Hiện tượng nóng bụng là bệnh gì? Nguyên nhân và cách khắc phục

Nóng bụng là tình trạng mà chúng ta vẫn hay gặp phải có thể do thói quen ăn uống, sinh hoạt. Tuy nhiên, đôi khi đây lại là dấu hiệu cảnh báo những bệnh lý nguy hiểm về đường tiêu hoá. Vậy cụ thể nóng trong bụng là bệnh gì? Hãy cùng theo dõi qua bài viết dưới đây!

Tin liên quan:

• Bụng bị sôi liên tục là dấu hiệu của bệnh gì? Chuyên gia giải đáp!
• Đau bụng bên phải là biểu hiệu của bệnh lý nguy hiểm nào?
• Cứ ăn xong đau bụng đi ngoài – Cẩn thận tử thần “ghé thăm”

1. Nóng bụng là hiện tượng gì?

Nóng trong bụng là tình trạng tiêu hoá phổ biến mà bất kỳ ai cũng có thể gặp phải. Hiện tượng này thường xảy ra sau khi người bệnh ăn quá nhiều thức ăn cay nóng hoặc sử dụng các chất kích thích như rượu bia. Thông thường, nóng bụng trên sẽ gặp nhiều hơn so với tình trạng nóng bụng dưới.

Tình trạng bụng nóng râm ran trên thực tế không được xếp vào một bệnh lý mà đây có thể là biểu hiện có việc ăn uống không khoa học hoặc là triệu chứng của một số bệnh lý liên quan đến đường tiêu hoá, thường kèm theo một số biểu hiện:

• Nóng bụng đầy hơi, chướng bụng
• Ăn không tiêu
• Ợ hơi, ợ nóng
• Bụng cồn cào, có thể đau âm ỉ
• Rối loạn đại tiện (khi tiêu chảy, khi táo bón)
• Ăn uống không ngon miệng

:Đau bụng bên trái là dấu hiệu của bệnh gì? Có nguy hiểm không?

2. Nguyên nhân dẫn đến nóng rát bụng

Bị nóng bụng có thể xuất phát từ một số nguyên nhân thường gặp như sau:

2.1. Dư thừa dịch vị axit

Tình trạng dư thừa dịch vị axit bên trong dạ dày được xem là yếu tố hàng đầu khiến bạn cảm thấy nóng rát, khó chịu bên trong ổ bụng.

Cụ thể khi dạ dày sản xuất quá nhiều axit hoặc khi niêm mạc dạ dày bị tổn thương, axit sẽ kích thích các thần kinh và gây ra cảm giác nóng rát và đau ở vùng thượng vị.

2.2. Sử dụng nhiều rượu bia

Ngay sau khi uống rượu bia, đặc biệt là những loại rượu có nồng độ cồn cao, chúng ta thường cảm thấy bụng nóng râm ran. Nguyên nhân do rượu bia khi đi vào dạ dày sẽ làm tăng nồng độ axit trong dịch vị, khiến ruột non và niêm mạc dạ dày bị kích thích, gây nóng rát khó chịu.

Ngoài ra, rượu bia còn làm giảm khả năng co bóp của cơ trơn ở cửa trên của dạ dày, khiến cho axit và thức ăn có thể trào ngược lên thực quản và gây ợ nóng, ợ chua.

Sử dụng nhiều bia rượu gây nóng bụng khó chịu

2.3. Ăn nhiều thực phẩm cay nóng

Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến khiến bụng bị nóng rát. Các gia vị như tỏi, ớt, quế… có thể kích thích niêm mạc tiêu hoá, tạo cảm giác khó chịu.

Bên cạnh đó, với người mắc các bệnh lý về tiêu hoá, sử dụng nhiều thực phẩm cay nóng cũng sẽ khiến tình trạng bệnh trở nên trầm trọng hơn.

