Đau khớp gối là bệnh gì? Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị

Đau khớp gối có thể gặp ở mọi lứa tuổi, gây ảnh hưởng không nhỏ tới công việc và sinh hoạt hằng ngày của người bệnh. Trong một số trường hợp, đây là biểu hiện của nhiều bệnh lý xương khớp nguy hiểm như: thoái hóa khớp gối, viêm xương khớp… Vậy đau khớp gối là bệnh gì? Giải pháp điều trị như thế nào? Mọi thắc mắc sẽ được giải đáp trong bài viết dưới đây.

1. Triệu chứng đau khớp gối thường gặp nhất

Đầu gối nằm ở vị trí trung tâm của chân, là cầu nối liên kết của xương đùi, xương bánh chè và xương cẳng chân, giúp nâng đỡ trọng lượng cả cơ thể. Bởi vậy, đây là bộ phận rất dễ bị tổn thương.

Trải qua quá trình ma sát kéo dài, lớp sụn bao bọc mặt khớp bị mòn dần, trở nên thô ráp dẫn đến khớp xương cọ xát với nhau, gây ra tình trạng viêm sưng, nhức mỏi đầu gối, hạn chế khả năng đi lại, di chuyển của chân.

Tùy thuộc vào nguyên nhân dẫn đến đau khớp gối mà biểu hiện sẽ khác nhau. Dưới đây là những triệu chứng đau khớp gối điển hình nhất mà người bệnh cần lưu ý:

– Thường xuyên thấy đau ở đầu gối, ban đầu là mức độ nhẹ, sau đó tăng dần theo thời gian. Khi dùng tay ấn, người bệnh có cảm giác đau dữ dội. Cơn đau tăng mạnh khi đứng lên, ngồi xuống, đi lại, leo cầu thang, giảm dần lúc nghỉ ngơi.

Đau khớp gối

– Đau nhức ở gối kèm theo hiện tượng sưng đỏ, nhìn bên ngoài có thể thấy đầu gối to hơn bình thường.

– Tùy theo vị trí bị tổn thương, cơn đau có thể xuất hiện ở 1 hoặc cả hai gối. Trong một số trường hợp, cơn đau lan sang vùng lân cận, thậm chí xuống tận gót chân và các ngón chân, hoặc đau lan lên đùi, khớp háng.

– Có hiện tượng cứng khớp vào buổi sáng sau khi ngủ dậy, kéo dài 15-30 phút mới đi lại được. Khi co duỗi đầu gối, đi lại thì nghe tiếng rắc rắc, lục cục.

– Hạn chế vận động: Khi di chuyển có cảm giác đau nhức nên người bệnh thường ngại vận động, có xu hướng ngồi hoặc nằm yên. Nhiều trường hợp bị đau khớp gối ngay cả khi đang nghỉ ngơi hay nằm ngủ.

Đau khớp gối không gây nguy hiểm trực tiếp tới tính mạng nhưng nếu không có biện pháp khắc phục kịp thời thì dễ dẫn tới nhiều biến chứng khó lường như:

Biến dạng khớp ở đầu gối: các khớp đầu gối sưng to, biến dạng, thậm chí có thể lệch hẳn về một bên. Phần cơ xung quanh bị căng cứng, gây đau đớn và ảnh hưởng tới khả năng đi lại của người bệnh.

Bại liệt chân: Đây là biến chứng nguy hiểm nhất, người bệnh sẽ mất hoàn toàn khả năng đi lại, mọi sinh hoạt hằng ngày rất bất tiện, khó khăn.

Thường xuyên phải chịu những cơn đau khớp gối, khiến bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi, hay cáu gắt, năng suất lao động giảm… gây ảnh hưởng đến cuộc sống hằng ngày.

