Khô khớp gối: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả

Khô khớp gối là tình trạng dịch nhầy bên trong khớp gối bị hao hụt, từ đó phát ra những tiếng lạo xạo, lục cục khi vận động. Tình trạng này không chỉ gây đau nhức mà còn ảnh hưởng đến quá trình đi lại, đứng lên, ngồi xuống… Để hiểu rõ hơn về tình trạng bệnh, dấu hiệu nhận biết khô khớp gối và cách điều trị thích hợp, cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

1. Khô khớp gối là gì?

Khô khớp gối là tình trạng hao hụt lớp dịch khớp, khớp không được vận động trơn tru.

Khô khớp gối là tình trạng dịch khớp gối tiết ra ít hoặc không đủ chất nhờn để bôi trơn đầu khớp khiến khớp khó cử động đặc biệt với các hoạt động buộc khớp gối phải vận động nhiều như co, duỗi khớp, leo cầu thang, ngồi… Khớp gối bị khô thường đi kèm với các cơn đau nhức, cứng khớp, đặc biệt khi đứng lên hoặc vận động kèm theo tiếng kêu lục cục đặc trưng.

Nếu lượng dịch khớp tiết ra quá ít khiến sụn khớp bị tổn thương và dần bị bào mòn, mất đi độ trơn tru của sụn khớp. Trải qua thời gian sẽ khiến sụn ngày càng thô ráp, gây nứt, bong tróc. Nặng có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm như lệch trục khớp, thậm chí tàn phế.

Đây là tình trạng cảnh báo nhiều dấu hiệu nguy hiểm như tình trạng xương khớp đã dần thoái hóa. Do vậy bạn cần thăm khám và điều trị kịp thời.

2. Dấu hiệu khô khớp gối

Triệu chứng nhận biết bệnh khô khớp gối được thể hiện thông qua âm thanh, hình dạng khớp hoặc vị trí khớp. Thông thường bệnh khô khớp gối thường đặc trưng bởi các cơn đau, sưng vùng đầu gối kèm theo một số dấu hiệu dễ nhận biết như:

3. Nguyên nhân bị khô khớp đầu gối

Khớp đầu gối bị khô thường do một số nguyên nhân như sau:

3.1. Thoái hóa khớp gối

Người bị thoái hóa khớp gối là một trong số đối tượng dễ bị khô dịch khớp gối. Nguyên nhân là do lớp sụn khớp bị hao mòn, làm mất tính đàn hồi, từ đó làm giảm sự ổn định của ổ khớp. Điều này dẫn đến khả năng tiết dịch khớp giảm gây khô khớp.

Ngoài ra, tuổi tác cũng như người thường xuyên lao động nặng, phải đứng nhiều khiến chức năng sụn khớp bị ảnh hưởng. Từ đó gây nên tình trạng khô, cứng khớp gối.

Thoái hoá khớp gối là gì? – Tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

3.2. Viêm khớp gây khô khớp gối

Các tình trạng như viêm khớp dạng thấp tác động lên đầu gối cũng như viêm khớp do chấn thương đầu gối đều có thể làm mất tính ổn định của dịch khớp. Trong trường hợp bị viêm khớp dạng thấp dẫn đến viêm màng hoạt dịch – chứa hoạt dịch bên trong làm cho tình trạng sưng, tấy ở các khớp và khô khớp cứng khớp do hạn chế chức năng bôi trơn đầu khớp.

3.3. Xơ khớp gối

Xơ khớp gối hay cứng khớp gối xảy ra khi quanh khớp gối hình thành mô sẹo xơ cứng. Quá trình này hình thành do người bệnh có thể trải qua phẫu thuật thay khớp hoặc phẫu thuật dây chằng chéo trước. Chính vì vậy có thể gây nên tình trạng khô khớp gối, cứng khớp gối.

3.4. Do ít vận động

Người ít vận động, ngồi lâu, đứng lâu một chỗ sẽ có nguy cơ mắc bệnh khô khớp gối cao hơn so với người thường xuyên vận động. Nguyên nhân là do khớp không được vận động trong thời gian dài dẫn đến cấu trúc xương khớp bị yếu đi, trong đó có khô khớp gối.

Ngoài ra, ít vận động còn khiến ổ khớp mất đi tính linh hoạt, dẫn đến co cứng khớp, thúc đẩy quá trình thoái hóa, làm giảm chức năng tiết dịch ở khớp gối.

