Đau lưng sau sinh: Top 9 nguyên nhân thường gặp và cách xử lý

Đau lưng sau sinh là tình trạng phổ biến ở phụ nữ, bất kể sinh thường hay sinh sinh mổ. Mặc dù triệu chứng này không nguy hiểm nhưng lại ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt hằng ngày cũng như việc chăm sóc em bé. Vậy đâu là nguyên nhân và cần làm gì để thoát khỏi tình trạng này? Hãy tham khảo ngay bài viết dưới đây.

1. Điểm mặt 9 nguyên nhân dẫn đến đau lưng sau sinh

Theo nghiên cứu, tỉ lệ phụ nữ mắc đau lưng sau sinh chiếm từ 25-40%, trong đó đau lưng sau sinh mổ chiến đến hơn 70% trường hợp. Có nhiều nguyên nhân gây nên tình trạng này, điển hình là:

1.1 Đau lưng sau sinh do thiếu canxi

Trong thời kỳ mang thai, người mẹ cần bổ sung đầy đủ canxi, phốt pho và các chất dinh dưỡng khác như: acid folic, vitamin A, D, B1…. Tuy nhiên, nếu chế độ ăn uống của chị em lúc này không thể đáp ứng nhu cầu canxi, cơ thể phải lấy từ mẹ để bù đắp cho thai nhi, gây ra loãng xương.

Sau khi sinh, sức khỏe của sản phụ chưa kịp phục hồi, hệ xương vẫn yếu ớt. Mặt khác, mẹ phải cho con bú thường xuyên khiến lượng canxi bị hao hụt. Đó là một trong các nguyên nhân quan trọng dẫn đến đau lưng.

1.2 Giãn dây chằng sinh lý

Trong quá trình mang thai, cơ thể sản sinh ra nhiều loại hormone giúp các dây chằng của khung chậu giãn nở để chuẩn bị cho bé ra đời.

Điều này làm nới lỏng các khớp và dây chằng nối với xương chậu, cột sống khiến vùng lưng kém ổn định, gây đau nhức. Sau khi sinh, các dây chằng xương chậu còn lỏng lẻo. Do đó, đau lưng là điều không thể tránh khỏi.

1.3 Đau lưng sau sinh do tư thế cho con bú

Nhiều bà mẹ có tâm lý để bé bú thoải mái đã vô tình khiến cơ thể phải gồng, gập làm căng cơ khớp ở cổ và lưng, gây ra tình trạng đau lưng, đau mỏi vai gáy. Nguyên nhân này khá phổ biến trong 1-2 tháng đầu sau khi sinh con.

Không chỉ vậy, thói quen thường xuyên cúi người về phía trước, mắt chăm chú nhìn con bú cũng có thể dẫn đến chứng đau lưng sau sinh.

1.4 Do gây tê tủy sống

Sau khi sinh mổ, nhiều phụ nữ bị đau lưng. Nguyên nhân là do thực hiện gây tê tủy sống, một kỹ thuật giúp sinh mổ không bị đau đớn. Ban đầu, triệu chứng đau lưng không rõ ràng, nhưng càng về sau các cơn đau càng dữ dội kèm tác dụng phụ của thuốc.

Đau lưng sau khi mổ

1.5 Làm việc quá sức hoặc nằm im không vận động

Sau khi sinh, có 2 nhóm phụ nữ dễ bị đau lưng hơn cả. Một là nằm yên một chỗ cả ngày; hai là làm việc quá sức. Đối với trường hợp chỉ nằm trên giường, không đi lại vận động thì khí huyết tích tụ ở vùng chậu không được lưu thông, từ đó dẫn tới đau lưng. Ngược lại, một số trường hợp khi sức khỏe chưa hồi phục, chị em đã làm việc, đi lại nhiều khiến các dây chằng giãn ra và làm lưng đau ê ẩm.

1.6 Đau lưng sau sinh do nhiễm lạnh

Phụ nữ sau sinh cơ thể còn yếu ớt, vì vậy rất dễ bị tổn thương khí huyết. Nếu không chú ý để giữ ấm, sẽ rất dễ bị nhiễm lạnh, dẫn đến cơ thể thừa độ ẩm, đau vùng lưng, xương khớp. Hiện tượng này thường xảy ra ở các sản phụ có tâm lý chủ quan, mặc quần áo không đủ ấm hoặc ra gió ngay khi vừa sinh nở.

