Chụp X-quang đại tràng – Quy trình và lưu ý

Chụp X-quang đại tràng là một trong những phương pháp chẩn đoán các vấn đề liên quan tới đại tràng khá phổ biến. Để hiểu rõ hơn về quy trình cùng những lưu ý khi thực hiện phương pháp này hãy cùng đến với bài viết dưới đây.

1. Chụp X-quang đại tràng là gì?

Chụp X quang là một trong những phương pháp chụp hình đại tràng để chẩn đoán các vấn đề sức khỏe của cơ quan này. Đây là kỹ thuật sử dụng tia X chiếu xuyên qua đại tràng đến một tấm cảm biến hoặc tấm phim. Nhờ đó, hình ảnh của toàn bộ khung đại tràng được chụp lại để bác sĩ dễ dàng quan sát.

Chụp X-quang là một kỹ thuật đã xuất hiện từ lâu, trước khi các phương pháp chẩn đoán hình ảnh hiện đại hơn ra đời. Dù vậy, cho đến nay, chụp X-quang vẫn là lựa chọn phù hợp với nhiều trường hợp, mang lại hiệu quả với chi phí thích hợp.

2. Phân loại

Về kỹ thuật, có thể phân chia chụp X-quang dưới các dạng sau:

• Chụp X quang đại tràng cản quang: Thuốc cản quang barium sulphate sẽ được bơm vào trong đại tràng qua hậu môn. Loại thuốc này là muối chứa kim loại nặng nên an toàn với cơ thể. Kỹ thuật chụp đại tràng cản quang sẽ giúp hình ảnh đại tràng trở nên rõ ràng hơn. Từ đó, bác sĩ có thể quan sát được những tổn thương nếu có trong đại tràng. Đây là kỹ thuật khá phổ biến nên đôi khi nhắc tới chụp X-quang người ta sẽ nghĩ ngay tới kỹ thuật dùng thuốc cản quang.
• Chụp X-quang đại tràng tương phản không khí: Thay vì thuốc cản quang, không khí sẽ được bơm vào đại tràng. Đại tràng sẽ mở rộng, tăng tương phản để giúp hình ảnh rõ nét hơn. Cách này được sử dụng khi người bệnh bị dị ứng thuốc cản quang hoặc do một vài lý do khác mà không sử dụng được thuốc cản quang.

3. Khi nào cần chụp X quang đại tràng?

Bác sĩ sẽ là người chỉ định thực hiện phương pháp này. Thông thường là khi gặp các dấu hiệu nghi ngờ như sau:

• Đại tiện khó, đau rát, phân lẫn máu
• Táo bón hoặc tiêu chảy kéo dài
• Giảm cân đột ngột không rõ nguyên nhân
• Nghi ngờ bị viêm loét đại tràng, u đại tràng, polyp đại tràng, ung thư đại tràng
• Người có tiền sử mắc các bệnh lý về đại tràng như viêm đại tràng, người từng bị trĩ.

Giảm cân đột ngột có thể là một dấu hiệu nghi ngờ

4. Chống chỉ định chụp X-quang đại tràng

Một số trường hợp không thích hợp để áp dụng phương pháp chẩn đoán này. Cụ thể là:

• Người nghi ngờ bị thủng ruột
• Bệnh nhân có biểu hiện xoắn ruột
• Người có dấu hiệu nhồi máu mạc treo
• Phụ nữ có thai

5. Quy trình chụp X-quang đại tràng

Tuy là một phương pháp đơn giản nhưng người bệnh cần nắm rõ và tuân thủ theo quy trình. Điều này sẽ giúp việc chụp X-quang diễn ra thuận lợi và đảm bảo kết quả thu được như mong đợi.

5.1. Chuẩn bị trước khi chụp

Bác sĩ, nhân viên y tế sẽ phổ biến quy trình và những yêu cầu cần chuẩn bị trước khi chụp X-quang cho bệnh nhân. Để làm trống khung đại tràng, bạn cần thực hiện theo hướng dẫn sau:

• Chỉ ăn những thực phẩm tiêu hóa được hoàn toàn trong một ngày trước khi chụp X-quang. Không được ăn chất xơ. Uống chất lỏng trong suốt.
• Nhịn ăn ít nhất 6 giờ và tốt nhất là từ 12h đêm hôm trước khi chụp X-quang.
• Vào đêm trước ngày chụp X-quang bạn sẽ được yêu cầu uống thuốc nhuận tràng, thuốc xổ. Nó sẽ giúp đào thải toàn bộ chất thải hiện có trong ruột già ra ngoài để làm trống lòng ruột.
• Một số loại thuốc sẽ được yêu cầu ngưng sử dụng từ vài giờ tới vài ngày trước khi chụp X quang. Do đó, bạn cần thông báo với bác sĩ về các loại thuốc đang sử dụng để được tư vấn.

5.2. Tiến hành chụp X quang đại tràng

Quá trình chụp X-quang có thể diễn ra trong khoảng từ 30 – 60 phút. Trong quá trình chụp nếu bạn thấy có dấu hiệu bất thường hãy thông báo ngay cho kỹ thuật viên, bác sĩ.