2.4. Tác dụng phụ của thuốc

Một số loại thuốc như kháng sinh, corticoid hoặc NSAID có cơ chế ức chế prostaglandin – một loại axit béo đóng vai trò trung gian trong cảm thụ tín hiệu đau và phản ứng viêm. Quá trình ức chế này có thể làm gia tăng nồng độ axit trong dạ dày, gây ra tình trạng nóng rát, khó tiêu, buồn nôn…

2.5. Nóng trong bụng khi mang thai

Đây là hiện tượng phổ biến ở các thai phụ do sự thay đổi của hormone trong cơ thể. Hormone progesterone sẽ làm giãn các cơ trơn, bao gồm cả cơ trơn ở cửa trên của dạ dày, khiến cho axit và thức ăn có thể trào ngược lên thực quản. Ngoài ra, sự phát triển của thai nhi cũng làm tăng áp lực lên dạ dày và làm chậm quá trình tiêu hóa, gây nóng rát, đầy hơi, khó tiêu.

Nhiều phụ nữ gặp phải tình trạng nóng bụng khi mang thai

2.6. Do bệnh lý

Nóng bụng cũng có thể là triệu chứng của một số bệnh lý về đường tiêu hoá, như viêm loét dạ dày tá tràng, trào ngược dạ dày thực quản, viêm đại tràng, kích ứng ruột… Các bệnh lý này thường gây ra các biểu hiện khác như đau bụng, buồn nôn, nôn mửa, chán ăn, sụt cân…

Nếu thấy tình trạng này kéo dài, kèm theo các biểu hiện bất thường hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và đưa ra giải pháp điều trị kịp thời.

3. Cảnh báo: Nóng trong bụng là bệnh gì?

Tuỳ theo vị trí mà chúng ta có thể xác định được một số nguy cơ bệnh như sau:

3.1. Nóng bụng trên (thượng vị)

Đây có thể là dấu hiệu báo trước bạn đang phải đối mặt với một số loại bệnh về dạ dày như:

3.1.1. Viêm loét dạ dày tá tràng

Đây là bệnh lý xảy ra khi niêm mạc dạ dày hoặc tá tràng bị tổn thương do tác động của axit, vi khuẩn Helicobacter pylori, thuốc hoặc các yếu tố khác.

Ngay khi bị viêm loét dạ dày, tá tràng người bệnh sẽ cảm thấy vùng thượng vị xuất hiện những cơn đau kèm theo cảm giác buồn nôn, nóng rát và khó chịu. Các triệu chứng khác của viêm loét dạ dày tá tràng là buồn nôn, ợ hơi, ợ chua, đầy hơi, khó tiêu, ăn uống kém, nôn mửa, phân có máu hoặc nhầy.

Nếu không được thăm khám và điều trị kịp thời, các triệu chứng sẽ dữ dội, ảnh hưởng nặng nề tới sức khoẻ người bệnh.

Viêm loét dạ dày tá tràng – Nguyên nhân có thể dẫn đến nóng râm ran bụng

3.1.2. Viêm thực quản

Người bệnh viêm thực quản rất dễ gặp phải cảm giác nóng rát lan sang vùng ngực, thường xuyên khó chịu và đau nhói ở vùng thượng vị.

3.1.3. Trào ngược dạ dày thực quản

Nóng rát thượng vị cũng gặp nhiều ở những người mắc chứng trào ngược dạ dày thực quản. Hội chứng này xảy ra khi cơ trơn ở cửa trên của dạ dày hoạt động kém, khiến cho axit và thức ăn trong dạ dày có thể trào ngược lên thực quản. Điều này gây ra cảm giác nóng rát, đau ở ngực và cổ.

Nóng rát thượng vị cũng gặp nhiều ở những người mắc chứng trào ngược dạ dày thực quản

Các triệu chứng khác của trào ngược dạ dày thực quản là ợ chua, khó nuốt, ho khan, viêm họng. Trào ngược dạ dày thực quản có thể gây ra các biến chứng như viêm loét thực quản, hẹp thực quản hoặc ung thư thực quản.

