Nội soi đại tràng là gì? Cách thực hiện ra sao và nguy hiểm không?

Nói đến nội soi đại tràng, nhiều người không khỏi lo ngại sẽ gặp phải cảm giảm chướng bụng, khó chịu, mệt mỏi. Cho nên, họ lựa chọn cách khám đại tràng không cần nội soi. Tuy nhiên lại không mang đến hiệu quả cao. Vậy nội soi đại tràng là gì? Cách thực hiện ra sao? Liệu có nguy hiểm không? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn có câu trả lời chính xác.

1. Nội soi đại tràng là gì?

Nội soi đại tràng là kỹ thuật được sử dụng để phát hiện những thay đổi bất thường trong đại tràng (ruột già) và trực tràng. Phương pháp này giúp người bệnh chẩn đoán những tổn thương của niêm mạc đại tràng cũng như tìm ra được các nguy cơ gây ung thư.

Hiện nay, các cơ sở y tế đang áp dụng 2 phương pháp nội soi đại tràng, gồm: nội soi không gây mê (soi tươi) và nội soi gây mê (không đau).

Quá trình nội soi được thực hiện bằng cách sử dụng ống soi mềm có đường kính khoảng 1,3cm; dài 1,7cm, bên trong có chứa nguồn sáng và đầu camera của máy quay video, dẫn truyền hình ảnh ra ngoài.

Ống soi mềm được đưa từ hậu môn đi qua toàn bộ đại tràng đến manh tràng. Hiện nay, đây là phương pháp chẩn đoán tiên tiến để khảo sát những thay đổi trong bề mặt niêm mạc đại tràng. Sở dĩ như vậy là vì, hình ảnh nội soi sẽ phóng đại và hiển thị trên màn hình, từ đó, thuận lợi cho việc quan sát, chẩn đoán bệnh cũng như đưa ra liệu pháp điều trị hiệu quả, chính xác.

Nội soi đại tràng

Nội soi đại tràng cũng được thực hiện tương tự như với dạ dày, tuy nhiên khi nội soi dạ dày, bác sĩ sẽ đưa ống nội soi mềm từ miệng để thăm khám trực tiếp vào bên trong thực quản, dạ dày và phần đầu tiên của ruột non.

2. Ưu, nhược điểm của nội soi đại tràng gây mê và không gây mê

Nội soi đại tràng có đau không? Có nguy hiểm không? Câu trả lời sẽ được cụ thể qua ưu, nhược điểm của 2 thủ thuật khám nội soi này.

2.1. Nội soi đại tràng không gây mê

Ưu điểm

• Chi phí thấp hơn nhiều so với nội soi gây mê
• An toàn, vì không có các tình huống dị ứng thuốc, sốc phản vệ…
• Bệnh nhân hoàn toàn tỉnh táo sau khi nội soi

Nhược điểm

• Người bệnh có cảm giác khó chịu khi nội soi, đặc biệt là lúc mới đưa máy vào hậu môn.
• Khi nội soi, khí bơm vào đại tràng qua ống soi khiến cho người bệnh có cảm giác khó chịu, muốn đi cầu (mặc dù bên trong không có phân).
• Nhiều trường hợp, đặc biệt là trẻ nhỏ, vì khó chịu đã ngọ nguậy, giật mình, gây khó khăn cho bác sĩ, cũng có thể cọ xát làm tổn thương lòng đại tràng.

2.2. Nội soi đại tràng gây mê

Ưu điểm

• Phương pháp này giải quyết được toàn bộ nhược điểm của nội soi không gây mê.
• Bệnh nhân gây mê không bị kích thích giúp kỹ thuật nội soi dễ dàng. Nếu cần áp dụng các thủ thuật khác như: cắt polyp đại tràng qua nội soi, chẩn đoán ung thư bằng nhuộm màu, tiêm cầm máu trong xuất huyết tiêu hóa… sẽ mang lại kết quả chính xác.

Nhược điểm

• Chi phí nội soi gây mê cao hơn soi tươi
• Không phải ai cũng có đủ điều kiện (tài chính, sức khỏe…) để áp dụng phương pháp này. Một số trường hợp chống chỉ định gây mê đã được quy định rõ.
• Sử dụng thuốc gây mê như “con dao 2 lưỡi”. Bên cạnh tác dụng giảm cảm giác đau và khó chịu, chúng có thể khiến cho người bệnh bị tai biến nếu không được làm xét nghiệm kỹ lưỡng trước đó hoặc liều lượng thuốc bị tính toán sai.

3. Nội soi đại tràng giá bao nhiêu? Ở đâu tốt?

Chi phí nội soi dao động từ 800.000 – 2.000.000, tùy theo từng bệnh viện, phòng khám, phương pháp áp dụng (gây mê hay không gây mê). Ngoài ra, người bệnh có thể phải chi trả thêm khoản thủ tục xét nghiệm, sinh thiết nếu có.

Tham khảo bảng giá nội soi tại các cơ sở

Bên cạnh đó, khi đến khám nội soi tại các bệnh viện đúng tuyến BHYT, bạn sẽ được hỗ trợ chi phí lên đến 80%. Trong trường hợp trái tuyến, sẽ được hưởng 40% tổng chi phí khám chữa bệnh.

