Võng lưng là gì? Nguyên nhân, điều trị và cách phòng tránh

Gần đây, chuyên gia của chúng tôi đã nhận được câu hỏi của anh Ninh Công Thịnh (Thành phố Nam Định, tỉnh Nam Định) hỏi về vấn đề võng lưng. Anh chia sẻ: “Khoảng 3 năm trước tôi bị chấn thương vùng cột sống khi chơi thể thao. Từ đó tới nay thỉnh thoảng lưng, hông bị đau. Nhưng dạo gần đây cơn đau tăng nặng hơn, di chuyển cũng gặp trở ngại, dáng đi cũng có phần thay đổi. Tôi mới đi khám và được chẩn đoán bị võng lưng. Trước nay tôi chưa nghe tới căn bệnh này. Xin cho biết liệu nó có nguy hiểm không và thời gian điều trị có lâu không?

Anh Công Thịnh thân mến! Võng lưng là một dạng bệnh lý cột sống gây ảnh hưởng tới sức khỏe, thẩm mỹ. Bệnh cần được phát hiện và điều trị kịp thời để tránh tiến triển nặng hơn. Do đó, điều anh cần làm là tuân thủ theo phác đồ điều trị mà bác sĩ của anh đã chỉ định. Thời gian điều trị dài hay ngắn tùy vào mức độ bệnh mà anh đang gặp phải cũng như thể trạng và độ đáp ứng với phương pháp chữa trị. Nếu anh Công Thịnh cần tìm hiểu về căn bệnh này thì bài viết dưới đây sẽ đem tới cho anh những thông tin tham khảo cơ bản.

1. Võng lưng là gì?

Cột sống bình thường có ba đường công nhẹ. Đường cong ở cổ và thắt lưng được gọi là đường cong lồi. Đường cong ở phần lưng trên được gọi là đường cong lõm. Những đường cong này giúp hấp thụ chấn động, nâng đỡ đầu, giữ cơ thể ổn định và di chuyển cột sống linh hoạt.

Võng lưng hay còn được gọi là ưỡn cột sống là tình trạng cột sống bị cong về phía trước nhiều hơn mức bình thường. Đây cũng là một dạng cong vẹo cột sống. Điều này sẽ gây ảnh hưởng tới dáng đứng, cách đi lại, vận động và sức khỏe của người bệnh. Tình trạng này thường gặp ở trẻ em và người cao tuổi.

2. Triệu chứng của võng lưng

Nhận biết võng lưng có thể dựa vào những biểu hiện lâm sàng dễ nhận biết:

• Có khoảng cong về phía trước nhận thấy rõ ở lưng dưới khi đứng thẳng.
• Điều này sẽ làm cho dáng người bị xấu đi, gây mất thẩm mỹ.
• Bụng ưỡn về phía trước, đầu đổ về trước.
• Đau lưng, đặc biệt là phần lưng dưới.
• Di chuyển khó khăn
• Người bị võng lưng khi nằm sẽ tạo một khoảng trống lớn giữa lưng dưới và giường.
• Cơ đùi, hông bị căng

3. Nguyên nhân gây võng lưng

Vậy tại sao bị võng lưng? Có nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng này nhưng chủ yếu là do tư thế sai trong thời gian dài gây ra. Dưới đây là một số lý do cơ bản:

3.1. Võng lưng do bẩm sinh

Một số khiếm khuyết ở cột sống nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể là nguyên nhân. Theo thời gian những khiếm khuyết ở cột sống sẽ khiến đốt sống có khả năng trượt về phía trước, chèn ép dây thần kinh.

3.2. Chấn thương

Chấn thương cột sống thắt lưng có thể xảy ra trong sinh hoạt, lao động, chơi thể thao. Điều trị không dứt điểm có thể để lại di chứng gây ưỡn cột sống. Những chấn thương dạng này có thể xảy ra với nhiều đối tượng, đặc biệt là trẻ nhỏ.

3.3. Yếu cơ

Các cơ có liên quan suy yếu gây ảnh hưởng tới dáng cong sinh lý tự nhiên của cột sống. Các nhóm cơ có thể kể đến là cơ mông kéo và giữ cố định xương đùi; cơ bụng; cơ sau đùi kéo hông xuống và xoay hông về phía trước; cơ liên sườn. Các cơ này yếu đi sẽ dễ đẩy cơ mông về phía sau khiến lưng không giữ thẳng được như thông thường.

