Hỏi: Sáu tháng trước tôi đi khám các bác sĩ phát hiện tôi bị tràn dịch khớp gối, có đi hút nhưng sau vẫn đầy lên. Vậy tôi phải làm gì để hạn chế tình trạng này và tràn dịch khớp gối nên ăn gì và kiêng gì? Xin được giải đáp.
(Bác Nguyễn Trọng Thiện, Thái Bình)
Trả lời:
Đối với tình trạng của bác ngoài việc hút dịch nên tìm hiểu cụ thể nguyên nhân gây nên tình trạng này. Bởi tràn dịch khớp gối có thể do thoái hóa khớp, viêm khớp hoặc tình trạng khớp nhiễm khuẩn. Ngoài ra cũng có thể do cân nặng, tần suất làm việc ảnh hưởng tới khớp gối. Để hạn chế tình trạng này, đặc biệt kết hợp trong chế độ ăn tràn dịch khớp gối nên ăn gì và kiêng gì, bác có thể tham khảo qua bài viết dưới đây.
1. Tầm quan trọng của chế độ dinh dưỡng trong điều trị tràn dịch khớp gối
Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị bệnh, đặc biệt tràn dịch khớp gối. Theo nghiên cứu, trong một số thực phẩm có hoạt chất chống viêm, làm giảm đau nếu biết cách chế biến và kết hợp đúng cách. Ngược lại, khi sử dụng thực phẩm một cách tràn lan, không kiểm soát, một số có thể kích thích các cơn đau khiến người bệnh mệt mỏi và làm giảm hiệu quả trong quá trình điều trị bệnh.
Nếu không biết cách xử lý tràn dịch khớp gối và bỏ qua chế độ ăn uống có thể dẫn tới những biến chứng nguy hiểm như viêm xương khớp, hạn chế khả năng vận động thậm chí mất khả năng vận động.
Vậy cụ thể tràn dịch khớp gối nên ăn gì và kiêng gì, bạn có thể tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
2. Tràn dịch khớp gối nên ăn gì? Top 12 thực phẩm nên ăn cho người tràn dịch khớp gối
2.1. Tràn dịch khớp gối nên sử dụng thực phẩm giàu omega-3
Cá nước lạnh là nguồn cung cấp lượng axit béo omega-3 dồi dào, là dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể. Omega-3 đã được chứng minh không những ức chế các trung gian gây viêm trong cơ thể mà còn cải thiện chức năng não cũng như giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tiểu đường.
Bạn có thể bổ sung omega-3 từ các loại cá như:
- Cá ngừ
- Cá mòi
- Cá hồi
- Cá bơn
- Hoặc có thể bổ sung từ dầu cá hàng ngày
2.2. Tăng cường sử dụng thực phẩm giàu vitamin D
Việc bổ sung hàm lượng vitamin D cần thiết giúp duy trì sự chắc khỏe của xương khớp, nâng cao khả năng hấp thụ canxi của cơ thể, giảm viêm, chống sưng.
Để bổ sung vitamin D, ngoài tắm nắng bạn có thể sử dụng các loại thực phẩm như: dầu gan cá, hàu, tôm, lòng đỏ trứng, sữa bò và các chế phẩm từ sữa, ngũ cốc…
2.3. Bổ sung thực phẩm giàu canxi
Canxi là khoáng chất cần thiết cho cơ thể, thúc đẩy quá trình hình thành và phát triển xương khớp, chống bệnh loãng xương và thoái hóa khớp.
Nhóm thực phẩm giàu canxi là: hạnh nhân, đậu phụ, yến mạch, đậu bắp, đậu trắng, cải xoăn, các loại rau có màu xanh sẫm…
2.4. Thực phẩm giàu vitamin A, C và K
Đây là những chất dinh dưỡng giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, nâng cao sức khỏe của xương khớp và hạn chế bệnh loãng xương.