3.1.4. Hội chứng Zollinger-Ellison

Đây là bệnh lý hiếm gặp xảy ra do sự hình thành khối u gastrin tại dạ dày, tá tràng hoặc tuyến tụy. Loại u này sản xuất hormone gastrin có chức năng kích thích dạ dày bài tiết quá nhiều axit HCL. Chính vì vậy, người bệnh sẽ cảm thấy nóng rát và đau ở vùng thượng vị. Các triệu chứng khác của hội chứng Zollinger-Ellison là ợ chua, tiêu chảy, sút cân không rõ nguyên nhân.

Ngoài ra, hiện tượng nóng bụng trên cũng có thể bắt nguồn từ một số bệnh khác như: bệnh gan, thận, viêm tụy…

3.2. Bệnh lý gây nóng bụng dưới

Rất khó để chẩn đoán nóng bụng dưới là dấu hiệu của bệnh gì. Mặc dù không phải trường hợp nào cũng nghiêm trọng, nhưng người bệnh vẫn nên trao đổi kỹ hơn với bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

3.2.1. Do viêm đại tràng

Đây là bệnh lý xảy ra khi niêm mạc của đại tràng bị viêm do nhiễm khuẩn, kích ứng hoặc các bệnh lý khác. Khi niêm mạc bị viêm, người bệnh sẽ cảm thấy nóng rát và đau ở vùng bụng dưới.

Các triệu chứng khác của viêm đại tràng là tiêu chảy, phân có máu hoặc nhầy, sốt cao. Viêm đại tràng có thể gây ra các biến chứng như rò hậu môn, hẹp đại tràng hoặc ung thư đại tràng.

3.2.2. Nóng bụng bởi hội chứng ruột kích thích (IBS)

Hội chứng ruột kích thích hay viêm đại tràng co thắt gây rối loạn đường ruột khiến người bệnh cảm thấy khó chịu ở vùng bụng. Một số triệu chứng của bệnh bao gồm: táo bón, tiêu chảy, ợ hơi, buồn nôn, nóng bụng đầy hơi.

Người mắc hội chứng ruột kích thích cũng rất dễ bị nóng bụng

Nguyên nhân hội chứng ruột kích thích có thể do căng thẳng, stress; rối loạn hệ vi sinh đường ruột; chế độ ăn uống, sinh hoạt kém khoa học…

3.2.3. Viêm ruột thừa

Bệnh gây đau dữ dội ở phần bên phải của bụng dưới. Một số triệu chứng kèm theo: đau vùng hố chậu phải, cảm thấy buồn nôn, ói mửa, chướng bụng, bụng nóng ran.

3.2.4. Viêm túi thừa đại tràng

Khi bị viêm, túi thừa phình to. Người bệnh có thể bị sốt, đau nóng bụng dưới ở bên trái hoặc bên phải. Lúc này vùng bụng trở nên nhạy cảm hơn. Trong một số trường hợp có thể bị táo bón hoặc tiêu chảy.

3.2.5. Bệnh lý khác

Ngoài các bệnh lý kể trên, nóng rát bụng dưới cũng có thể do bạn đang mắc một số bệnh như:

• Bệnh viêm vùng chậu (PID)
• Lạc nội mạc tử cung
• Hội chứng Mittelschmerz
• Nhiễm khuẩn đường tiết niệu (UTI)

4. Thường xuyên nóng bụng có nguy hiểm không?

Nóng bụng không quá nguy hiểm nếu chỉ xảy ra do ăn uống không hợp lý hoặc do tác dụng phụ của thuốc.

Tuy nhiên, nếu nóng bụng là triệu chứng của các bệnh lý về đường tiêu hoá như viêm loét dạ dày tá tràng, trào ngược dạ dày thực quản… thì có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như loét và thủng dạ dày, viêm đại tràng hoặc ung thư dạ dày, đại tràng…

Ngoài ra, nóng bụng còn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh khi gây ra cảm giác khó chịu, ăn không ngon miệng, làm việc kém hiệu quả, cơ thể mệt mỏi.