3.4. Sai tư thế gây võng lưng

Ngồi không đúng tư thế, ngồi vắt chéo chân, ngủ với tư thế nằm sấp, sai kỹ thuật trong chơi thể thao… Đặc biệt là võng lưng do tập gym sai kỹ thuật. Đây đều có thể là nguyên nhân gây tình trạng ưỡn cột sống. Do đó, bất kỳ ai cũng có nguy cơ gặp phải tình trạng này.

Ngồi sai tư thế trong thời gian dài có thể là nguyên nhân

3.5. Hệ quả sau phẫu thuật cắt cung sau cột sống cổ

Phẫu thuật cắt cung sau cột sống cổ giúp giảm áp lực lên tủy sống hoặc rễ thần kinh do tình trạng hẹp ống sống, u cột sống gây ra. Phẫu thuật dạng này có thể gây ra tình trạng võng lưng hậu phẫu. Tuy nhiên thường gặp ở trẻ em hơn là người trưởng thành.

3.6. Cứng khớp háng gây võng lưng

Cứng khớp háng có thể xảy ra do chấn thương hay nhiễm trùng khớp háng. Khi khớp này bị cứng sẽ kéo cong cột sống lưng dưới về phía trước. Điều này sẽ tạo ra ưỡn cột sống.

3.7. Béo phì

Đối với trường hợp béo phì, lúc này kích thước bụng lớn sẽ kéo cột sống lưng về phía trước. Để lấy lại sự cân bằng, lúc này vùng mông buộc phải ngả ra sau dẫn tới tư thế ưỡn cột sống. Một số nguyên nhân khác

Ngoài ra, hệ quả sau quá trình mang thai; mắc bệnh rối loạn thần kinh cơ; loãng xương; béo phì; đi giày cao gót quá nhiều giờ trong ngày…cũng có thể là nguyên nhân gây bệnh.

Trọng lượng vượt quá mức cho phép có thể là nguyên nhân gây bệnh

4. Phân loại võng lưng

Dựa vào nguyên nhân gây bệnh, một số tài liệu chia võng lưng thành 5 loại:

• Võng lưng ngựa tư thế
• Ưỡn cột sống hậu phẫu thuật cắt cung sau cột sống cổ
• Ưỡn cột sống thứ phát sau cứng khớp háng
• Ưỡn cột sống bẩm sinh
• Ưỡn cột sống thể rối loạn thần kinh cơ

5. Võng lưng có nguy hiểm không?

Cũng giống như anh Công Thịnh nhiều người cũng băn khoăn liệu võng lưng có nguy hiểm không. Câu trả lời là tuy tình trạng này không đe dọa tới tính mạng nhưng có thể gây ra những hậu quả như:

• Gây mất thẩm mĩ: Câu trả lời cho võng lưng đẹp hay xấu là nó sẽ làm xấu dáng cơ thể.
• Đau cơ vùng đùi, đau lưng dưới, đau xương hông và một số vùng có liên quan.
• Tăng khả năng mắc các bệnh lý về xương khớp như: thoái hóa cột sống, đau lưng mạn tính…
• Đường cong tự nhiên của cơ thể thay đổi gây ảnh hưởng tới hô hấp, tiêu hóa, vận động, sinh hoạt hàng ngày…

Nếu không được điều trị kịp thời bệnh có thể gây đau lưng dưới dai dẳng

6. Đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh

Như trên đã đề cập, có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng này. Đây cũng là một trong những căn cứ để xác định một số nhóm đối tượng có nguy cơ phải đối mặt với tình trạng bệnh lý này hơn những người khác.

• Người gặp phải vấn đề cột sống bẩm sinh.
• Người có thường xuyên sai tư thế trong sinh hoạt, lao động.
• Người bị yếu cơ
• Béo phì
• Người đã từng phẫu thuật cắt cung sau cột sống cổ
• Người đã từng gặp chấn thương cột sống.

7. Khi nào cần tới gặp bác sĩ?

Khi bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào nghi ngờ mắc bệnh hãy tới ngay các cơ sở y tế để được thăm khám. Nên nhớ rằng bệnh để càng lâu càng khó chữa và nguy cơ biến chứng càng cao.