3.5. Do cân nặng quá tải so với sức chịu đựng của hệ xương khớp

Trọng lượng cơ thể lớn sẽ gây áp lực lên hệ xương khớp, đặc biệt vùng bàn chân và khớp gối, làm tăng nguy cơ thoái hóa và khô khớp.

3.6. Do thói quen sinh hoạt không lành mạnh

Một số người thường sử dụng các loại thực phẩm có hại cho sức khỏe xương khớp, đặc biệt những thực phẩm gây viêm như đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, ăn quá mặn hay tăng nguy cơ loãng xương như đồ uống có ga, chất kích thích. Chính thực phẩm này làm giảm chất lượng của xương khớp, lâu dần có thể tác động đến quá trình tiết dịch ở ổ khớp.

3.7. Chấn thương khiến khô khớp gối

Bị khô khớp đầu gối có thể do chấn thương như té ngã, chơi thể thao hoặc tai nạn lao động. Chấn thương làm ảnh hưởng đến quá trình tiết dịch bôi trơn khớp gối.

3.8. Do tác dụng phụ của thuốc

Một số trường hợp bị khô khớp có thể là do tác dụng phụ của thuốc. Việc sử dụng thuốc không đúng cách sẽ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về khớp, trong đó có hội chứng khô khớp.

Do vậy khi gặp phải một số nguyên nhân này người bệnh nên chủ động thăm khám và điều trị, tránh để những cơn đau nhức “ghé thăm” và làm ảnh hưởng đến chức năng của khớp.

4. Đối tượng dễ gặp phải khô khớp gối

Từ những nguyên nhân trên có thể dễ dàng nắm được một số đối tượng có nguy cơ bị khô dịch khớp gối như:

– Người già 60 tuổi gặp tình trạng thoái hóa xương khớp.

– Dân văn phòng ngồi cả ngày, ít vận động.

– Người lao động phải thường xuyên bưng bê, mang vác vật nặng dễ mòn sụn khớp và khô khớp gối.

– Người thừa cân, béo phì dễ tổn thương khớp gối do chịu áp lực lớn.

– Người thường xuyên sử dụng các chất kích thích như uống bia rượu, hút thuốc lá.

– Người gặp vấn đề về viêm khớp gối, thoái hóa khớp gối, chấn thương khớp gối (do chấn thương, tai nạn lao động, tai nạn giao thông…).

– Người có chế độ dinh dưỡng không hợp lý, thiếu canxi, magie, kali…

5. Chẩn đoán khô khớp gối

Để chẩn đoán dịch khớp gối có bị khô hay không, bên cạnh việc thăm khám, khảo sát triệu chứng và tiền sử bệnh, các bác sĩ có thể thực hiện một số phương pháp cận lâm sàng như:

• Chụp X-quang: xác định sơ bộ tình trạng khớp gối như tổn thương tại xương, sụn khớp, lượng dịch khớp và có thể quyết định người bệnh có nên chụp cộng hưởng từ hay không.
• Chụp cộng hưởng từ MRI: đánh giá hình ảnh chi tiết của cấu trúc trong khớp gối để đưa ra phương án điều trị thích hợp.
• Siêu âm khớp gối: phát hiện bất thường ở dịch khớp như màng hoạt dịch, sụn khớp tổn thương

6. Khô khớp gối kéo dài có nguy hiểm không?

Theo các chuyên gia xương khớp, tình trạng khớp tiết ra ít hoặc chậm chí không tiết chất nhờn để bôi trơn khớp gối có thể dẫn tới đau nhức, tê cứng khi vận động.

Căn cứ vào triệu chứng cũng như nguyên nhân gây ra, các bác sĩ đánh giá hội chứng khô khớp gối không quá nguy hiểm. Tuy nhiên, về lâu dài hiện tượng có thể gây ra những biến chứng như sau:

– Hạn chế khả năng vận động của khớp: Khi khớp gối bị khô, người bệnh gặp khó khăn khi thực hiện hoạt động leo cầu thang, đi đứng, duỗi chân, đứng lên ngồi xuống…

– Đau nhức kéo dài: Tình trạng này khiến sụn khớp bị bào mòn dẫn tới lộ phần đầu xương. Trong quá trình vận động, 2 đầu xương ma sát với nhau gây ra tình trạng đau nhức, thậm chí cơn đau kéo dài không ngắt.

