[Rách bao xơ đĩa đệm] Nguyên nhân, cách điều trị và lời khuyên bác sĩ

2. Vị trí có nguy cơ cao bị rách bao xơ đĩa đệm

Trên lý thuyết, bao xơ đĩa đệm ở bất kỳ vị trí nào cũng có thể gặp phải tổn thương này. Tuy nhiên, thực tế có những vị trí chuyển tiếp phải chuyển động và chịu áp lực nhiều nên sẽ có nguy cơ cao bị rách bao xơ đĩa đệm hơn.

• Rách vòng xơ đĩa đệm L4 L5
• Rách vòng xơ đĩa đệm L5 S1
• Các vị trí C5, C6, C7 ở cột sống cổ

3. Triệu chứng rách bao xơ đĩa đệm

Tùy vào từng khu vực tổn thương, người bệnh sẽ cảm nhận được các triệu chứng khác nhau. Cụ thể là:

3.1. Thoát vị đĩa đệm rách bao xơ vùng lưng dưới

Vị trí này sẽ gây ra những vấn đề ở vùng lưng và chi dưới.

• Đau nhói thắt lưng nơi đĩa đệm bị tổn thương. Cơn đau chạy dọc theo dây thần kinh lan xuống phía sau chân, có thể một hoặc hai chân.
• Có cảm giác châm chích ở bàn chân.
• Cơ bắp có biểu hiện co quắp, chuột rút, đau đớn.
• Mất khả năng vận động khi thay đổi tư thế đột ngột.

Một trong những triệu chứng nhận biết là đau nhói thắt lưng nơi đĩa đệm bị tổn thương

3.2. Rách bao xơ đĩa đệm ở cổ

Đối với vị trí này vùng ảnh hưởng lớn nhất là cổ, vai và tay.

• Đau khu vực cổ hoặc nơi đĩa đệm bị tổn thương.
• Cơn đau lan xuống vai, cánh tay, bàn tay và dọc theo dây thần kinh.
• Có cảm giác tê hoặc ngứa ran bàn tay, cánh tay trong một thời gian nhất định, xuất hiện nhiều vào buổi sáng khi ngủ dậy hoặc ngay trong lúc ngủ.
• Các cơ bắp bị co thắt và yếu dần.
• Khi dây thần kinh bị chèn ép, các bộ phận của cơ thể sẽ mất khả năng phối hợp vận động

Ngoài ra, người bệnh còn có cảm giác đau cả khi đi vệ sinh, hắt hơi hoặc cúi người bởi khi cơ thể chuyển động các dây thần kinh bị kéo căng.

4. Nguyên nhân rách bao xơ đĩa đệm

Có thể nói, lão hóa là nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng rách vòng đĩa đệm. Bởi theo thời gian đĩa đệm bắt đầu bị bào mòn do quá trình lão hóa tự nhiên. Lúc này, đĩa đệm có thể phình ra hoặc xẹp xuống. Lớp nhân nhầy bị khô hoặc cứng hơn, lớp bao xơ bên ngoài cũng trở nên sờn và dễ rách.

4.2. Thừa cân, béo phì

Thừa cân, béo phì cũng là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến rách bao xơ. Bởi, với người béo phì, cột sống phải chịu áp lực quá lớn của cơ thể, lúc này đĩa đệm không đủ khả năng chống đỡ sẽ có nguy cơ phình ra và rách.

4.3. Đặc thù công việc

Đặc thù công việc đòi hỏi mang vác nặng, vận động mạnh cột sống sẽ gây áp lực lớn lên bao xơ đĩa đệm. Bên cạnh đó, công việc đòi hỏi phải duy trì một tư thế trong thời gian dài cũng gây ra những áp lực lớn cho đĩa đệm.

4.4. Chấn thương gây rách bao xơ đĩa đệm

Chấn thương ở lưng có thể gây tổn thương cho đĩa đệm. Theo thời gian nếu chấn thương không được điều trị dứt điểm có thể gây tổn thương cho bao xơ đĩa đệm. Đặc biệt, những chấn thương nặng có thể gây giãn, nứt, rách bao xơ.