8. Võng lưng khám ở đâu? Chi phí điều trị bao nhiêu?

Phần lớn các bệnh viện đa khoa đều có thể thăm khám tình trạng này. Để đảm bảo chẩn đoán nhanh, chính xác và đưa ra được phương pháp điều trị hiệu quả, người bệnh nên tới các cơ sở y tế uy tín, sở hữu đội ngũ bác sĩ giỏi chuyên môn và giàu kinh nghiệm cùng với hệ thống trang thiết bị hiện đại.

Chi phí điều trị sẽ phụ thuộc vào phương pháp mà mỗi người được chỉ định. Ngoài chi phí khám, xét nghiệm thì nó có thể là tiền thuốc, dụng cụ hỗ trợ, chi phí của liệu trình vật lý trị liệu. Đặc biệt, chi phí phẫu thuật và phục hồi hậu phẫu có thể sẽ lớn.

9. Chẩn đoán

Để chấn đoán tình trạng bệnh, bác sĩ có thể sử dụng một số phương pháp như khám lâm sàng; chẩn đoán hình ảnh võng lưng…

Trước hết, bác sĩ sẽ xem xét các biểu hiện bên ngoài của bệnh; kiểm tra độ linh hoạt của cột sống bằng cách yêu cầu người bệnh nghiêng người, đứng thẳng, khám đường cong sinh lý cột sống của người bệnh và thực hiện một số nghiệm khám thăm khám chuyên biệt. Bác sĩ cũng sẽ hỏi về tiền sử bệnh, đặc thù công việc, thói quen sinh hoạt…

Ngoài ra, các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như chụp X-quang, chụp CT, chụp MRI cũng sẽ được chỉ định. Thông thường, chụp X-quang đã đủ để chẩn đoán bệnh. Nhưng một số trường hợp đòi hỏi phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác.

• Chụp X-quang: Đây được coi là chẩn đoán tiêu chuẩn dành cho căn bệnh này. Phương pháp này giúp bác sĩ đo góc đường cong cột sống.
• Chụp cắt lớp vi tính CT: Kiểm tra chấn thương xương.
• Chụp cộng hưởng từ MRI: Cung cấp hình ảnh chi tiết về cấu trong xung quanh. Phương pháp này cũng được dùng để chẩn đoán loại trừ vấn đề có liên quan tới dây thần kinh và tủy sống.
• Xét nghiệm máu: Giúp xác định vấn đề nhiễm trùng nếu có.

Chụp X-quang là một trong những phương pháp chẩn đoán cơ bản

10. Điều trị võng lưng

Việc lựa chọn cách chữa võng lưng nào tùy thuộc vào tình trạng bệnh lý của từng đối tượng cụ thể. Bác sĩ là người quyết định phương án điều trị dành cho bạn.

10.1. Sử dụng dụng cụ hỗ trợ

Áo chỉnh hình cột sống, đai lưng cột sống… là những dụng cụ hỗ trợ điều chỉnh cột sống có thể được chỉ định. Chúng giúp định hình lại đường cong linh lý về trạng thái bình thường hoặc ít nhất là giúp tình trạng bệnh không trở nên tồi tệ hơn. Để biết chính xác bản thân phù hợp với loại dụng cụ nào, thời gian sử dụng kéo dài trong bao lâu hãy tới gặp bác sĩ để được tư vấn.

Phương pháp này thường được dùng cho những trường hợp xương đang phát triển. Vì hiệu quả điều chỉnh đường cong của cột sống có thể đạt được cao hơn.

Trong quá trình sử dụng dụng cụ hỗ trợ có thể bạn sẽ gặp chút trở ngại trong vận động, sinh hoạt hàng ngày. Do đó hãy nhờ người trợ giúp nếu cần thiết.

10.2. Thuốc Tây

Một số loại thuốc có thể được chỉ định để giảm bớt triệu chứng đau nhức. Đó có thể là thuốc giảm đau, thuốc chống viêm, thuốc giãn cơ… Người bệnh chỉ được dùng thuốc khi được bác sĩ chỉ định. Không nên tự ý mua thuốc, lạm dụng thuốc.

Tuy nhiên, các loại thuốc này sẽ không tác động trực tiếp vào nguyên nhân gây bệnh. Do đó, việc chỉ phụ thuộc hoàn toàn vào thuốc là không đủ để kiểm soát tình trạng bệnh. Dù bạn có thể cảm thấy cơn đau được xoa dịu nhưng thực chất ưỡn cột sống vẫn tồn tại và có thể tiến triển nặng hơn.