Nội soi đại tràng ở đâu tốt? Một số bệnh viện uy tín bạn có thể tham khảo khi khám sức khỏe đường tiêu hóa nói chung và nội soi đại tràng nói riêng như: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, Bệnh viện Đa khoa Vạn Hạnh, Bệnh viện Đại học Y dược TP. HCM…

4. Khi nào cần nội soi đại tràng?

Theo lời khuyên từ bác sĩ chuyên khoa, các trường hợp cần thực hiện nội soi, có thể kể đến:

• Xuất hiện các dấu hiệu bất thường của đường tiêu hóa: đau bụng dưới âm ỉ, tiêu chảy hoặc táo bón kéo dài, đại tiện lúc táo lúc lỏng, phân có lẫn máu và chất nhầy.
• Phát hiện ra những bất thường trong lòng đại trực tràng khi chụp X-quang. Lúc này bệnh nhân cần nội soi để không bỏ sót bất kỳ mối nguy hiểm nào đe dọa sức khỏe.
• Những trường hợp cá nhân hoặc người trong gia đình có tiền sử mắc polyp, viêm đại tràng, ung thư đại trực tràng nên thực hiện nội soi để tầm soát và sớm phát hiện ung thư.

5. Nội soi đại tràng cần chuẩn bị gì?

Các bác sĩ chuyên khoa tư vấn khuyên bạn 4 bước chuẩn bị:

5.1. Lên lịch và chuẩn bị 

Trước khi nội soi, bạn cần thực hiện một số xét nghiệm máu cũng như nhận thuốc để làm sạch đại tràng. Do vậy, hãy lên lịch và đặt khám trước để tiết kiệm thời gian. Nếu lựa chọn nội soi gây mê, bạn cần bố trí một người đi cùng để đảm bảo an toàn.

5.2. Điều chỉnh chế độ ăn uống trước khi nội soi

Để giúp đại tràng sạch hơn, 2-3 ngày trước khi nội soi bạn nên ăn nhẹ nhàng, lựa chọn thực phẩm ít chất xơ, dễ tiêu hóa như: bánh mỳ, cơm, trái cây không hạt, thịt nạc, trứng… Bên cạnh đó, cũng nên tránh các thức ăn như: bỏng ngô, ngũ cốc, trái cây có vỏ hoặc hạt, món ăn giàu chất béo…

Bánh mỳ

Trong trường hợp đang dùng các loại thuốc tây, nên hỏi ý kiến của bác sĩ có cần dừng hay không.

5.3. Chuẩn bị trước ngày nội soi

Một ngày trước khi làm nội soi, bạn không nên ăn những thực phẩm cứng, rắn. Thay vào đó, hãy uống nhiều nước lọc, tránh xa những dạng nước màu xanh, đỏ, tím… Hai giờ trước khi làm thủ thuật, bạn không nên ăn và uống bất kỳ thứ gì.

5.4. Làm sạch ruột

Đêm trước khi nội soi, bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh dùng thuốc nhuận tràng mạnh để làm sạch đường tiêu hóa. Mỗi cơ sở y tế sẽ thực hiện phương pháp khác nhau, người bệnh có thể uống thuốc xổ hoặc thụt nước kết hợp thuốc thông qua đường hậu môn.

• Nếu sử dụng thuốc xổ Fortran: buổi chiều trước hôm nội soi bạn uống 3 gói Fortran pha với 3 lít nước.
• Nếu sử dụng Fleet Phospho-Soda: pha thuốc với 300ml nước và uống. Sau 3 giờ, tiếp tục uống thêm 3 lít nước.

Kể từ khi uống thuốc xổ đại tràng cho tới lúc tiến hành nội soi, người bệnh sẽ phải nhịn ăn hoàn toàn. Có thể uống nước đường nếu cảm thấy đói bụng. Do tác dụng của thuốc, bạn sẽ phải đi đại tiện nhiều lần.

Để được hướng dẫn chi tiết về cách làm sạch ruột, bạn nên liên hệ tới nơi thực hiện thăm khám để được bác sĩ tư vấn.

6. Nội soi đại tràng như thế nào?

• Đầu tiên, bác sĩ sẽ kiểm tra bên trong hậu môn của người bệnh có tổn thương nào không. Nếu xuất hiện dấu hiệu bất thường sẽ được xử lý ngay tránh gây viêm nhiễm.
• Sau khi kiểm tra, bạn sẽ được tiêm vào gần hậu môn 1 liều thuốc tê, chúng có tác dụng giảm cảm giác đau và khó chịu. Đồng thời, giúp cho quá trình nội soi được diễn ra dễ dàng hơn, không bị chi phối bởi chuyển động của người bệnh.
• Tiếp theo, người bệnh được yêu cầu nằm nghiêng về bên trái. Bác sĩ từ từ đưa ống nội soi vào trong hậu môn và dần đi sâu tới các đoạn ruột. Nếu cảm thấy đau và không thể chịu được, hãy nói ngay với bác sĩ.
• Những tín hiệu thu được từ đầu ống nội soi, sẽ truyền qua bộ xử lý để chuyển thành hình ảnh rõ nét phản ánh trung thực tình trạng bên trong của đại tràng. Nhờ vậy, các bác sĩ sẽ đánh giá chính xác vấn đề bệnh nhân đang gặp phải.
• Để giảm bớt khó chịu, người bệnh có thể chọn nội soi không đau. Thời gian gây mê ngắn 10-15 phút, tỉnh nhanh từ 3-5 phút sau khi soi. Trước khi thực hiện thủ thuật này, bác sĩ sẽ chỉ định khám và xét nghiệm.