2. Nguyên nhân gây đau khớp gối

Có nhiều nguyên nhân gây đau khớp gối, trong đó chủ yếu là do nhóm nguyên nhân cơ học và bệnh lý. Cụ thể:

2.1 Do các bệnh lý xương khớp

2.1.1. Thoái hóa khớp gối

Đây là nguyên nhân gây đau khớp gối phổ biến nhất. Thoái hóa khớp gối là tình trạng sụn khớp và xương dưới sụn bị hư hại, kèm theo các phản ứng viêm và giảm thiểu lượng dịch khớp khiến người bệnh cảm thấy đau nhức.

Khi bị thoái hóa khớp gối, người bệnh sẽ thấy đau nhức thường xuyên và kéo dài. Kèm theo đó là các biểu hiện phát ra tiếng lục cục khi di chuyển hoặc cứng khớp vào buổi sáng…

2.1.2. Viêm khớp gối

Cũng như thoái hóa khớp, viêm khớp gối xảy ra do va chạm, tổn thương hay sự bào mòn sụn khớp mà không được điều trị và chăm sóc đúng cách. Từ đó dẫn tới tình trạng viêm, sưng đau, đặc biệt là khi vận động mạnh hoặc thay đổi thời tiết.

Viêm khớp

>> Tìm hiểu thêm:Bệnh viêm khớp là gì?

2.1.3. Viêm bao hoạt dịch

Bệnh khiến túi hoạt dịch không thể tiết lượng dịch nhầy như bình thường để bôi trơn, giúp khớp hoạt động trơn tru. Nếu sản xuất lượng dịch nhầy quá ít thì sẽ gây khô khớp, ngược lại khi tiết quá nhiều sẽ làm tràn dịch khớp.

2.1.3. Viêm khớp dạng thấp

Đây cũng là một trong những bệnh gây đau khớp gối thường gặp. Viêm khớp dạng thấp là bệnh tự miễn và có tính chất đau đối xứng. Lúc này, bạn có thể bị viêm nhiễm và đau đớn cả 2 gối cùng các khớp khác.

2.1.4. Bệnh gút

Đối với bệnh nhân bị gút thì đau khớp gối là một triệu chứng thường gặp do tinh thể urat lắng đọng tại khớp, gây viêm đau dữ dội. Trong một số trường hợp, hạt tophi ở khu vực khớp gối chèn ép lên dây thần kinh cảm giác, gây ra cơn đau.

2.2 Nguyên nhân cơ học

2.2.1. Chấn thương gối

Các ngoại lực tác động do chơi môn thể thao đối kháng (bóng đá, nhảy cao, điền kinh…), tai nạn… làm tổn thương dây chằng, sụn, gân quanh khu vực đầu gối và dẫn đến tình trạng đau. Những người thường xuyên làm công việc đòi hỏi phải dùng tới khớp gối nhiều như ngồi xổm, leo cầu thang… trong nhiều giờ, khiến khớp phải chịu lực quá tải, gây tê mỏi.

Bên cạnh đó, việc ít tập luyện thể dục khiến cho các khớp thiếu linh hoạt và có nguy cơ cao bị thoái hóa khớp. Ngược lại, người tập luyện với cường độ cao cũng dễ bị đau khớp gối.

2.2.2. Tuổi cao

Đây là yếu tố hàng đầu khiến người cao tuổi bị đau khớp gối. Nguyên nhân là do sự lão hóa theo thời gian, các khớp bị yếu dần, dễ tổn thương, gây nên hiện tượng đau mỏi đầu gối. Tuy nhiên, mức độ thoái hóa nhanh hay chậm còn phụ thuộc vào cơ địa của mỗi người. Khi khớp đầu gối bị thoái hóa, các bộ phận như: sụn, dây chằng, gân, cơ bắt đầu yếu dần, dễ bị viêm nhiễm.

Lão hóa khớp gối theo thời gian

2.2.3. Thừa cân, béo phì cũng là nguyên nhân gây đau đầu gối do khớp gối bị quá tải do phải chịu áp lực do gánh trọng lượng lớn của cơ thể trong thời gian dài.