– Nguy cơ teo cơ, biến dạng khớp: Trường hợp khô khớp nặng có thể dẫn tới teo cơ quanh khớp.

– Liệt khớp: Đây được xem là biến chứng nguy hiểm và nghiêm trọng nhất. Khi các khớp khô cứng, khó vận động có thể dẫn tới liệt suốt đời.

Do đó, khi xuất hiện những triệu chứng khô khớp, đau nhức khớp gối, người bệnh không nên chủ quan.

7. Điều trị khô khớp đầu gối

7.1. Điều trị khô khớp đầu gối theo Tây y

Rất nhiều người thắc mắc khô khớp gối uống thuốc gì hay có thuốc gì trị đau, khô khớp gối hay không? Thông thường, khi gặp phải tình trạng đau nhức khớp gối, bước điều trị đầu tiên cần giảm các cơn đau sau đó tiến hành bổ sung hoặc kích thích sản sinh dịch khớp.

Tây y chủ yếu giảm đau khớp gối bằng các loại thuốc giảm đau sau đó bổ sung glucosamin, collagen…

7.1.1. Sử dụng thuốc giảm đau

Các bác sĩ thường chỉ định thuốc giảm đau acetaminophen

Acetaminophen dùng trong trường hợp khô khớp nhẹ đến trung bình, giúp giảm đau, sốt. Nên uống với liều 500mg cách mỗi 4-6 giờ/lần

Trường hợp sử dụng liều cao và dùng lâu dài có thể gặp phải các tác dụng phụ như chóng mặt, phát ban, ngứa hoặc sưng họng, lưỡi, mặt, rối loạn chỉ số mỡ máu….

7.1.2. Thuốc chống viêm không sreroid

Thuốc chống viêm không steroid như Naproxen, Aspirin, Ibuprofen dùng trong những cơn đau, sưng viêm ở mức trung bình.

Chỉ nên dùng ngắn hạn từ 3-5 ngày, tối đa 7 ngày để tránh tác dụng phụ.

Cẩn trọng với một số tác dụng phụ ở các loại thuốc NSAID như buồn nôn, nôn, chán ăn, suy nhược cơ thể, đau tức ngực, phát ban, đau dạ dày…

7.1.3. Bổ sung hoạt chất Acid hyaluronic giảm đau khớp

Thường dùng trong trường hợp khô khớp do thoái hóa, giúp bôi trơn ổ khớp, tái tạo tế bào sụn khớp ở đường tiêm. Trước khi tiêm chất nhờn cần hút dịch khớp và đảm bảo vô khuẩn

Tuy nhiên, việc tiêm chất nhờn vào khớp cũng tiềm ẩn một số rủi ro nhất định như có thể làm teo da, mất sắc tố da nếu tiêm thường xuyên ở một vị trí hoặc khớp không tự sản sinh được dịch khớp tự nhiên và phải phụ thuộc hoàn toàn vào thuốc.

7.1.4. Corticosteroid dạng tiêm

Thường dùng khi khô khớp do viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ hệ thống.

Thuốc có tác dụng giảm nhanh phản ứng sưng viêm tại khớp gối so với thuốc giảm đau đường uống, giúp giảm các phản ứng của thuốc. Tuy nhiên, người bệnh lưu ý chỉ nên tiêm theo chỉ định của bác sĩ.

>>> Tìm hiểu thêm: Khô khớp uống thuốc gì? Chuyên gia mách bạn!

7.2. Chữa khô khớp đầu gối theo Đông y

Trong Đông y chú trọng đến nguyên tắc “tiêu bản đồng trị”.

Theo YHCT, việc điều trị khô khớp chú trọng đến căn nguyên gây bệnh, vừa bồi bổ ngũ tạng, vừa giảm đau, kích thích tăng tiết chất nhờn bảo vệ sụn khớp. Do đó, có một số bài thuốc giúp giảm đau, sưng viêm và cải thiện chức năng sụn khớp, thúc đẩy quá trình sản sinh dịch khớp như:

7.2.1. Bài thuốc độc hoạt tang sinh ký:

– Tác dụng: Bổ khí huyết, khu phong trừ thấp, giảm đau, lưu thông máu, giúp các chất dinh dưỡng đi được đến vị trí bị tổn thương, cải thiện dần sụn khớp.