• Người bệnh sẽ mặc áo choàng, tháo bỏ trang sức, kính… và nằm trên bàn chuyên dụng với tư thế nằm nghiêng.
• Bôi trơn trực tràng sau đó ống đựng thuốc cản quang hoặc không khí sẽ được bơm vào khung đại tràng. Một quả bóng nhỏ được gắn ở đầu phía bên ngoài cơ thể của ống sẽ giữ thuốc hoặc không khí không thoát ra ngoài.
• Khi thuốc hoặc không khí đã được bơm đầy đại tràng, bạn có thể cảm thấy muốn đi đại tiện. Lúc này hãy hít thở sâu và thư giãn.
• Kỹ thuật viên sẽ hướng dẫn bạn xoay người và giữ các tư thế khác nhau. Bạn cũng có thể được yêu cầu nằm xoa bụng từ 3 – 5 phút. Việc làm này sẽ giúp thuốc hoặc không khí phủ toàn bộ đại tràng. Đôi khi bạn sẽ được yêu cầu nín thở hoặc kỹ thuật viên có thể ấn mạnh vào bụng hoặc xương chậu của bạn. Điều này giúp việc quan sát dễ dàng hơn.
• Bạn sẽ được nằm ngửa trên bàn chụp. Kỹ thuật viên sẽ chiếu tia vào vùng đại tràng để lấy được hình ảnh.

Bạn nằm ngửa trên bàn chụp, kỹ thuật viên sẽ chiếu tia vào vùng đại tràng

5.3. Sau khi chụp X-quang

Khi đã thu thập đủ hình ảnh cần thiết, kỹ thuật viên sẽ tiến hành kết thúc thủ thuật.

• Một ống thụt sẽ được sử dụng để đưa lượng thuốc cản quang hoặc không khí ra ngoài.
• Khi các thiết bị đã được tháo bỏ, bạn cần nằm theo dõi trong 15 phút. Sau đó, bạn có thể ngồi dậy, thay đồ, lấy vật dụng cá nhân, ăn uống bình thường.
• Lúc này bạn có thể đi vệ sinh nếu muốn. Việc này cũng giúp đào thải lượng thuốc và không khí còn lại ra khỏi đại tràng.
• Trong một vài ngày, bạn có thể đi tiêu phân trắng vì dư lượng thuốc cản quang vẫn còn. Do đó, bạn không nên quá lo lắng khi gặp phải tình trạng này.
• Những ngày sau khi chụp X-quang cản quang cần uống thật nhiều nước hoặc dùng thuốc nhuận tràng theo chỉ định của bác sĩ. Bởi rất có thể bạn sẽ bị táo bón.
• Trong một số trường hợp bạn cần thông báo ngay với bác sĩ và tiến hành tái khám. Đó là: Không thể đi cầu, không thể trung tiện sau hơn 2 ngày chụp X quang; phân không trở về màu bình thường sau vài ngày sau khi chụp.

5.4. Kết quả chụp X-quang đại tràng

Bác sĩ sẽ xem xét kết quả chụp X-quang để đánh giá tình hình và đưa ra phương án giải quyết kế tiếp. Nếu phát hiện ra dấu hiệu bất thường, bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm bổ sung. Đó có thể là chụp CT, nội soi, sinh thiết để có kết luận chính xác nhất. Một số trường hợp dù hình ảnh đại tràng không có điểm bất thường, bác sĩ vẫn có thể yêu cầu chụp X-quang sau một thời gian.

6. Chụp X quang đại tràng bao nhiêu tiền? Ở đâu?

Chụp X quang là một thủ thuật đơn giản mà nhiều cơ sở y tế có thể thực hiện được. Để đảm bảo độ chính xác, an toàn, bạn nên lựa chọn các cơ sở y tế uy tín. Mức giá chụp X-quang thay đổi tùy thuộc vào cơ sở y tế và thời điểm chụp. Giá tham khảo chụp X-quang khung đại tràng có thuốc cản quang số hóa là từ 224.000 – 264.000 đồng.

7. Một số lưu ý

Để quá trình chụp X-quang được diễn ra thuận lợi và đạt hiệu quả, bạn cần lưu ý một số vấn đề sau:

• Tới các cơ sở y tế để được thăm khám và chỉ định chụp X-quang.
• Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, kỹ thuật viên trước, trong và sau khi chụp.
• Nếu có bất kỳ thắc mắc nào hãy hỏi bác sĩ.
• Theo dõi sát biểu hiện của bản thân trước, trong và sau khi chụp để kịp thời thông báo với bác sĩ các dấu hiệu bất thường.
• Tái khám đúng lịch hẹn.

Những thông tin về chụp X quang trên đây chỉ mang tính tham khảo. Hãy tới các cơ sở y tế để được thăm khám và chỉ định chụp X-quang. Trong quá trình chụp hãy tuân thủ theo hướng dẫn của nhân viên y tế. Đừng ngần ngại chat với chuyên gia của chúng tôi nếu có thắc mắc cần giải đáp.

XEM THÊM

• Tìm hiểu về nội soi đại tràng
• Chữa viêm đại tràng ở đâu?
• Viêm đại tràng nên ăn gì và kiêng gì để mau khỏi bệnh?