Trên đây là một vài nguyên nhân gây ra hiện tượng đau gối mà nhiều người đang gánh chịu. Khi thấy cơn đau kéo dài không dứt, người bệnh hãy đến ngay cơ sở y tế để được kiểm tra, tìm ra nguyên nhân, từ đó, có phương án điều trị phù hợp.

>> Tìm hiểu thêm: Những điều cần biết khi bị viêm đau khớp gối

3. Các phương pháp điều trị đau khớp gối hiệu quả

Để có biện pháp điều trị đau khớp gối hiệu quả, trước hết người bệnh cần tiến hành thăm khám và thực hiện kiểm tra như: chụp X-quang, chụp CT, siêu âm… Từ đó, xác định chính xác nguyên nhân và mức độ bị tổn thương. Căn cứ vào đó, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Nếu nguyên nhân là do các tác nhân cơ học (mang vác vật nặng, chơi thể thao, ngồi làm việc ở một tư thế trong thời gian dài…) thì người bệnh cần điều chỉnh lại chế độ sinh hoạt, vận động phù hợp, làm việc vừa sức. Bên cạnh đó, người bệnh có thể sử dụng sản phẩm từ thiên nhiên hỗ trợ giảm đau hiệu quả như thực phẩm bảo vệ sức khỏe Viên khớp Tâm Bình. Đây là giải pháp giúp bạn đánh bại cơn đau mà không gây hại cho gan, thận, dạ dày…

Theo các chuyên gia, khoảng 80% nguyên nhân đau khớp gối là do bệnh xương khớp. Đây đều là những bệnh mạn tính, rất khó để chữa khỏi hoàn toàn. Do đó, người bệnh phải kết hợp nhiều phương pháp khác nhau. Khi bệnh ở giai đoạn đầu, các khớp chưa bị phá hủy, bác sĩ có thể chỉ định cho bệnh nhân một số loại thuốc điều trị cũng như thực hiện các bài tập vật lý trị liệu hỗ trợ điều trị giảm đau, tăng tuần hoàn, phục hồi chức năng của khớp gối nhanh chóng, ngăn ngừa bệnh phát triển thành mạn tính. Cụ thể:

3.1 Thuốc tây hỗ trợ giảm đau khớp gối

Ưu điểm của thuốc tây là tác động vào triệu chứng bệnh, giảm các cơn đau cấp nhanh chóng, giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu. Căn cứ vào tình trạng bệnh mà bác sĩ kê đơn phù hợp.

Các loại thuốc thường được sử dụng như:

– Thuốc giảm đau thông thường như Paracetamol.

Thuốc Paracetamol

– Trường hợp không đáp ứng thì dùng phối hợp thuốc giảm đau chống viêm không steroid toàn thân (uống hoặc tiêm) hoặc bôi tại chỗ.

– Sử dụng Corticoid tiêm tại khớp, có khả năng chống viêm mạnh, ức chế miễn dịch, làm giảm nhanh các triệu chứng của bệnh.

– Một số loại thuốc giãn cơ, giảm đau thần kinh.

– Bổ sung thêm Glucosamin, Chondroitin, canxi… giúp tăng cường dưỡng chất cho sụn khớp, cải thiện khả năng vận động.

Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc tây để điều trị cần có sự thăm khám và chỉ định cụ thể của bác sĩ, người bệnh không nên tự ý mua thuốc để uống. Tuy các thuốc này giúp giảm đau nhanh chóng nhưng thường tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ, ảnh hưởng tới chức năng gan, thận, hệ tiêu hóa…

3.2 Các bài thuốc Đông y

Các bài thuốc từ thảo dược tác động trực tiếp tới căn nguyên gây đau khớp gối, mang lại hiệu quả lâu dài mà không gây hại tới sức khỏe. Do đó, đây là giải pháp được nhiều người áp dụng để điều trị đau khớp gối. Bạn có thể tham khảo một vài cách dưới đây.