1.7 Đau lưng sau sinh do thay đổi hormone

Trong quá trình mang thai, cơ thể sản sinh ra hormone relaxin, cho phép dây chằng ở vùng xương chậu được thư giãn. Đồng thời các khớp trở nên lỏng lẻo hơn để chuẩn bị cho quá trình sinh nở. Từ đó dẫn tới tình trạng mất ổn định trục côt sống.

Sự thay đổi hormone còn có thể làm gia tăng nguy cơ viêm khớp và dây chằng, gây cảm giác đau lưng cho các chị em sau kỳ sinh nở.

1.8 Loãng xương

Hiện tượng loãng xương thường xảy ra trong quá trình mang thai và cho con bú. Đặc biệt ở chị em phụ nữ sinh con khi đã lớn tuổi thì quá trình thoái hóa đĩa đệm cột sống càng làm tăng nguy cơ đau lưng.

1.9 Tâm lý căng thẳng

Tâm lý căng thẳng ở phụ nữ sau khi sinh con cũng là yếu tố tác động tới tình trạng đau lưng. Lúc này, cảm xúc lo lắng, căng thẳng do chưa thích nghi được với sự thay đổi khi em bé ra đời có thể gây stress. Từ đó dẫn đến căng cơ, đặc biệt cơ lưng.

Ngoài ra, một số chị em nằm đệm quá cứng, thường xuyên đi giày cao gót,… cũng dễ bị đau lưng sau sinh.

2. Dấu hiệu đau lưng sau sinh

Đau lưng sau sinh thường xuất hiện các dấu hiệu như:

3. Đau lưng sau sinh có tự khỏi không?

Đối với những bà mẹ sinh thường, các cơn đau sẽ giảm dần và biến mất hoàn toàn trong vài tháng đầu sau sinh, rất ít trường hợp kéo dài lâu hơn.

Trong trường hợp đau lưng sau sinh mổ, cột sống vùng thắt lưng của các chị em thường bị đau do quá trình tiêm thuốc gây tê vào tủy sống dẫn tới các cơn co thắt cấp tính của cơ bắp. Cảm giác đau sẽ xuất hiện sau khi thuốc tê hết tác dụng, khoảng 3-6 tiếng sau sinh và kéo dài liên tục sau đó.

Đau lưng sau sinh nói chung có thể tự khỏi sau thời gian ngắn, thông thường tình trạng này sẽ chấm dứt sau khoảng một tháng. Tuy nhiên cũng có trường hợp cơn đau kéo dài trong nhiều nhiều tháng, thậm chí nhiều năm. Với hiện tượng đau lưng sau sinh kéo dài, các chị em nên tới những cơ sở y tế để thăm khám.

4. Sau sinh bị đau lưng có nguy hiểm không?

Nếu không điều trị dứt điểm tình trạng đau lưng sau sinh, sản phụ có thể gặp các vấn đề xương khớp mãn tính. Đồng thời đau lưng còn ảnh hưởng lớn tới chất lượng cuộc sống, đặc biệt trong thời gian đầu khi em bé mới sinh ra. Điều này càng làm tăng stress, mệt mỏi sau sinh của bà bầu.

Mặc dù đau lưng sau sinh không quá nguy hiểm và không khó để cải thiện, chị em phụ nữ cũng không nên chủ quan để tình trạng kéo dài.

5. Phương pháp cải thiện đau lưng sau sinh cho phụ nữ

Đau lưng sau sinh không nguy hiểm đến tính mạng. Nhưng nếu không có biện pháp cải thiện sẽ ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của các chị em. Dưới đây là một số cách điều trị hiệu quả:

5.1 Cách giảm đau lưng sau sinh tại nhà

Sau sinh, sản phụ rất mẫn cảm với các thành phần của thuốc, do vậy các chị em nên cân nhắc sử dụng và phải theo chỉ dẫn của bác sĩ. Một số phương pháp giảm đau lưng sau sinh tại nhà dành cho đối tượng sinh mổ lẫn sinh thường có thể áp dụng:

Tư thế cho con bú đúng cách

• Nghỉ ngơi đầy đủ để không ảnh hưởng tới vết khâu tầng sinh môn hoặc vết mổ.
• Cho con bú đúng tư thế, tránh gập người, cúi người quá lâu.
• Thường xuyên thay đổi tư thế cho con bú kết hợp vận động cơ thể nhẹ nhàng như xoay, lắc cổ, vặn mình để giảm đau nhức.
• Không mang vác vật nặng khi mới sinh.
• Giảm cân để giảm áp lực lên cột sống, tuy nhiên không nên nôn nóng làm ảnh hưởng tới sức khỏe của cả mẹ và bé.
• Giữ tâm lý thoải mái…

5.2 Phương pháp giảm đau lưng sau sinh bằng vật lý trị liệu

Ngoài việc tập luyện, đi lại nhẹ nhàng sau sinh, các chị em phụ nữ có thể tìm đến phương pháp massage, bấm huyệt để kích thích tuần hoàn máu, từ đó cải thiện các cơn đau nhức hiệu quả. Không những vậy, phương pháp này còn giúp đẩy lùi stress, giúp tinh thần thoải mái, thư giãn hơn.