Thực phẩm giàu vitamin A, C và K gồm: cà chua, cam, dưa chuột, cải bó xôi, cà rốt, khoai lang, đu đủ…
2.5. Thực phẩm giàu sulforaphane và glucosinolate
Hai hoạt chất sulforaphane và glucosinolate đều có khả năng cải thiện những tổn thương ở sụn khớp, làm chậm quá trình thoái hóa xương khớp, giúp giảm sưng và giảm viêm.
Hoạt chất sulforaphane được tìm thấy nhiều trong bông cải xanh, bắp cải… Còn hoạt chất glucosinolate được tìm thấy trong những loại cây có vị cay như cây cải ngựa.
2.6. Các loại gia vị có tác dụng chống viêm
Người bệnh bị tràn dịch khớp gối có thể kiếm soát tình trạng sưng viêm bằng một số loại thực phẩm như tỏi, gừng, hành, nghệ… Đây đều là những loại gia vị quen thuộc trong căn bếp hàng ngày, có các hoạt chất chống viêm, giảm sưng và cải thiện tình trạng đau nhức xương khớp.
2.7. Người tràn dịch khớp gối nên ăn các loại hạt
Các loại hạt cũng bổ sung một lượng omega-3 cần thiết cho cơ thể. Bạn có thể chế biến các món ăn như sữa hạt, trong các loại bánh ít béo như óc chó, hạnh nhân, hạt lanh, hạt chia hoặc hạt thông giúp giảm viêm khớp và mô liên kết.
2.8. Các loại hoa quả chống viêm
Trái cây đôi khi chứa hàm lượng đường cao nhưng một số thực phẩm lại chứa chất chống oxy hóa như flavonoid, giúp làm giảm các phản ứng sưng viêm ở người tràn dịch khớp gối.
Vì vậy bạn có thể lựa chọn các loại hoa quả mong nước như việt quất, táo, dứa, cà chua.
2.9. Sử dụng dầu oliu
Các loại dầu thực vật, dầu hướng dương và dầu lạc đều có nguy cơ tăng viêm. Thay vào đó bạn có thể lựa chọn chuyển dần sang dầu oliu để nấu ăn và dùng trong các món salad.
Ngoài ra, dầu oliu còn là chất béo lành mạnh và bổ sung lượng lớn omega-3.
2.10. Đậu lăng và các loại đậu
Đậu lăng và các loại đậu được chứng minh có nhiều lợi ích cho sức khỏe, chứa nhiều protein, chất xơ và khoáng chất thiết yếu bên cạnh đặc tính chống oxy hóa và chống viêm.
Một số thực phẩm còn chứa anthocyanins – một flavonoid giúp giảm viêm:
- Đậu đen
- Đậu lăng
- Đậu gà
- Đậu pinto
- Đậu nành
2.11. Nước dùng xương
Trong nước dùng xương có chứa glucosamine, chondroitin và các axit amin giúp duy trì xương khớp khỏe mạnh. Thường xuyên sử dụng nước hầm xương có thể có tác dụng giảm đau khớp và tăng cường chức năng cho người viêm khớp.
2.12. Socola đen
Trong socola có đặc tính chống viêm bởi thành phần chính từ socola là ca cao, chứa chất chống oxy hóa có thể chống lại khuynh hướng di truyền đối với kháng insulin và viêm. Tỉ lệ cacao càng cao thì tác dụng chóng viêm càng lớn.
Tuy nhiên trong socola có nhiều đường và chất béo có thể làm nặng hơn tình trạng đau khớp. Vì vậy nếu đang bị tràn dịch khớp gối nên dùng loại có ít nhất 70% ca cao.
3. Người tràn dịch khớp gối nên kiêng gì?
Khi bị tràn dịch, người bệnh có thể thấy đau trong khớp ngay cả khi nghỉ ngơi. Vì vậy, người bị tràn dịch khớp gối cần phải kiêng một số thực phẩm như:
3.1. Thực phẩm cay nóng
Việc sử dụng các thực phẩm cay nóng sẽ khiến vùng khớp gối tràn dịch nhiều hơn, gây ra các cơn đau, nóng rát quanh gối.
