Tiêu chảy hậu covid: Nguyên nhân và cách điều trị

Ngoài các triệu chứng ho, mệt mỏi, hụt hơi… nhiều người cũng xuất hiện tình trạng tiêu chảy hậu Covid 19. Cụ thể nguyên nhân do đâu và hướng điều trị như thế nào giúp người bệnh sớm phục hồi sức khỏe?

1. Nguyên nhân gây tiêu chảy hậu Covid

Các triệu chứng tiêu chảy có thể xuất hiện sau một thời gian âm tính mà không rõ nguyên nhân. Những người bị tiêu chảy hậu covid thường đi ngoài trên 3 lần 1 ngày, phân lỏng kèm theo đau bụng, mệt mỏi.

Một số nguyên nhân có thể dẫn đến tiêu chảy hậu covid bao gồm:

1.1 Cơ thể phát sinh cơ chế đào thải vi sinh vật gây bệnh

Khi virus xuất hiện ở đường tiêu hóa sẽ gây ra nhiều bất lợi cho hệ tiêu hóa. Cơ thể sẽ đáp lại sự bất lợi này bằng việc đi ngoài nhiều lần để đào thải virus. Nhiều trường hợp virus vẫn xuất hiện ở đường tiêu hóa mặc dù test dịch họng hầu âm tính. Điều này là nguyên nhân khiến bạn bị tiêu chảy kéo dài sau khi khỏi bệnh.

1.2 Giảm lượng ACE2

ACE2 là viết tắt của một loại men chuyển angiotensin 2 trên thụ thể tế bào niêm mạc tiêu hóa. Men này đóng vai trò quan trọng trong việc vận chuyển axit amin ở biểu mô ruột. Từ đó duy trì hàng rào ruột và cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột. Khi lượng ACE2 giảm do virus corona xâm nhập sẽ ảnh hưởng đến việc hấp thu của ruột với một số axit amin trong chế độ ăn uống, giảm miễn dịch tại ruột với tác nhân gây bệnh khác. Điều này làm mất cân bằng hệ vi sinh và dẫn đến tiêu chảy.

1.3 Dùng kháng sinh không đúng cách

Các trường hợp nhiễm covid-19 chỉ dùng kháng sinh khi xuất hiện bội nhiễm vi khuẩn. Việc dùng kháng sinh bừa bãi sẽ khiến hệ tiêu hóa bị ảnh hưởng, gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng. Đây là một trong những nguyên nhân khiến người bệnh bị tiêu chảy hậu covid.

1.4 Tiêu chảy do tăng nồng độ chất Serotonin

Serotonin là chất dẫn truyền thần kinh. Nếu trong huyết tương người bệnh covid 19 có nồng độ chất này cao sẽ dẫn đến tình trạng đi ngoài.

Những nguyên nhân gây Tiêu chảy và cách bù nước hiệu quả

Ngoài ra, một số người bệnh có men gan tăng cao cũng gây ra các triệu chứng rối loạn tiêu hóa, điển hình là tiêu chảy. Mặt khác, hậu covid 19, nếu việc ăn uống vệ sinh không đảm bảo, cơ thể dễ dàng nhiễm khuẩn, ký sinh trùng… khiến tình trạng tiêu chảy bùng phát và kéo dài.

2. Tiêu chảy hậu covid có nguy hiểm không?

Sau covid-19, sức khỏe người bệnh có sự suy giảm ít nhiều. Nếu xuất hiện thêm tiêu chảy dễ khiến người bệnh gặp nguy hiểm. Cụ thể, tiêu chảy khiến người bệnh mất nước từ nhẹ tới nặng, trường hợp mất nước nặng sẽ gây ra nguy hiểm nếu không được bù dịch kịp thời. Thậm chí ảnh hưởng tới tính mạng.

Đối với trẻ em, bố mẹ cần đặc biệt quan tâm tới sức khỏe của bé. Tiêu chảy hậu covid ở trẻ em diễn biến nhanh nên nếu đi ngoài nhiều lần, toàn nước; có dấu hiệu mất nước như mắt trũng, môi khô, vật vã kích thích, hôn mê, tiểu ít, nhịp nhanh; nôn nhiều không uống được nước, sốt. Lúc này, cần đưa bé đến các cơ sở y tế gần nhất để thăm khám và điều trị kịp thời.

3. Hướng dẫn điều trị tiêu chảy hậu covid

Trường hợp nhẹ có thể tự điều trị tiêu chảy tại nhà như những trường hợp tiêu chảy thông thường. Một số trường hợp tiêu chảy kéo dài, người bệnh cần được thăm khám kịp thời. Một số hướng dẫn điều trị tiêu chảy hậu covid người bệnh có thể tham khảo:

3.1 Bù nước và điện giải

Những trường hợp mất nước nặng do tiêu chảy có thể khiến bạn gặp nguy hiểm nếu không được bù đủ nước kịp thời. Trong trường hợp này, bạn có thể dùng oresol để bù lại lượng nước và điện giải đã mất.