Ngoài ra, các dị tật bẩm sinh, bệnh lý cột sống cũng có thể là nguyên nhân khởi phát bệnh.

• Đau thần kinh tọa: Các dây thần kinh bị đè nén gây ra đau nhức ở vùng mà dây thần kinh tọa đi qua. Đó là mông, hông, lưng và có cảm giác tê nhức như kim châm.
• Dây thần kinh bị chèn ép gây ra những cơn đau dữ dội. Trường hợp đĩa đệm bị thoát vị nén dây thần kinh chèn ép kiểm soát ruột và bàng quang dẫn đến tình trạng đi vệ sinh không kiểm soát.
• Hội chứng Cauda equine: Tình trạng này có thể khiến cơ thể mất tự chủ và tê liệt vĩnh viễn nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

7. Rách bao xơ đĩa đệm có lành được không?

Tình trạng rách bao xơ đĩa đệm có lành được không phụ thuộc vào mức độ vết rách lớn hay nhỏ, nhân nhầy thoát ra ngoài hẳn hay chưa.

Trường hợp rách bao xơ mới khởi phát, lớp ngoài đĩa đệm tổn thương nhẹ, vết rách nhỏ, nhân nhầy rò rỉ và chưa tràn ra hoàn toàn. Lúc này người bệnh được chỉ định phương pháp điều trị bảo tồn, sử dụng thuốc tây để giảm đau, đồng thời kích thích miễn dịch làm lành vết rách.

Tuy nhiên, với những trường hợp mắc bệnh thoát vị đĩa đệm “kinh niên”, các ổ thoát vị lớn, nhân nhầy tràn ra ngoài hoàn toàn và chèn ép lên dây thần kinh và các bộ phận xung quanh khiến tủy sống bị tổn thương. Lúc này người bệnh cần thực hiện nhiều phương pháp xâm lấn, khả năng thành công thấp.

Vậy “rách bao xơ đĩa đệm có lành được không?”. Câu trả lời là có khả năng cải thiện được nếu được phát hiện sớm và có phương pháp điều trị nhanh chóng, phù hợp.

• Chẩn đoán lâm sàng: Bác sĩ xem xét triệu chứng lâm sàng, tiểu sử bệnh, tình trạng chấn thương gặp phải gần đây.
• Chụp X-quang: Bác sĩ có thể xác định các yếu tố như gãy xương, tổn thương cột sống hay xuất hiện khối u xương.
• Chụp CT: Quét CT là thủ thuật sử dụng nhiều tia X từ các góc khác nhau tạo ra hình ảnh của tủy sống và các bộ phận lân cận. Hình ảnh rách vòng xơ đĩa đệm giúp bác sĩ có thể chẩn đoán được vị trí tổn thương.
• Chụp MRI: Hình ảnh rách bao xơ trên MRI được cho là chính xác nhất. Bác sĩ có thể xác định được vị trí đĩa đệm bị thoát vị, dây thần kinh bị chèn ép.

Để điều trị rách bao xơ đĩa đệm bác sĩ sẽ dựa vào tình trạng bệnh và nguyên nhân gây bệnh.

9.1. Thuốc tây

Một số loại thuốc được sử dụng là:

• Thuốc giảm đau: Các loại thuốc giảm đau như Paracetamol thường được sử dụng để giúp bệnh nhân giảm tình trạng đau nhức. Trường hợp cơn đau không thuyên giảm, bác sĩ sẽ chỉ định Paracetamol kết hợp với thuốc gây nghiện Opioid.
• Thuốc kháng viêm không Steroid (NSAIDs): Có tác dụng chống viêm, tiêu sưng đĩa đệm. Từ đó, giúp giảm đau nhức, nóng rát ở những vùng cột sống bị tổn thương.
• Thuốc giãn cơ: Được chỉ định cho trường hợp rách vòng xơ ở cổ gây co thắt cơ bắp. Có tác dụng giảm tình trạng co thắt, cứng cơ. VD: Myonal
• Tiêm Corticoid: Có tác dụng kháng viêm, giảm đau nhức cho người bệnh. Thuốc được tiêm quanh rễ thần kinh hoặc ngoài màng cứng. Sử dụng cho trường hợp bệnh nặng.