Một số thực phẩm cay nóng cần tránh như:
- Ớt
- Hạt tiêu
- Cá chép
- Thịt bò
- Măng muối cay
3.2. Đồ ăn nhiều dầu mỡ
Đây là nhóm thực phẩm luôn nằm trong danh sách gây tăng viêm đối với bệnh nhân gặp các vấn đề xương khớp như thoái hóa khớp, viêm khớp, tràn dịch khớp.
Các món chiên xào, nhiều dầu mỡ hoặc đồ ăn nhanh có sử dụng lượng mỡ đã qua sử dụng sẽ làm tăng phản ứng viêm.
3.3. Đồ nếp
Cơm nếp, xôi, ngô, khoai lang… đều có thể kích thích tình trạng sưng viêm tại các khớp khiến bệnh nhân bị tràn dịch khớp gối lâu khỏi hơn nếu sử dụng quá nhiều.
3.4. Nội tạng động vật, đồ ăn nhiều muối
Đây là nhóm thực phẩm làm mất hoặc hạn chế khả năng hấp thụ canxi trong cơ thể, gia tăng tình trạng đau nhức ở người tràn dịch khớp gối.
3.5. Đồ ăn nhanh
Các đồ ăn nhanh, đồ ăn chế biến sẵn như thực phẩm chứa nhiều bơ, xúc xích, lạp xưởng làm tăng lượng lipit trong cơ thể – một trong những nguyên nhân gây sưng viêm.
3.6. Các chất kích thích
Rượu, bia, thuốc lá, đồ uống có ga, cà phê… đều chứa nhiều chất kích thích tác động đến bệnh tràn dịch khớp làm tình trạng sưng, viêm nặng hơn.
4. Lưu ý chế độ ăn cho người tràn dịch khớp gối
Bác sĩ Ths.Bs Nguyễn Thị Hằng cho biết chế độ dinh dưỡng tác động lớn đến tình trạng bệnh. Trong quá trình điều trị, song song với việc kết hợp những thực phẩm nên ăn, nên tránh bạn cần lưu ý một số điểm sau:
- Chế độ dinh dưỡng phải duy trì đủ bốn nhóm chất tinh bột, chất béo, chất đạm và chất xơ
- Sử dụng những thực phẩm đảm bảo an toàn, vệ sinh thực phẩm
- Nên ăn thực phẩm ở dạng hấp, luộc thay vì chiên xào, nhiều dầu mỡ
- Kết hợp chế độ vận động thích hợp bằng các bài tập nhẹ nhàng, duy trì sự linh hoạt cho khớp gối
- Hạn chế vận động mạnh, mang vác nặng
- Duy trì cân nặng phù hợp tránh gây áp lực lên hệ thống xương khớp
Trên đây là một số loại thực phẩm mà người bị tràn dịch khớp gối nên ăn và kiêng gì. Hy vọng bác Thiện đã có thể nắm được các nhóm cần và tránh trong thực đơn hàng ngày. Để giải đáp cụ thể hơn về tình trạng bệnh, bác Thiện cũng như nhiều người quan tâm vui lòng liên hệ qua hotline 0865 344 349 hoặc chat trực tiếp với chúng tôi tại đây.
XEM THÊM:
Tham Vấn Y Khoa
Ths.Bs Nguyễn Thị HằngThs.Bs Nguyễn Thị Hằng được Nhà nước phong tặng danh hiệu Thầy thuốc ưu tú năm 2015. Bà là tác giả của nhiều công trình nghiên cứu khoa học có tính ứng dụng cao trong điều trị các bệnh về xương khớp, gan mật, tiêu hóa, sinh lý… Hơn 20 năm công tác tại các bệnh viện lớn, ThS.BS Nguyễn Thị Hằng đã cống hiến không nhỏ cho sự nghiệp Y tế nước nhà, dành được nhiều giải thưởng, bằng khen của Chính phủ và Bộ Y tế.