10.3. Bài tập chữa võng lưng

Một số bài tập được coi là có khả năng điều chỉnh lại tư thế, giảm đau. Để đảm bảo an toàn hãy tham vấn ý kiến của bác sĩ trước khi thực hiện. Hãy nhờ tới sự hướng dẫn của huấn luyện viên để các bài tập đảm bảo kỹ thuật. Trước khi tập hãy khởi động kỹ. Trong quá trình tập nếu bị đau hãy ngưng lại và báo cho bác sĩ.

Dưới đây là một số bài tập mà bạn có thể tham khảo:

10.3.1. Bài tập Plank trị võng lưng

Đây là bài tập dành cho những người mới bắt đầu tập luyên. Bài tập này giúp giữ cân bằng, định hình lại đường cong cột sống.

• Nằm sấp trên mặt thảm.
• Từ từ nâng cơ thể lên khỏi mặt thảm bằng cách ấn 2 khuỷu tay và 2 mũi chân xuống mặt sàn. Giữ người thẳng, song song với mặt đất, siết chặt cơ đùi. Giữ tư thế trong 5 giây rồi trở lại tư thế ban đầu.
• Lặp lại 7 lần.

Bài tập Plank

10.3.2. Bài tập nâng chân

Bài tập này giúp củng cố vùng cơ có liên quan. Đây là bài tập đơn giản, phù hợp với nhiều độ tuổi.

• Nằm ngửa, tay và chân duỗi thẳng, lòng bàn tay úp.
• Từ từ đưa 2 chân lên cao, tạo thành một góc vuông với cơ thể. Giữ tư thế trong 5 giây. Rồi từ từ hạ chân xuống.
• Lặp lại 7 lần.

10.3.4. Bài tập căng cơ gập hông nửa đùi

Bài tập này tác động vào cơ đùi và lưng.

• Đứng thẳng, bước chân phải lên trước, đưa chân trái ra phía sau. Khuỵu gối chân trái, gối chân phải tạo thành góc vuông.
• Hai tay đặt ở đầu gối chân phải, nghiêng người về phía trước cho tới khi cơ hông cảm giác căng. Giữ tư thế trong 5 giây.
• Đổi bên và lặp lại 7 lần.

10.3.5. Bài tập cây cầu

Bài tập này tác động chính lên cơ hông, vùng eo và cơ lưng. Ngoài ra, bài tập nàu cũng góp phần giảm mỡ, cải thiện tình trạng béo phì.

• Nằm ngửa, tay duỗi thẳng hoặc đưa tay sang ngang. Đầu gối co, bàn chân đặt trên mặt sàn, chân rộng bằng hông.
• Từ từ siết chặt cơ bụng.
• Sau đó siết chặt cơ mông đồng thời với việc đẩy hông lên phía trần nhà. Giữ nguyên tư thế trong 7 giây rồi trở về tư thế ban đầu.

10.3.6. Bài tập con bọ

Bài tập này tác động tới vùng lưng và bụng.

• Nằm ngửa, hai chân co sao cho đầu gối hướng về phía mặt và cẳng chân vuông góc sàn. Hai tay giỡ hướng lên trần.
• Từ từ hạ chân trái xuống và tay phải giơ thẳng lên đầu. Sau đó hạ tới tay và chân còn lại. Trong quá trình hạ siết cơ bụng và nhấn lưng xuống sàn.

Ngoài bài tập kể trên, bạn có thể lựa chọn đi bộ, bơi làm môn thể thao của mình.Đi bộ giúp ngăn ngừa xệ lưng, tăng sức mạnh cho các cơ, gân có liên quan. Bơi lội lại giúp nâng đỡ cột sống, giảm bớt chèn ép.

10.4. Vật lý trị liệu

Áp dụng liệu trình vật lý trị liệu có thể giúp cải thiện tình trạng bệnh. Phương pháp này đòi hỏi sự kiên trì của người bệnh vì thời gian trị liệu thường kéo dài. Một số bài tập, phương pháp nắn chỉnh cột sống kết hợp với các loại máy móc hiện đại sẽ giúp cải thiện hình dáng cột sống, giảm đau và tăng khả năng vận động của cơ thể.

Vật lý trị liệu có thể giúp cải thiện tình trạng bệnh

10.5. Phẫu thuật

Đây thường là lựa chọn cuối cùng, chỉ áp dụng trong những trường hợp nặng và các phương pháp khác không phát huy hiệu quả. Nếu không phẫu thuật người bệnh có thể gặp các vấn đề nghiêm trọng hơn đối với sức khỏe. Tuy nhiên, phương pháp này có thể gặp phải những rủi ro nhất định cũng như đòi hỏi chi phí cao và thời gian phực hồi lâu.

