổ phục linh, kê huyết đằng, lá lốt, mỗi loại 10g.
- Cách thực hiện: Rửa sạch nguyên liệu, sao vàng. Sắc uống 1 thang/ngày trong 10 ngày.
2.10. Đơn châu chấu
Cây đơn châu chấu có tên gọi khác là đinh lăng gai, động lực. Cây cao từ 1 – 2m, thân mảnh, mang nhiều gai cong quắp, trên thân có những gai nhỏ như sợi tơ, cuống lá có bẹ. Cây có vị cay hơi đắng, tính ấm. Hầu hết các bộ phận như rễ, thân, lá, vỏ rễ đều có thể dùng làm thuốc. Cây đơn châu chấu dùng để chữa các bệnh viêm khớp, phong thấp tê bại, đòn ngã, đau dạ dày…
-
Chuẩn bị: 25 – 30g rễ cây đơn châu chấu khô
-
Cách thực hiện: Rễ cây khô cắt khúc ngắn rồi cho vào sắc, lọc nước uống hàng ngày.
2.11. Cây vòi voi – Thuốc nam chữa bệnh đau nhức xương khớp
Cây vòi voi có tính mát, vị đắng, cay nhẹ, hơi hăng. Loại thảo dược này có tác dụng giảm đau, chống viêm, giảm sưng tấy. Dưới đây là bài thuốc đắp xương khớp trong trường hợp bị sưng đau.
Cách thực hiện: Rửa sạch, cắt khúc cây vòi voi tươi và giã nhuyễn. Sao với giấm trắng hoặc rượu nếp trên lửa nhỏ cho tới khi chuyển sang màu vàng. Để hỗn hợp nguội bớt rồi bọc vào một miếng vải sạch và buộc vào vùng khớp bị sưng qua 1 đêm.
2.12. Cây gối hạc
Nhắc tới cây thuốc chữa đau nhức xương khớp không thể quên cây gối hạc. Loại cây này được dùng để trị viêm khớp, tràn dịch khớp gối, thoái hóa khớp. Sau đây là bài thuốc trị thoái hóa khớp gối.
- Chuẩn bị: Gối hạc và ý dĩ (mỗi loại 20g); cốt toái bổ, tỳ giải, hoàng lực, na rừng, tang chi, mộc thông (mỗi loại 15g), dây đau xương, tứ phương đằng, đơn chân nhện, thổ phục linh, rễ xấu hổ, bưởi bung (mỗi loại 12g).
- Cách thực hiện: Sắc uống 1 thang/ngày, chia 3 lần.
2.13. Thiên niên kiện – Cây thuốc nam chữa bệnh đau nhức xương khớp
Cây thiên niên kiện còn có tên gọi khác là sơn thục hay cây bao kim. Thiên niên kiện có vị đắng, cay, mùi thơm, tính ấm. Người ta thường lấy rễ của cây để làm dược liệu.
Theo y học cổ truyền, thiên niên kiện có tác dụng hỗ trợ điều trị phong tê thấp, đau mỏi cổ vai gáy, nhức mỏi xương khớp, tê bì chân tay, vôi hóa đốt sống, thoái hóa xương khớp, gai đốt sống.
-
Chuẩn bị: 12g rễ thiên niên kiện, 40g rễ cỏ xước, 28g hy thiêm, 16g nhọ nồi, 12g ngải cứu.
-
Cách hực hiện: Tất cả nguyên liệu đem rửa sạch, sao vàng rồi ngâm rượu. Sau khoảng 1 tháng có thể lấy ra sử dụng. Dùng mỗi ngày khoảng 30 – 40ml vào bữa cơm.
2.14. Hy thiêm
Hy thiêm còn được gọi là hy kiểm thảo, hy tiên, hổ cao… Cây cao từ 0,5 – 1m, có lông, nhiều cành nhỏ. Lá mọc đối xứng nhau, cuống lá ngắn, mép lá có răng cưa. Hoa màu vàng, quả bé màu đen, hình trứng.
Hy thiêm có khả năng kháng viêm, hạ huyết áp và giãn cơ. Cây thường được dùng để điều trị các bệnh về xương khớp như: bệnh gút, viêm khớp, thoái hóa cột sống, đau lưng, mỏi vai gáy và gối.
-
Chuẩn bị: 50g hy thiêm, 20g ngưu tất, 20g thổ phục linh, 10g lá lốt.
-
Thực hiện: Tất cả các nguyên liệu trên đem sắc uống.
2.15. Đỗ trọng
Đỗ trọng là một trong những cây thuốc nam chữa bệnh xương khớp phổ biến. Theo Đông y, đỗ trọng có vị ngọt, hơi cay, tính ôn. Người ta thường sử dụng vỏ thân đỗ trọng đã được phơi khô. Đỗ trọng có công dụng tăng cường sức mạnh can thận, từ đó giúp hệ xương khớp chắc khỏe từ bên trong.