5. Khi nào cần gặp bác sĩ

Đôi khi sự chủ quan có thể khiến bệnh tình của bạn chuyển biến nặng hơn. Do đó, hãy đến gặp bác sĩ khi bạn bị nóng bụng kèm theo một số triệu chứng như sau:

• Nóng bụng kéo dài, dù bạn có chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh.
• Bụng nóng cồn cào buồn nôn, ói mửa dữ dội.
• Ăn không ngon, sụt cân, cơ thể gầy gò, xanh xao.
• Bụng đau dữ dội.
• Sốt cao, ớn lạnh.
• Vàng da, da ngứa ngáy khó chịu.

6. Cách khắc phục hiện tượng bụng nóng rát

Nóng bụng khiến người bệnh cảm thấy khó chịu, ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống. Để điều trị nóng bụng hiệu quả nhất, bạn có thể áp dụng một số giải pháp như sau:

6.1. Điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt

Đây là cách đơn giản nhất và hiệu quả nhất để giúp giảm nóng bụng.

• Nhai kỹ, ăn chậm và không ăn quá no.
• Tăng cường các loại thực phẩm có lợi cho hệ tiêu hóa như rau xanh, trái cây, chất xơ, probiotic…
• Uống đủ nước, ít nhất 2 lít mỗi ngày
• Tập luyện thể dục thường xuyên để giúp giảm căng thẳng, cải thiện tuần hoàn máu và kích thích hoạt động của ruột.
• Không nhịn đại tiện, nên tập thói quen đi đại tiện vào một khung giờ trong ngày.

6.2. Sử dụng thuốc

Nếu điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt không hiệu quả, bạn có thể sử dụng thuốc để giúp giảm triệu chứng.

Người bệnh chỉ được sử dụng thuốc khi có sự chỉ định từ bác sĩ. Sau khi kiểm tra, bác sĩ có thể kê cho bạn một số loại thuốc như sau:

• Thuốc giảm tiết axit dạ dày: Giúp giảm lượng axit bên trong dạ dày, cải thiện tình trạng thường xuyên bị nóng bụng.
• Kháng sinh: Các trường hợp mắc bệnh dạ dày do vi khuẩn Helicobacter Pylori sẽ được bác sĩ chỉ định sử dụng kháng sinh kết hợp với thuốc ức chế bơm proton.
• Thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày như Mucosta, Rebamipid,…
• Thuốc giảm đau: Có tác dụng làm giảm cảm giác đau do kích thích của axit. Ví dụ như paracetamol, ibuprofen…

Khi sử dụng thuốc, bạn cần lưu ý đến liều lượng, thời gian và tần suất sử dụng. Bạn cũng nên theo dõi tác dụng và phản ứng phụ của các loại thuốc này. Sau một thời gian nếu không cảm thấy cải thiện, bạn nên đi tái khám để được bác sĩ tư vấn và có phương án điều trị phù hợp.

6.3. Uống các loại trà tốt cho dạ dày

Để giảm nhanh hiện tượng nóng ở bụng, bạn có thể sử dụng một số loại trà như sau:

6.3.1. Trà hoa cúc

Có tác dụng làm dịu các cơn co thắt ở dạ dày và hệ tiêu hoá. Người dùng chỉ cần rửa sạch hoa cúc khô, hoặc sử dụng trà được chế biến sẵn, hãm với nước sôi để uống mỗi ngày hoặc khi cảm thấy nóng bụng.

Trà hoa cúc giúp cải thiện nóng trong bụng

6.3.2. Trà gừng mật ong

Loại trà này có tác dụng chống viêm và giảm đau hiệu quả. Cách thực hiện cũng hết sức dễ dàng như sau:

• Gừng tươi rửa sạch, cạo vỏ rồi thái lát mỏng.
• Cho 2- 3 lát gừng cùng một túi trà hãm với 100ml nước sôi.
• Uống vào buổi sáng để thu được hiệu quả tốt nhất.

6.3.3. Trà bạc hà

Trà bạc hà có tác dụng làm dịu dạ dày, giảm đầy hơi, khó tiêu, táo bón và nóng rát. Bạn có thể pha trà bạc hà bằng cách: đun sôi nước, cho vào một túi trà bạc hà hoặc một muỗng lá bạc hà khô hoặc tươi, để ngâm trong 5-10 phút rồi uống.