Sau khi phẫu thuật người bệnh cần có chế độ chăm sóc đặc biệt. Nhiều trường hợp cần sự hỗ trợ của người thân trong quá trình sinh hoạt hàng ngày vào thời gian đầu sau phẫu thuật. Người bệnh cũng có thể cần trị liệu phục hồi hậu phẫu để lấy lại chức năng vận động. Thời gian phục hồi ngắn hay dài tùy thuộc vào từng đối tượng cụ thể.

11. Chăm sóc người bị võng lưng

Cũng giống như bất kỳ bệnh nhân nào khác, người bị võng lưng cần chế độ chăm sóc, sinh hoạt đặc biệt. Điều này sẽ hỗ trợ tốt cho quá trình điều trị cũng như tạo sự thoải mái cho người bệnh.

• Tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ. Đặc biệt là nếu được chỉ định điều trị bằng vật lý trị liệu hãy tham gia đầy đủ tất cả các buổi trị liệu để đảm bảo đạt được hiệu quả cao nhất.
• Trong quá trình điều trị nếu gặp phải dấu hiệu bất thường, bệnh tiến triển nặng hơn hãy thông báo cho bác sĩ.
• Trong lúc ngủ nên nằm nghiêng hoặc ngửa, tránh nằm sấp. Vì tư thế nằm sấp sẽ khiến cơn sẽ khiến cơn đau thêm tồi tệ hơn.
• Duy trì chế độ dinh dưỡng lành mạnh. Bổ sung trái cây, cá béo, rau có màu xanh đậm… Hạn chế thực phẩm nhiều dầu mỡ, nhiều muối đường, đồ uống có cồn… Nếu bác sĩ yêu cầu bạn thực hiện ăn theo chế độ giảm cân hãy tuân thủ.
• Tránh mang vác nặng, vận động quá sức trong quá trình điều trị.
• Lựa chọn trang phục thoải mái, giày nâng đỡ tốt, không đi giày cao gót để đảm bảo cử động cột sống thoải mái nhất có thể.
• Nhờ tới sự trợ giúp của người thân trong sinh hoạt hàng ngày để tránh chấn thương.

12. Cách phòng tránh

Một số biện pháp có thể giúp bạn hạn chế khả năng mắc phải căn bệnh này. Đó đơn giản chỉ là việc thiết lập những thói quen tốt trong cuộc sống.

• Rèn luyện thể lực đều đặn.
• Không ngồi gù lưng, ngồi sai tư thế, ngồi quá lâu, nằm sấp… Tư thế đứng đúng là bàn chân tiếp xúc hoàn toàn với sàn, hai chân thằng, mắt nhìn về phía trước. Tư thế ngồi đúng là bàn chân tiếp xúc hoàn toàn với sàn, đầu gối vuông góc, hông vuông gốc với thân, lluwg và đầu cổ thẳng, mắt nhìn thẳng. Khi nhấc vật nặng lên hai chân cần rộng bằng vai, hạ thấp người xuống với lưng thẳng và kéo sát vật nặng về gần người rồi từ từ đứng lên.
• Bổ sung thực phẩm giàu canxi, vitamin D, omega-3… Hạn chế thức ăn nhiều dầu mỡ, rượu bia…
• Giữ cân nặng ở mức cho phép, giảm cân một cách khoa học nếu thừa cân.
• Sử dụng dụng cụ, thiết bị bảo vệ khi chơi thể thao, lao động để tránh chấn thương.
• Khám sức khỏe định kỳ. Đặc biệt đối tượng có nguy cơ bị ưỡn cột sống cao cần phải chú ý nhiều hơn tới khả năng mắc bệnh để chủ động tầm soát.

Những thông tin về võng lưng trên đây chỉ mang tính tham khảo. Để biết tình trạng của bản thân hãy tới các cơ sở y tế để được thăm khám. Nếu cần tư vấn về các vấn đề liên quan hãy gọi tới tổng đài 0343 44 66 99.

XEM THÊM

• Chớ coi thường bệnh vẹo cột sống
• 12 bài tập dành cho người cong vẹo cột sống
• Tham khảo top 10 đai lưng cột sống