– Cách thực hiện:

• Chuẩn bị: độc hoạt 12g, tế tân 4g, sinh địa 12g, đảng sâm 12g, quế chi 4g, phòng phong 10g, đương quy 12g, phục linh 10g, tang ký sinh 16g, ngưu tất (Bắc) 12g, bạch thược 10g, cam thảo 4g, tần giao 8g, đỗ trọng(Bắc) 12g, xuyên khung 8g.
• Rửa sạch nguyên liệu trên sau đó sắc với 1,5 lít nước, đun lửa nhỏ đến khi còn 2/3
• Tắt bếp, uống khi còn ấm. Ngày uống 2 lần.

7.2.2. Bài thuốc PT5:

– Tác dụng: Đã có nghiên cứu chỉ ra trà thuốc PT5 có tác dụng giảm đau và không gây tác dụng phụ như thuốc Ibuprofen. Từ đó giảm tình trạng đau do khô khớp gối gây ra.

– Cách thực hiện:

• Chuẩn bị: Lá lốt 10g, thiên niên kiện 10g, hà thủ ô 12g, cỏ trinh nữ 12g, cỏ xước 16g, sinh địa 12g, quế chi 8g, thổ phục linh 16g
• Rửa sạch các nguyên liệu trên sắc với khoảng 1 lít nước
• Đun lửa nhỏ đến khi lượng nước trong ấm còn 2/3 thì tắt bếp
• Uống khi còn ấm, ngày uống 2 lần

7.3. Điều trị khô khớp gối không dùng thuốc

Đối với người bệnh bị khô khớp gối, nhất là khô khớp gối ở người già nên thực hiện một số phương pháp tại nhà dưới đây để cải thiện tình trạng đau, khô, cứng khớp:

• Tập thể dục nhẹ nhàng bằng các động tác co duỗi trước khi ngủ dậy
• Ngâm chân trong nước ấm trước khi đi ngủ
• Chườm nóng tại ổ khớp
• Bổ sung một số thực phẩm tốt cho sụn khớp và dịch khớp
• Nghỉ ngơi hợp lý, không vận động quá sức
• Có thể sử dụng các liệu pháp vật lý trị liệu tại nhà để kích thích lưu thông máu như châm cứu chữa khô khớp gối, chiếu đèn hồng ngoại làm lành tổn thương sụn khớp, điện châm, …

8. Bổ sung tinh chất thiên nhiên giúp tăng tiết dịch khớp, tái tạo sụn khớp

Với những trường hợp bị khô khớp như khô khớp gối, ngoài những phương pháp kể trên, các chuyên gia còn tư vấn người bệnh bổ sung thêm các sản phẩm có chứa thành phần tinh chất thiên nhiên hỗ trợ tăng tiết dịch khớp, cải thiện tình trạng đau nhức, sung viêm. Cụ thể:

• Glucosamin: Chiết xuất từ vỏ tôm có tác dụng tăng sản xuất chất nhầy bôi trơn khớp. Điều này giúp khớp cử động linh hoạt, tăng tái tạo sụn khớp, ngăn ngừa lão hóa khớp.
• Kollagen II-XS: Chiết xuất từ sụn ức gà non (chứa Collagen typ2, Glucosamine, Chondroitin có trong sụn cá mập). Hoạt chất có tác dụng tăng cường tái tạo sụn khớp, ngăn ngừa lão hóa sụn, tăng tiết dịch bôi trơn, bảo vệ bề mặt sụn khỏi tác nhân có hại.
• AKBAMAX: Chiết xuất từ cây Nhũ hương. Nghiên cứu chứng minh lâm sàng hoạt chất này có tác dụng kháng viêm, giảm đau xương khớp, cải thiện khả năng vận động của người bệnh.

Ba hoạt chất này đều đã được nghiên cứu và chứng minh lâm sàng về tác dụng cho xương khớp.

9. Bị khô khớp gối nên ăn gì, kiêng gì để tái tạo sụn khớp, tăng tiết dịch khớp?

Chế độ ăn uống đóng vai trò vô cùng quan trọng trong điều trị khô khớp gối. Vì vậy, bên cạnh những phương pháp kể trên, người bệnh cũng cần chú ý tới chế độ ăn uống của mình. Vậy, khô khớp gối nên ăn gì, kiêng gì?