Thành phần oresol chứa glucose, kali clorid, natri citrat giúp cung cấp điện giải mất qua việc tiêu chảy. Tuy nhiên, trong quá trình dùng oresol bạn cần lưu ý một số điều sau:

• Hòa tan bột oresol với lượng nước theo hướng dẫn ghi trên nhãn của từng loại.
• Nên uống theo nhu cầu và mức độ mất nước.
• Chỉ dùng nước đã pha trong vòng 24 giờ.
• Với trẻ nhỏ cần cho uống chút một, chậm rãi thành nhiều lần, tránh tình trạng nôn.

3.2 Sử dụng thuốc giảm tiêu chảy hậu covid

Đối với các trường hợp tiêu chảy không do nguyên nhân vi sinh khác, người bệnh có thể sử dụng thuốc điều trị tiêu chảy. Cần dùng theo chỉ định của bác sĩ, một số loại thuốc điều trị tiêu chảy hậu covid có thể kể đến như:

❖ Men vi sinh: Cung cấp lợi khuẩn cho đường ruột, giảm rối loạn tiêu hóa.

❖ Kẽm: Giúp đường ruột nhanh hồi phục. Tuy nhiên cần bổ sung qua đường ăn uống, khi cần thiết mới dùng các chế phẩm.

❖ Loperamid: Tác dụng làm giảm nhu động ruột, giảm tiết dịch đường tiêu hóa và tăng trương lực cơ co thắt ở hậu môn. Ngoài ra, thuốc còn có tác dụng làm tăng thời gian vận chuyển thức ăn qua ruột và giảm khối lượng phân.

❖ Diphenoxylate: Giảm số lượng và tần suất đại tiện; có tác dụng tương tự như thuốc giảm đau nhưng lại có khả năng làm chậm nhu động ruột. Thuốc không dùng điều trị tiêu chảy do nhiễm trùng và không dùng cho trẻ em dưới 13 tuổi. Không dùng thuốc dạng viên nén.

❖ Spasmaverine: Thuốc giảm co thắt cơ trơn ở hệ tiêu hóa. Thuốc chống chỉ định với các trường hợp bị liệt, tắc ruột, phụ nữ có thai và đang cho con bú.

4. Chế độ dinh dưỡng cải thiện đi ngoài hậu Covid

Điều quan trọng trong hồi phục sức khỏe hậu covid, đặc biệt là với những người bị tiêu chảy, đó là phải có một chế độ ăn đảm bảo, đầy đủ các dưỡng chất cần thiết nhưng vẫn phải đảm bảo được vệ sinh an toàn thực phẩm.

Lúc này người bệnh cần ưu tiên các thực phẩm dễ tiêu hóa, dễ hấp thu. Cần tránh các thực phẩm gây kích thích, có thể làm tổn thương đường tiêu hóa.

4.1 Thực phẩm người bị tiêu chảy nên dùng

• Bổ sung thực phẩm giàu tinh bột: Gạo, khoai tây, bánh mì…
• Thực phẩm chứa nhiều lợi khuẩn: Sữa chua, sữa đậu nành, sữa không lactose…
• Các loại trái cây: Chuối, cà rốt, táo…
• Bổ sung nước.

Thực phẩm cần được nấu kỹ, nấu mềm ở dạng lỏng, nhiều nước như cháo, súp… Khi sức khỏe dần ổn định có thể ăn đặc dần lên.

4.2 Những thực phẩm cần hạn chế khi bị tiêu chảy

• Nhiều thực phẩm có thể làm tăng tốc độ co bóp của ruột. Điều này gây trầm trọng thêm các triệu chứng.
• Các thực phẩm dễ gây đầy hơi, chướng bụng: Đậu, bông cải, súp lơ, các loại trái cây khô…
• Trường hợp không dung nạp lactose cần tránh sữa và các sản phẩm từ sữa.
• Tránh các đồ uống: Rượu, bia, cà phê, nước có gas…
• Không ăn các thực phẩm tươi sống, chưa được nấu chín kỹ, thực phẩm không an toàn.

5. Một số lưu ý khi bị tiêu chảy hậu covid-19

• Cần xác định rõ nguyên nhân gây tiêu chảy. Từ đó mới quyết định phương pháp điều trị phù hợp.
• Không tự ý sử dụng thuốc điều trị. Điều này có thể khiến tình trạng tiêu chảy trở nên nặng hơn.
• Những trường hợp tiêu chảy kèm sốt, phân toàn nước, đau bụng dữ dội… cần nhập viện ngay.
• Cẩn thận trong ăn uống, luôn đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.

Biến chứng hậu covid 19 có thể khác nhau tùy đối tượng. Ngay khi xuất hiện các biểu hiện bất thường, cần kịp thời phát hiện và điều trị để tránh di chứng do bệnh gây ra. Giúp người bệnh sớm trở lại cuộc sống bình thường.

XEM THÊM:

• Bị tiêu chảy nên uống nước gì? [13 gợi ý] giúp bạn dùng đâu khỏi đó
• Tiêu chảy phân mỡ: Nhận diện các vấn đề tiêu hóa đang gặp phải
• {SOS} Buồn nôn, tiêu chảy có phải triệu chứng của Covid – 19?