Chào chuyên gia, tôi thường xuyên thấy biểu hiện hoa mắt chóng mặt, tức ngực khó thở, đến khi đi khám thì nhận được kết quả bị mỡ máu cao. Nhưng từ trước đến nay cân nặng của tôi chỉ ở mức 42-43kg trong khi cholesterol lên tới 7,5mmol/l. Xin chuyên gia giải đáp vì sao có máu nhiễm mỡ ở người gầy?
(Cô Lê Thị Hương, 52 tuổi, Quảng Xương, Thanh Hóa)
Chào cô,
Máu nhiễm mỡ ở người gầy là điều ít ai nghĩ đến bởi tình trạng này chỉ bắt gặp ở những đối tượng thừa cân béo phì hoặc ăn uống sinh hoạt không điều độ. Tuy nhiên, người gầy cũng bị mỡ máu cao do rối loạn chuyển hóa lipid khiến việc tổng hợp cholesterol trong máu bị ảnh hưởng. Ngoài ra, ở tuổi này của cô chức năng chuyển hóa đã bắt đầu suy giảm nên quá trình trao đổi chất diễn ra chậm, mỡ tích tụ trong cơ thể, lâu dần gây bệnh mỡ máu.
Để tìm hiểu chi tiết vì sao người gầy vẫn có mỡ máu, mời cô cùng độc giả tham khảo bài viết dưới đây.
1. Vì sao có máu nhiễm mỡ ở người gầy?
Không chỉ người béo phì, tăng cân hay người cao tuổi chức năng chuyển hóa suy giảm dễ gặp mỡ máu cao mà người gầy cũng có thể bị mỡ máu. Nguyên nhân chính là do chứng rối loạn chuyển hóa lipid máu.
Thông thường, gan nhận nhiệm vụ chuyển hóa cholesterol (cholesterol 80% do gan tổng hợp, 20% còn lại từ thức ăn). Tuy nhiên, khi chức năng gan bị rối loạn, việc chuyển hóa mỡ gặp trục trặc sẽ dẫn đến việc tổng hợp cholesterol bị rối loạn, dẫn đến mỡ máu cao. Nếu người gầy trong gia đình có người mắc mỡ máu cao liên quan đến gen di truyền thì cũng có khả năng bị mỡ máu. Các gen này gây ra biến đổi trong quá trình tổng hợp và phân giải các chất béo.
Ngoài ra, máu nhiễm mỡ ở người gầy là do chế độ ăn uống sinh hoạt không hợp lý. Rất nhiều người cho rằng người gầy cơ thể khó hấp thụ các chất, ăn mà “không béo được” nên không chú ý đến các thực phẩm nhiều dầu mỡ, tinh bột, đường, rượu bia… và ít vận động hơn. Những yếu tố này sẽ làm tăng nguy cơ cholesterol trong máu.
Tăng cholesterol ở người gầy rất nguy hiểm, do không có những yếu tố nguy cơ có thể nhìn thấy nên phần đông tâm lý chủ quan khiến việc phát hiện và điều trị khó khăn. Do vậy, dù ở bất kỳ độ tuổi hay thể trạng nào cũng không nên chủ quan với bệnh mỡ máu.
Rối loạn lipid máu (Mỡ máu cao): Đối tượng nào cũng có nguy cơ mắc phải
2. Triệu chứng mỡ máu cao ở người gầy
Các triệu chứng mỡ máu cao ở người gầy cũng tương tự với các dấu hiệu rối loạn mỡ máu thông thường.
Theo Cục y tế Dự phòng, rối loạn chuyển hóa lipid máu sẽ có một số triệu chứng đặc trưng như:
Triệu chứng đặc hiệu ngoại biên (Các triệu chứng có thể nhìn thấy)
- Cung giác mạc có màu trắng nhạt, hình vòng tròn hoặc không hoàn toàn, ở vị trí mống mắt cho thấy tăng cholesterol toàn phần (thường để kiểm tra đối với người dưới 50 tuổi)
- Ban vàng ở mí mắt dưới hoặc trên, khu trú hoặc lan tỏa
- U vàng gân ở gân duỗi của các ngón và gân Achille và vị trí các khớp đốt bàn ngón tay
- U vàng dưới màng xương ở củ chày trước, trên đầu xương của mỏm khuỷu, ít gặp hơn
- U vàng dưới da ở khuỷu hoặc đầu gối
- Dạng ban vàng ở lòng bàn tay
Một số dấu chứng nội tạng, thể hiện thông qua các bệnh lý nghiêm trọng hơn như:
- Nhiễm lipid võng mạc: soi đáy mắt thấy nhiều lipid võng mạc do triglyceride tăng.
- Gan nhiễm mỡ: Siêu âm thấy có mỡ thường kèm tăng triglyceride.
- Viêm tụy cấp: Thường thấy do tăng triglyceride.
- Xơ vữa động mạch: biến chứng do tăng lipoprotein (có trong LDL cholesterol)
3. Điều trị mỡ máu cho người gầy
Nguyên tắc điều trị máu nhiễm mỡ ở người gầy không chỉ tập trung vào chế độ ăn uống sinh hoạt mà nên thăm khám cụ thể để các bác sĩ chỉ định các loại thuốc phù hợp với tình trạng bệnh.
Điều trị bằng thuốc Tây y:
Để giảm mỡ máu bằng các loại thuốc tây, các bác sĩ có thể chỉ định một số loại thuốc như:
- Statin
- Niacin
- Fibrate
- Nhựa gắn axit mật…
>>> Tìm hiểu thêm: 7 nhóm thuốc tây hạ mỡ máu chuyên dụng
Tùy từng loại thuốc sẽ có cơ chế giảm cholesterol hoặc triglyceride. Bạn có thể tham khảo tác dụng giảm thành phần mỡ máu của các loại thuốc theo khuyến cáo của Hội Tim mạch Hoa Kỳ về thuốc hạ mỡ máu.