Phương pháp châm cứu, bấm huyệt cần được áp dụng đều đặn và tác động lực hợp lý. Chị em nên đến các cơ sở trị liệu hoặc spa để được trợ giúp từ các kỹ thuật viên. Ngoài ra, cần kết hợp với những bài tập hỗ trợ điều trị như tập thể dục hay yoga để hạn chế cơn đau tái phát.

5.3 Điều trị bằng Tây y

Đây là biện pháp mà các mẹ bỉm sau sinh nên hạn chế tối đa, bởi can thiệp Tây y sẽ ít nhiều gây tác dụng phụ và ảnh hưởng đến chất lượng sữa mẹ. Nhiều trường hợp sử dụng thuốc Tây còn khiến giảm hoặc mất sữa.

Trong trường hợp bệnh tình nghiêm trọng, các cơn đau có xu hướng tăng dần về cường độ và biến chứng thành các bệnh lý xương khớp mãn tính, chị em có thể được chỉ định áp dụng điều trị bằng Tây y. Các phương pháp phổ biến là sử dụng thuốc giảm đau, kháng viêm, điều trị bằng sóng cao tần, sóng laser hay phẫu thuật.

5.4 Một số thảo dược dân gian chữa đau lưng sau sinh

Với ưu điểm lành tính, không gây tác dụng phụ, các các loại thảo dược tự nhiên luôn được ưu tiên sử dụng cho phụ nữ sau sinh và đang cho con bú. Dưới đây là một số vị thuốc tiêu biểu và cách thực hiện:

– Cây đinh lăng

Công dụng: Rễ cây đinh lăng chứa nhiều vitamin nhóm B, các nguyên tố vi lượng và nhiều axit amin đồng thời giúp giải độc, lưu thông khí huyết, chữa đau lưng sau sinh hiệu quả.

Cách thực hiện:

• Dùng 10g rễ đinh lăng phơi khô sắc chung với 1 lít nước
• Sau đó chia thành 3 phần uống trong ngày

– Quả đu đủ xanh

Công dụng: Đu đủ có tính bình, có chứa các hoạt chất papain, giúp đả thông kinh mạch, tiêu viêm, hỗ trợ điều trị các bệnh xương khớp hiệu quả.

Cách thực hiện:

• Hơ đu đủ xanh cho nóng rồi bọc khăn mỏng chườm lên vùng lưng bị đau. Nên thực hiện 3 lần/tuần để mang lại hiệu quả.
• Đu đủ xanh hấp cách thủy cùng một chút rượu trắng bên trong. Sau khi đu đủ chín, lấy rượu bên trong quả đu đủ xoa bóp và massage vùng lưng bị đau.

– Cây lược vàng

Công dụng: Cây lược vàng có tính mát, giúp giảm đau, chống viêm, tốt cho xương khớp.

Cách thực hiện:

• Ép lá lược vàng lấy nước cốt sau đó trộn với dầu oliu để xoa bóp vùng lưng bị đau.
• Lá lược vàng thái nhỏ ngâm với rượu trắng khoảng 1 tháng và sử dụng rượu thuốc để xoa bóp vùng lưng bị đau.

 – Lá ngải cứu

Công dụng: Theo YHCT, lá ngải cứu chứa nhiều chất kháng khuẩn và tinh dầu giúp giảm đau hiệu quả.

Cách thực hiện:

• Lá ngải cứu rửa sạch, để ráo nước, trộn cùng với muối rồi rang nóng.
• Cho hỗn hợp này vào chiếc khăn mỏng, chườm lên vùng lưng bị đau, đến khi nguội cho rang lại và làm tương tự.

– Lá lốt chữa đau lưng sau sinh

Công dụng: Lá lốt có tính ấm, giúp tiêu viêm, khu phong, trừ thấp, có tác dụng rất tốt trong việc điều trị các chứng bệnh đau lưng.