3.2.1 Bài thuốc từ Thiên niên kiện

Theo Y học cổ truyền, Thiên niên kiện có tác dụng giảm triệu chứng tê bì, đau nhức xương khớp rất tốt. Do đó, vị thảo dược này thường được dùng để điều trị đau khớp gối, thoái hóa khớp, viêm khớp… rất hiệu quả.

Thiên niên kiện

Nguyên liệu: Thiên niên kiện 300g, Thổ phục linh 250g, cỏ xước 300g và 3 lít rượu trắng.

Cách thực hiện: Thái mỏng các nguyên liệu trên, rồi ngâm với rượu trắng trong 1-2 tuần. Mỗi ngày uống 1 ly nhỏ, kết hợp với việc lấy rượu xoa bóp tại vùng gối bị tổn thương giúp giảm đau nhức hiệu quả.

3.2.2 Bài thuốc từ cỏ xước

Theo Đông y, cỏ xước có tên gọi là Ngưu tất nam. Đây là một loại cây thân thảo có tác dụng kháng viêm, tiêu sưng, giảm đau hiệu quả.

Cây cỏ xước

Thực hiện: Lấy cây cỏ xước gồm rễ cây, thân, lá đem rửa sạch, thái lát, có thể dùng tươi hoặc đem phơi khô để sử dụng lâu dài. Mỗi ngày lấy 30g cỏ xước sắc với nước. Kiên trì thực hiện bài thuốc có tác dụng chữa đau gối, đau cột sống, đau vai gáy hiệu quả.

3.2.3. Bài thuốc từ rễ cà gai leo

Nhờ có thành phần chống viêm, giảm đau tốt nên rễ cà gai leo được dùng trong điều trị nhiều bệnh khác nhau như: đau khớp gối, phong thấp, viêm khớp dạng thấp, thoái khóa khớp…

Cà gai leo

Cách làm rất đơn giản, người bệnh lấy rễ cà gai leo tươi rửa sạch, thái lát mỏng, phơi khô. Khi dùng, lấy khoảng 15-20g sắc với nước trong 15 phút. Chia làm nhiều lần uống trong ngày.

3.4 Phương pháp điều trị đau khớp gối không dùng thuốc

Bên cạnh các bài thuốc Đông y, người bệnh có thể tham khảo một số phương pháp vật lý trị liệu điều trị đau khớp gối dưới đây.

– Châm cứu: Bác sĩ sẽ sử dụng kim châm tác động trực tiếp vào huyệt đạo giúp lưu thông máu, điều hòa cơ thể và giảm đau khớp gối hiệu quả.

Châm cứu khớp gối

– Xoa bóp, bấm huyệt: Sử dụng kỹ thuật miết, day, ấn và xoa bóp tại các huyệt để giảm nhanh các cơn đau khớp gối. Một số huyệt được tác động gồm: huyệt huyết hải, 2 điểm bên bánh chè…

– Chườm nóng hoặc chườm lạnh: Đây là phương pháp giảm đau tức thời mà người bệnh có thể áp dụng. Khi bị sưng, đau đầu gối, hãy lấy một chiếc khăn thấm nước nóng hoặc đá lạnh chườm trực tiếp lên vị trí đau để giảm sưng và hạn chế tụ máu bầm. Sau đó, đến bệnh viện để thăm khám, xác định nguyên nhân gây đau và có hướng điều trị thích hợp.

4. Bài tập cho người bị đau khớp gối

Khi bị đau, người bệnh thường ngại vận động. Nhưng ít ai biết rằng, việc nghỉ ngơi quá lâu, không vận động sẽ dễ dẫn tới tình trạng cứng khớp. Do đó, nếu bị đau khớp gối, bạn vẫn nên vận động nhẹ nhàng trong khoảng thời gian 30 phút mỗi ngày.