Sau khi nội soi, bệnh nhân có thể ăn uống trở lại bình thường, nếu bác sĩ không có hướng dẫn đặc biệt gì khác. Cảm giác chướng hơi, đau bụng nhẹ sẽ giảm dần sau vài giờ.

Nội soi đại tràng mất bao lâu? Điều này còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Thông thường, thủ thuật này chỉ hết 7-10 phút. Tuy nhiên, một vài trường hợp có thể lên đến 30-40 phút. Nguyên nhân là do việc chuẩn bị của người bệnh chưa tốt hoặc bác sĩ áp dụng kỹ thuật điều trị trong quá trình nội soi.

Nhìn chung, quá trình nội soi không tốn nhiều thời gian. Nếu thấy cơ thể xuất hiện những triệu chứng bất thường ở đường tiêu hóa, bạn nên đến các cơ sở y tế uy tín để thực hiện phương pháp nội soi.

>> Tìm hiểu thêm: Viêm đại tràng co thắt là gì?

7. Chú ý sau khi nội soi đại tràng

Nội soi khiến cho người bệnh dễ mất sức vì phải trải qua thời gian nhịn ăn khá lâu. Ngoài ra, hầu hết các trường hợp có thể bị nhiễm khuẩn huyết, chướng bụng, đầy hơi. Vì thế, sau khi hồi phục, bệnh nhân phải bổ sung những chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể và tốt cho đường tiêu hóa.

7.1. Sau khi nội soi đại tràng nên ăn gì?

• Cháo loãng: Khoảng 2 tiếng sau khi nội soi, người bệnh cần được bổ sung các loại cháo dễ tiêu hóa. Đặc biệt, phải được ăn nguội, vì nóng có thể gây tổn thương đại tràng.
• Trứng gà: Trong trứng gà có thành phần vitamin A, D, E giúp người bệnh hồi phục sức khỏe nhanh. Bạn nên ăn sau khi nội soi đại tràng vài ngày, tuy nhiên không nên ăn quá nhiều.
• Trái cây: Bổ sung hàm lượng vitamin trong trái cây tươi mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Bởi, trong trái cây còn chứa chất chống oxy hóa và axit folic – dưỡng chất tăng hệ miễn dịch cho cơ thể, bảo vệ tim mạch và hồi phục sức khỏe. Tuy nhiên, không nên chọn những loại quả có tính chua.

Nội soi đại tràng nên ăn trứng gà

7.2. Thực phẩm không nên ăn sau khi nội soi đại tràng?

Song song với việc bổ sung những thực phẩm tốt cho sức khỏe, người bệnh cũng nên hạn chế các thức ăn sau đây:

• Đồ ăn cay, nóng: chúng vốn dĩ đã không tốt cho đại tràng và dạ dày. Đặc biệt, sau khi nội soi ít nhiều đại tràng đã bị tổn thương nhẹ. Nếu cố tình nạp thực phẩm này có thể gây kích thích, khiến niêm mạc đại tràng dễ bị hư tổn.
• Thực phẩm lạnh: Tuyệt đối không được ăn những đồ lạnh như: kem, nước đá, đồ ăn trực tiếp trong tủ lạnh.
• Thức ăn chứa nhiều dầu mỡ (gà rán, pizza, thực phẩm chiên xào…): khi mắc các bệnh về đại tràng và đường tiêu hóa, sử dụng đồ ăn này có thể dẫn đến các triệu chứng ợ hơi, chướng bụng, khó tiêu…
• Các chất kích thích (rượu bia, thuốc lá, cà phê…): là những thực phẩm được đưa vào danh sách đen của người mắc bệnh đại tràng, kể cả trường hợp mới nội soi.

Nếu bạn đang gặp những vấn đề về đường ruột như: rối loạn tiêu hóa, đau bụng, chướng hơi, táo bón, khó tiêu … Hãy đến ngay các cơ sở y tế chuyên khoa để thực hiện nội soi đại tràng và phát hiện bệnh sớm.

XEM THÊM:

• Chảy máu đại tràng phải làm sao
• Nguyên nhân gây ung thư đại tràng
• Tiêu chảy (Ỉa chảy) là gì? Nguyên nhân – Triệu chứng – Điều trị
• Viêm đại tràng là gì? Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị

(**) Thời gian phát huy hiệu quả khi sử dụng sản phẩm tùy thuộc vào tình trạng bệnh và cơ địa mỗi người