9.1. Khô khớp gối nên ăn gì?

Người bị khô khớp gối nên bổ sung những thực phẩm sau:

– Thực phẩm giàu chất béo omega-3: Nhóm thực phẩm này có tác dụng chống viêm, giúp tăng cường sức khỏe tổng thể cho khớp. Đặc biệt, dưỡng chất này còn tái tạo sụn và cải thiện chất lượng dịch khớp. Cá trích, bơ, quả hạnh nhân, dầu oliu, cá hồi, cá mòi… là thực phẩm giàu omega3.

– Ngũ cốc nguyên hạt (lúa mì, yến mạch, lúa mạch đen…): Cung cấp hàm lượng lớn chất xơ và protein, vitamin… chống lại phản ứng viêm trong cơ thể.

– Các loại hạt như hạt lanh, hạt dẻ, hạt điều, hạnh nhân… Là nguồn cung cấp protein, chất béo tốt, canxi, vitamin E phong phú. Đây đều là dưỡng chất thiết yếu kích thích khớp gối tiết dịch.

– Sữa và các chế phẩm từ sữa giàu vitamin D, canxi giúp xương chắc khỏe, dẻo dai.

– Các loại rau xanh đậm chứa nhiều chất chống oxy hóa giúp bảo vệ sụn, màng hoạt dịch tốt hơn.

9.2. Khô khớp gối kiêng ăn gì?

Bên cạnh việc suy nghĩ khô khớp nên ăn gì, người bệnh cũng cần biết là thực phẩm nào không nên ăn.

– Thực phẩm nhiều muối như cà muối, dưa muối, các loại mắm… sẽ khiến tình trạng viêm khớp thêm trầm trọng, việc tiết dịch khớp gặp khó khăn.

– Thực phẩm nhiều đường như bánh kẹo, nước ngọt… kích thích phản ứng viêm tại khớp, tăng nặng tình trạng khô khớp gối.

– Hạn chế ăn nội tạng động vật, bởi thực phẩm này có thể kích thích phản ứng viêm, tăng nặng thêm tình trạng khô khớp gối.

– Hạn chế thịt đỏ như thịt bò, thịt trâu… Thực phẩm này chứa lượng chất béo bão hòa cao khiến tình trạng viêm trong cơ thể khó kiểm soát.

– Người bệnh cũng nên hạn chế đồ uống có cồn, nước ngọt có ga khiến khớp khô hơn, đau nhức hơn.

10. Lời khuyên từ chuyên gia

Vận động là cách giúp lưu thông khí huyết, kích thích cơ thể sản sinh dịch khớp.

Cũng theo Ths.Bs Nguyễn Thị Hằng, việc phòng ngừa khô khớp, đặc biệt khô khớp gối vô cùng quan trọng bởi chúng có thể ngăn ngừa những tổn thương tại ổ khớp cũng như khiến các hoạt động vận động được trơn tru hơn. Bạn có thể áp dụng một số phương pháp chung dưới đây để cải thiện:

• Duy trì chế độ ăn uống khoa học và lối sống lành mạnh như hạn chế thực phẩm gây tổn thương khớp thay vào đó tăng thực phẩm giàu chất nhờn cho xương khớp.
• Rèn luyện thể dục thể thao thường xuyên
• Ngồi làm việc đúng tư thế
• Nên có những quãng nghỉ trong khi làm việc để cơ thể được thư giãn nhẹ
• Tránh căng thẳng, mệt mỏi
• Thăm khám định kỳ

Trên đây là một số thông tin về tình trạng khô khớp gối bạn có thể tham khảo. Nếu gặp một trong những dấu hiệu khô khớp hãy chủ động thăm khám và tìm ra biện pháp thích hợp. Mọi thắc mắc vui lòng liên hệ hotline 0865 344 349 để được tư vấn.

XEM THÊM:

• Khô khớp gối nên ăn gì và kiêng gì? Xem ngay thực phẩm bổ sung dịch khớp
• Đau khớp gối ở người trẻ – Còn trẻ cũng có nguy cơ đau xương khớp
• Tiêm chất nhờn vào khớp gối – Có tiềm ẩn rủi ro hay không?