4.1. Bài tập 1:

Nằm ngửa trên sàn, hai chân duỗi thẳng. Dựng đầu gối trái lên, chân phải nâng cao cách mặt đất khoảng 50cm. Giữ tư thế này trong vòng vài giây. Sau đó, từ từ hạ chân xuống đất. Đổi chân và lặp lại động tác 10 lần.

Bài tập này có tác dụng nâng cao sức mạnh cơ bắp, giúp làm giảm áp lực lên khớp gối.

4.2. Bài tập 2:

Đứng thẳng lưng, hai tay giữ thành ghế. Từ từ đưa chân phải sang ngang, giữ cho chân phải thẳng. Lúc này, toàn bộ trọng lượng của cơ thể sẽ dồn vào chân trái. Giữ tư thế này vài giây rồi hạ chân phải xuống và đổi chân. Thực hiện liên tục 10 lần. Cố gắng nhấc chân cao lên, càng cao càng tốt.

Ngoài ra, bạn có thể lựa chọn những môn thể dục nhẹ nhàng, phù hợp với tình trạng sức khỏe của mình như: đi bộ, bơi lội, yoga… Tránh các môn thể thao đối kháng, môn thể dục gây áp lực lên khớp gối như: bóng đá, bóng chuyền, tennis… Hạn chế leo cầu thang, mang vác đồ nặng…

5. Chế độ ăn uống cho người bị đau khớp gối

Chế độ dinh dưỡng cũng là một trong những yếu tố ảnh hưởng tới triệu chứng đau khớp gối. Bạn cần lưu ý.

5.1. Ăn gì tốt cho người bị đau khớp gối?

Cá: Cá biển, đặc biệt là cá thu, cá hồi, cá trích, cá tuyết…. giàu axit béo omega-3 có tác dụng chống viêm, giảm đau, giảm cứng khớp.

Nước cam: Cam là thực phẩm cung cấp vitamin C hàng đầu giúp bảo vệ cơ thể chống lại viêm xương khớp tốt nhất.

Cải bó xôi: Các loại rau xanh, đặc biệt là cải bó xôi là thức ăn tốt cho người bị đau khớp gối, giúp giảm đau, giảm sưng viêm.

Hành tây: Người bị đau khớp gối nên bổ sung hành tây trong bữa ăn của mình, bởi chúng giàu Flavonoid có đặc tính kháng viêm mạnh.

Nghệ vàng và gừng: Các nhà nghiên cứu đã phát hiện 2 gia vị truyền thống này vừa có tác dụng giảm đau lại kháng viêm.

5.2. Đau khớp gối kiêng ăn gì?

– Người mắc bệnh xương khớp nên hạn chế chuối tiêu, cà ghém, dưa muối, thịt chó…

– Giảm muối, hạn chế đồ ngọt vì chúng chứa nhiều đường và hàm lượng photpho cao.

– Kiêng thực phẩm giàu photpho như nội tạng động vật, thịt đã qua chế biến.

– Tránh xa đồ ăn nhanh, thức ăn chiên quá kĩ, nhiều dầu mỡ.

– Hạn chế thịt bò, thịt gà (chỉ nên ăn 1-2 lần/tuần).

– Riêng đối với đau khớp gối do bệnh gút cần lưu ý kiêng ăn các loại đậu, cây họ đậu, măng tây, súp lơ, nấm…

Khi triệu chứng đau khớp gối kéo dài, không có dấu hiệu thuyên giảm, bạn cần tới cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám sớm và có biện pháp điều trị kịp thời. Bên cạnh đó, việc duy trì chế độ ăn uống khoa học, vận động, nghỉ ngơi hợp lý sẽ giúp bạn cải thiện tình trạng đau nhức, trở lại sinh hoạt bình thường.

XEM THÊM:

• Phương pháp luyện tập cho người bị thoái hóa khớp gối
• Thoái hóa khớp gối và nỗi lo tàn phế tuổi trung niên
• Tiêm chất nhờn vào khớp gối tiềm ẩn nguy cơ gì?