Có thể bạn quan tâm: 11+ cách chữa viêm đại tràng tại nhà hiệu quả bất ngờ

6.4. Điều trị dựa trên bệnh lý gây nóng bụng

Với các trường hợp bị nóng bụng do nguyên nhân bệnh lý như viêm đại tràng, hội chứng ruột kích thích… cần ưu tiên điều trị bệnh để tránh triệu chứng tái phát.

Việc dùng thuốc tây điều trị trong thời gian dài có thể gây nhờn thuốc, mất hiệu quả của thuốc. Mặt khác thuốc tây còn tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ như tăng men gan, cao huyết áp… Vì vậy, người bệnh nên áp dụng các giải pháp thảo dược, hoặc tinh chất thiên nhiên để đảm bảo an toàn, giúp bệnh ổn định lâu dài, hạn chế tái phát.

7. Biện pháp phòng ngừa

Theo Ths.Bs Nguyễn Thị Hằng để khắc phục tình trạng nóng bụng dứt điểm, bạn cần thiết lập cho bản thân những thói quen tốt và thay đổi các thói quen xấu ảnh hưởng tới sức khoẻ.

7.1. Xây dựng chế độ ăn uống khoa học

• Cần loại bỏ các thực phẩm có hại cho dạ dày ra khỏi bữa ăn như: đồ cay nóng, rượu bia, nước uống có ga…
• Thêm vào bữa ăn các loại thực phẩm làm dịu dạ dày như: sữa chua, trà thảo mộc, rau xanh, trái cây… Tuy nhiên hạn chế ăn các trái cây họ cam quýt, vì chúng chứa nhiều axit không tốt cho dạ dày.
• Ăn uống đúng giờ, tránh bỏ bữa.
• Uống nhiều nước (2-2,5l/ngày).

7.2. Thường xuyên tập luyện thể dục

Việc tập thể dục đều đặn giúp bạn nâng cao sự dẻo dai cho cơ thể, từ đó tăng cường sức khoẻ chống lại bệnh tật. Bạn nên ưu tiên các bài tập phần cơ bụng giúp phòng ngừa các bệnh dạ dày.

Thường xuyên tập thể dục nâng cao sức khoẻ

7.3. Cẩn trọng khi dùng thuốc

Để hạn chế hiện tượng nóng rát bụng bạn cần nắm một số lưu ý sau trước khi dùng thuốc:

• Chỉ dùng thuốc khi có sự chỉ định của bác sĩ, ngay cả thuốc không kê đơn.
• Tránh lạm dụng thuốc trong thời gian dài.
• Những người có vấn đề về dạ dày khi sử dụng thuốc chống viêm, giảm đau nên sử dụng kèm các thuốc ức chế bơm proton để hạn chế các biến chứng tiêu hoá.
• Khi uống thuốc nên uống với 300ml để giảm sự kích thích lên dạ dày.

Kết luận chung

Nóng bụng là một triệu chứng tiêu hóa thường gặp, có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Nếu không được điều trị kịp thời, nóng bụng có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe và chất lượng cuộc sống của bạn.

Để phòng ngừa và điều trị nóng bụng, bạn cần chú ý đến chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý, uống đủ nước, vận động thường xuyên và đi vệ sinh ngay khi có nhu cầu.

Trong trường hợp tình trạng này kéo dài, không thể kiểm soát bằng các phương pháp điều trị tại nhà, người bệnh nên đến các cơ sở y tế để được bác sĩ chuyên khoa thăm khám, xác định rõ nguyên nhân và lên phác đồ điều trị phù hợp nhất.

Mọi thông tin chi tiết cần được giải đáp hoặc tư vấn thêm, bạn vui lòng liên hệ đến hotline 0343.44.66.99 hoặc để lại bình luận bên dưới bài viết!

Chat với bác sĩ ngay

XEM THÊM:

• Xì hơi nhiều là dấu hiệu của bệnh gì? Phải làm sao để khắc phục
• Đau bụng quặn từng cơn đi ngoài – đừng xem thường!
• Đau bụng dưới rốn là dấu hiệu của bệnh gì?