-
Chuẩn bị: 320g đỗ trọng, 320g đa sâm, 200g xuyên khung.
-
Cách thực hiện: Tất cả các vị trên thái nhỏ, ngâm với 1 lít rượu trắng 35 -40 độ. Sau 5 ngày có thể sử dụng. Mỗi lần uống 20 – 30ml.
Ngoài ra, để giảm đau xương, có thể dùng đỗ trọng để chế biến với các món ăn như gan hầm, gà hầm…
2.16. Độc hoạt – Cây thuốc nam chữa bệnh đau nhức xương khớp
Độc hoạt là tên gọi để chỉ thân và rễ của nhiều loại cây khác nhau. Trong đó có xuyên độc hoạt, hương độc hoạt, ngưu vĩ độc hoạt, cửu nhãn độc hoạt… Độc hoạt có vị cay, tính ôn, chuyên dùng trong các trường hợp đau nhức khớp xương và lưng gối. Tuy nhiên loại thảo dược này không thích hợp cho những người âm hư hỏa vượng. Dưới đây là cách dùng độc hoạt chữa phong thấp mãn tính.
-
Chuẩn bị: 12g độc hoạt; tầm gửi dâu, tần giao, sinh địa, xuyên khung, nhân sâm (mỗi loại 8g)
-
Thực hiện: Tất cả các nguyên liệu sắc với 1 lít nước.
2.17. Đương quy
-
Chuẩn bị: Đương quy, độc hoạt, khương hoạt (mỗi loại 12g); 10g thiên niên kiện, 8g hồng hoa.
-
Cách thực hiện: Các vị dược liệu tán nhỏ, ngâm cùng 1 lít rượu trắng. Sau khoảng 7 – 10 ngày có thể sử dụng. Lấy rượu thấm vào vải cotton rồi xoa nóp lên vùng bị đau. Tuyệt đối không dùng uống.
2.18. Tục đoạn
-
Chuẩn bị: Tục đoạn, nhữ hương, hồng hoa, đương quy, một dược (mỗi loại 12g); 8g mộc hương.
-
Cách thực hiện: Đem tất cả tán thành bột mịn. Mỗi lần dùng 12g pha với nước, ngày dùng 2 – 3 lần. Có thể pha với rượu dấm đắp bên ngoài vị trí viêm sưng.
3. Lưu ý
Để việc sử dụng bằng các loại cây chữa bệnh xương khớp an toàn, cần nắm rõ các lưu ý dưới đây.
- Phương pháp này chỉ phù hợp với các trường hợp bệnh nhẹ, mới xuất hiện triệu chứng.
- Để đảm bảo dược tính của các loại cây cần thu hái đúng mùa, đúng lúc, đúng bộ phận, đúng cách thức bào chế, sử dụng.
- Người bệnh cần kiên trì, không nóng vội vì cần có thời gian để các loại cây chữa bệnh xương khớp này phát huy tác dụng.
- Nếu thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào nên ngưng sử dụng ngay.
- Giữ chế độ sinh hoạt khoa học, ăn ngủ đúng giờ, có thời gian nghỉ ngơi hợp lý. Duy trì chế độ dinh dưỡng cân bằng, tránh để thừa cân, béo phì làm tăng áp lực lên xương khớp. Bổ sung các loại thực phẩm tốt cho xương khớp như: rau có màu xanh đậm, trái cây có múi, sữa, ngũ cốc… Hạn chế ăn đồ ăn cay nóng, chiên xào, nhiều đường, muối. Kiêng bia, rượu, nước ngọt có ga, chất kích thích. Tập luyện thể dục thể thao đều đặn để tăng sự dẻo dai cho cơ thể.
Trên đây là những thông tin mang tính chất tham khảo về những cây thuốc nam chữa bệnh đau nhức xương khớp. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào hãy gọi tới tổng đài để được giải đáp.
XEM THÊM
Tham Vấn Y Khoa
Ths.Bs Nguyễn Thị HằngThs.Bs Nguyễn Thị Hằng được Nhà nước phong tặng danh hiệu Thầy thuốc ưu tú năm 2015. Bà là tác giả của nhiều công trình nghiên cứu khoa học có tính ứng dụng cao trong điều trị các bệnh về xương khớp, gan mật, tiêu hóa, sinh lý… Hơn 20 năm công tác tại các bệnh viện lớn, ThS.BS Nguyễn Thị Hằng đã cống hiến không nhỏ cho sự nghiệp Y tế nước nhà, dành được nhiều giải thưởng, bằng khen của Chính phủ và Bộ Y tế.