Thuốc | Giảm triglyceride | Giảm LDL cholesterol | Tăng HDL cholesterol | Tác dụng phụ |
Fenofibrat | 20-50% | 5-20% | 10-20% | Rối loạn tiêu hóa, đau yếu cơ, sỏi mật |
Acid Nicotinic | 20-50% | 5-25% | 15-35% | Đỏ mặt, tăng đường huyết, tăng acid uric |
Nhựa gắn axit mật | Không thay đổi | 15-30% | 3-5% | Rối loạn tiêu hóa (táo bón, đau bụng), giảm hấp thụ các loại thuốc khác |
Statin | 7-30% | 18-55% | 5-15% | Tăng men gan, yếu cơ, nhược cơ |
Điều trị bằng các bài thuốc Đông y
Một số loại thảo dược thường dùng trong các bài thuốc hạ mỡ máu bằng cách hãm, sắc nước uống như:
- Lá sen
- Trạch tả
- Nần vàng
- Actiso
- Giảo cổ lam
- Sơn tra, ngưu tất
- Bí đao…
Tuy nhiên, người bệnh nên kiên trì áp dụng trong thời gian dài để cảm nhận hiệu quả.
>>> Tham khảo ngay: Top 10+ bài thuốc dân gian giảm mỡ máu hạ cholesterol tại nhà
VIDEO ĐỀ XUẤT:
4. Kiểm soát hiệu quả máu nhiễm mỡ ở người gầy
4.1. Kiểm tra mỡ máu định kỳ
Người gầy là đối tượng ít để ý đến các chỉ số mỡ máu trong cơ thể, một phần vì tâm lý chủ quan, một phần vì không có những biểu hiện thực tế cho thấy mình mắc mỡ máu. Do đó, nên chủ động đi kiểm tra sức khỏe ít nhất 6 tháng một lần và đo mỡ máu.
Việc này sẽ giúp họ nắm được tình trạng sức khỏe của mình và có hướng xử lý kịp thời khi bị mỡ máu. Nên kiểm tra cholesterol và các nguy cơ bệnh lý khác từ 20 tuổi và tái kiểm tra sau 4-6 năm.
4.2. Xây dựng chế độ ăn hợp lý
Theo Ths.Bs Nguyễn Thị Hằng, người bị mỡ máu cao nhưng cơ địa vẫn gầy cần tìm hiểu một số chế độ ăn uống lành mạnh để cải thiện các chỉ số mỡ máu và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như chế độ ăn kiểu Địa Trung Hải. Chế độ ăn này tập trung vào:
- Các loại thực vật như hoa quả, rau củ, ngũ cốc nguyên cám, đậu và các loại hạt
- Giảm bớt muối bằng cách sử dụng gia vị và lá thơm để gia giảm
- Hạn chế ăn thịt đỏ, chỉ ăn vài lần/tháng
- Ăn cá và gia cầm ít nhất 2 lần mỗi tuần
- Có thể uống rượu vang trong bữa ăn
- Tăng cường tập thể dục đều đặn
- Sử dụng dầu oliu thay thế dầu mỡ thông thường
- Uống đủ nước mỗi ngày
- Hạn chế các loại thực phẩm có đường, ngũ cốc đã qua chế biến và chất béo chuyển hóa
- Hạn chế các loại thực phẩm chế biến sẵn như xúc xích, thịt xông khói…
4.3. Kết hợp sản phẩm bảo vệ sức khỏe
Đối với người bị mỡ máu cao, đặc biệt người gầy nếu không điều trị và kiên trì với chế độ ăn uống, các chỉ số mỡ máu rất dễ tăng lại. Vì vậy, song song kết hợp chế độ ăn uống, sinh hoạt có thể sử dụng các sản phẩm bảo vệ sức khỏe.
Nên lưu ý lựa chọn những sản phẩm có thông tin, nguồn gốc xuất xứ rõ ràng và các thành phần không pha trộn thuốc tây để giảm thiểu các tác dụng phụ không mong muốn. Ngoài ra, khi sử dụng các sản phẩm bảo vệ sức khỏe cần sử dụng đúng liều lượng và chỉ dẫn.
Trên đây là một số thông tin về máu nhiễm mỡ ở người gầy. Hy vọng cô Hương đã có câu trả lời cho mình và tìm được giải pháp thích hợp để đẩy lùi mỡ máu. Chúc cô thật nhiều sức khỏe.
XEM THÊM:
- Chữa mỡ máu có tốn kém không? Chi phí bao nhiêu? – Chuyên gia giải đáp!
- Mỡ máu có lây không, có chữa khỏi không? – Rất nhiều người đang hiểu sai
- 11+ thực phẩm chức năng giảm mỡ máu – Gợi ý các sản phẩm hiện có trên thị trường
Tham Vấn Y Khoa
Ths.Bs Nguyễn Thị HằngThs.Bs Nguyễn Thị Hằng được Nhà nước phong tặng danh hiệu Thầy thuốc ưu tú năm 2015. Bà là tác giả của nhiều công trình nghiên cứu khoa học có tính ứng dụng cao trong điều trị các bệnh về xương khớp, gan mật, tiêu hóa, sinh lý… Hơn 20 năm công tác tại các bệnh viện lớn, ThS.BS Nguyễn Thị Hằng đã cống hiến không nhỏ cho sự nghiệp Y tế nước nhà, dành được nhiều giải thưởng, bằng khen của Chính phủ và Bộ Y tế.