Cách thực hiện:

• Lấy rễ cây lá lốt, rửa sạch, ngâm với rượu trắng trong 1 tháng.
• Sau đó, dùng khăn thấm dung dịch rượu xoa lên vùng lưng bị đau
• Kết hợp thực hiện các động tác mát xa nhẹ nhàng làm giảm cơn đau nhanh chóng.

6. Một số bài thể dục dành cho phụ nữ sau sinh

Sau khi sức khỏe hồi phục, bạn có thể áp dụng một vài động tác thể dục đơn giản hằng ngày để cải thiện chứng đau lưng sau sinh:

Bài tập sau sinh

• Bài tập 1: Bạn giữ thăng bằng với những đầu ngón chân, chống 2 tay vào tường, chân và lưng ở tư thế thẳng. Sau đó, gập khuỷu tay rồi duỗi ra như tập chống đẩy. Thực hiện liên tục trong 1 phút.
• Bài tập 2: Bạn nằm ngửa trên sàn nhà, gập đầu gối. Sau đó, hóp bụng, nhấc dần vùng xương chậu lên, giữ tư thế này trong vài giây rồi hạ xuống.
• Bài tập 3: Đứng thẳng, hai chân dang rộng bằng vai. Tay trái chống hông, tay bên kia giờ cao rồi nghiêng lườn về bên trái. Đổi bên và thực hiện 2 lần 8 nhịp.

Ngoài ra, bạn có thể đi bộ nhẹ nhàng để cải thiện tình trạng đau lưng. Tuy nhiên, các bài tập kể trên chỉ phù hợp với trường hợp bị đau lưng nhẹ. Nếu cơn đau dai dẳng, lan xuống mông, đùi, bắp chân, mức độ đau ngày càng tăng thì bạn cần tới gặp bác sĩ để tìm ra nguyên nhân và có hướng điều trị phù hợp.

7. Lời khuyên của chuyên gia trong điều trị đau lưng sau sinh

Theo Ths.Bs Nguyễn Thị Hằng, đau lưng sau sinh thường sẽ biến mất trong vài tháng, khi nồng độ hormone trở lại bình thường. Hơn nữa lúc này cơ thể đã hồi phục và những cơn đau lưng tự động giảm dần. Tuy nhiên, để hạn chế cảm giác khó chịu và đẩy nhanh quá trình phục hồi, bạn nên thực hiện một số lưu ý sau:

7.1. Thiết lập chế độ sinh hoạt điều độ, khoa học

• Đi bộ nhiều
• Duy trì cân nặng ở mức bình thường
• Không mang vác vật nặng, gây áp lực lên cơ lưng
• Dành thời gian nghỉ ngơi để phục hồi sức khỏe sau sinh
• Nên nằm thoải mái để cho con bú, tránh bế ẵm trẻ trong thời gian dài.
• Không nên sử dụng giày cao gót trong khoảng 3 tháng đầu sau sinh.
• Không tắm nước lạnh và luôn giữ ấm cơ thể.

7.2. Thay đổi chế độ dinh dưỡng

Phụ nữ sau sinh nên có một chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng để kịp thời bù đắp lượng chất mất đi trong quá trình sinh sản, đặc biệt là canxi.

Bổ sung thịt bò trong chế độ dinh dưỡng.

• Bổ sung thực phẩm giàu kẽm như: nấm, thịt bò, ngũ cốc dinh dưỡng… giúp quá trình hấp thụ canxi diễn ra tốt hơn.
• Tăng cường ăn những thực phẩm giàu chất sắt như: lòng đỏ trứng gà, tim cật heo, thịt bồ câu, các loại đậu…
• Ăn nhiều loại trái cây để bổ sung vitamin C, khoáng chất như: nho, cam, táo, chuối, lê, bơ…
• Nên ăn thịt nạc (heo, gà, bò), tránh ăn thịt mỡ.
• Nên uống 2-2,5 lít nước/ngày, bao gồm: sữa, nước trái cây, nước đun sôi để nguội.

Trên đây là những thông tin liên quan đến chứng đau lưng sau sinh ở phụ nữ và biện pháp giúp chị em cải thiện tình trạng này. Nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào cần giải đáp, hãy liên hệ ngay đến số tổng đài của chúng tôi.

Chat với bác sĩ ngay

XEM THÊM:

• Cập nhật ngay 3 cách trị đau lưng tại nhà tốt nhất 2019
• 4 bài tập yoga chữa đau thắt lưng ĐÚNG CHUẨN từ chuyên gia
• 5 nguyên nhân gây đau đốt sống trong mùa hè
• Đau lưng dưới: Nguyên nhân – Triệu chứng – Điều trị