Tiêm Corticoid

Như chúng ta đã biết, thuốc Tây có tác dụng giảm đau, kháng viêm hiệu quả. Tuy nhiên, việc lạm dụng thuốc có thể gây ra phản ứng phụ, ảnh hưởng tới chức năng gan, thận… Do đó, người bệnh chỉ nên uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ.

Các mẹo dân gian từ cây nhà lá vườn có ưu điểm tiết kiệm chi phí, có thể áp dụng ngay tại nhà.

• Rễ đinh lăng: Chuẩn bị 30g rễ đinh lăng, 20g cây trinh nữ hoàng cung rửa sạch. Sắc với 500ml nước cho tới khi còn 200ml nước thì dừng lại. Uống hết trong ngày.
• Lá lốt, bưởi bung, vòi voi, cỏ xước, mỗi loại 30g. Đem rửa sạch với nước sau đó sao vàng hạ thổ rồi sắc với 1 lít nước. Đun sôi cho tới khi còn ½ lượng nước thì dừng lại. Duy trì bài thuốc này liên tục để thấy hiệu quả.
• Cây lược vàng: Mỗi ngày nhai khoảng 3 lá cây lược vàng với một chút muối sẽ giảm thiểu cơn đau nhức.

Nhiều người không khỏi thắc mắc rách bao xơ đĩa đệm có phải mổ không. Nhiều trường hợp không thể không phẫu thuật vì nguy cơ để lại biến chứng cao. Tùy từng trường hợp, bác sĩ sẽ chỉ định một số phương pháp phẫu thuật dưới đây:

9.3.1. Phẫu thuật hở

Phương pháp này được thực hiện nhằm hút nhân nhầy và xử lý khối thoát vị ở đĩa đệm. Đây là phương pháp truyền thống, chi phí thấp, có khả năng dẫn đến biến chứng nguy hiểm như mất máu, nhiễm trùng.

9.3.2. Phẫu thuật nội soi

Kỹ thuật này an toàn, ít xâm lấn nên được nhiều người lựa chọn. Tuy nhiên chi phí điều trị khá cao.

9.3.3. Phẫu thuật laser

Sử dụng laser với tần suất phù hợp để khắc phục thoát vị đĩa đệm rách bao xơ. Thủ thuật này chỉ áp dụng cho bệnh nhân ở giai đoạn nhẹ. Tuy nhiên, phương pháp này đòi hỏi chi phí cao và cần thiết bị máy móc hiện đại.

Qua bài viết trên chắc hẳn bạn đọc đã hiểu hơn về nguyên nhân và cách điều trị rách bao xơ đĩa đệm. Để được giải đáp thắc mắc về các vấn đề có liên quan, bạn có thể liên hệ tới hotline 1800.28.28.85.

XEM THÊM:

• Tìm hiểu nguyên nhân gây vỡ đĩa đệm
• Đĩa đệm nhân tạo là gì, có mấy loại?
• Sản phẩm hỗ trợ giảm triệu chứng đau do thoát vị đĩa đệm

Tham Vấn Y Khoa

Ths.Bs Nguyễn Thị Hằng được Nhà nước phong tặng danh hiệu Thầy thuốc ưu tú năm 2015. Bà là tác giả của nhiều công trình nghiên cứu khoa học có tính ứng dụng cao trong điều trị các bệnh về xương khớp, gan mật, tiêu hóa, sinh lý… Hơn 20 năm công tác tại các bệnh viện lớn, ThS.BS Nguyễn Thị Hằng đã cống hiến không nhỏ cho sự nghiệp Y tế nước nhà, dành được nhiều giải thưởng, bằng khen của Chính phủ và Bộ Y tế.