Gan nhiễm mỡ nên ăn gì kiêng gì là thắc mắc của không ít người. Biết được bí quyết ăn uống lành mạnh cho người mỡ gan cao là đã biết cách điều trị hiệu quả. Vậy người bị gan nhiễm mỡ nên ăn gì, kiêng gì để loại bỏ mỡ xấu khỏi gan?
1. Tầm quan trọng của chế độ ăn cho người gan nhiễm mỡ
Biết được các thực phẩm nên và không nên sẽ hạn chế những tổn thương gan.
Cho đến nay vẫn chưa có các loại thuốc đặc trị cho tình trạng gan nhiễm mỡ. Do vậy, cần tìm hiểu được nguyên nhân gây bệnh để ngăn ngừa. Nhìn chung, chế độ ăn khoa học bằng cách biết được các món ăn nên và không nên sẽ giúp cơ thể chống loại tổn thương tế bào, giúp điều hòa insulin dễ hơn hoặc giảm viêm, đảo ngược tình trạng bệnh như:
- Giảm lượng chất béo trong gan
- Giảm thiểu tổn thương gan
- Cải thiện chức năng của insulin
- Giúp giảm cân dễ dàng hơn để giảm bớt mỡ thừa trong cơ thể
Tùy thuộc vào mỗi cơ địa và tình trạng gan nhiễm mỡ, bạn nên tham khảo ý kiến từ những người có chuyên môn để đưa ra kế hoạch ăn uống phù hợp với bản thân.
Vậy người bị gan nhiễm mỡ nên ăn gì kiêng gì? Dưỡi đây là gợi ý cụ thể giúp đẩy lùi mỡ gan.
2. Gan nhiễm mỡ nên ăn gì?
Một chế độ ăn lành mạnh sẽ làm giảm lượng mỡ trong gan, đồng thời tránh việc gan phải làm việc quá tải để chuyển hóa cholesterol. Do đó, bạn có thể kết hợp các chế độ ăn phù hợp với sức khỏe hoặc bổ sung những thực phẩm tốt cho lá gan bằng cách:
2.1. Gan nhiễm mỡ nên ăn theo chế độ Địa Trung Hải
Cần tính toán lượng calo nạp vào cơ thể mỗi ngày.
Mặc dù chế độ ăn của vùng Địa Trung Hải không nhằm mục đích loại bỏ mỡ gan, tuy nhiên bạn nên áp dụng để dung nạp vào cơ thể các chất béo lành mạnh, chất chống oxy hóa và carbohydrate phức tạp.
Một số loại thực phẩm người bị gan nhiễm mỡ nên ăn như:
- Cá và các loại hải sản giàu omega3
- Trái cây có màu rực rỡ
- Các loại ngũ cốc
- Quả hạch
- Dầu oliu
- Rau xanh
- Bơ
- Các loại cây họ đậu
2.2. Ăn các chất béo phù hợp để hạn chế mỡ gan
Các tế bào sử dụng đường glucose để cung cấp năng lượng. Các hormone insulin sẽ lấy glucose từ thức ăn tiêu hóa tạo thành chất dinh dưỡng cho các tế bào. Tuy nhiên, những người bị gan nhiễm mỡ thường gặp phải tình trạng kháng insulin, nghĩa là cơ thể vẫn có insulin nhưng không được hoạt động. Từ đó, glucose tích tụ trong máu và gan chuyển hóa thành chất béo.
Do vậy, có một số chất béo có thể kích thích insulin hoạt động tốt hơn, tăng hấp thụ glucose, tránh gan quá tải.
Một số chất béo thích hợp cho người mỡ gan:
- Axit béo omega3: có trong các loại cá biển, dầu cá, dầu thực vật và các loại hạt, đặc biệt hạt óc chó, hạt lanh, dầu hạt lanh và các loại rau có lá xanh
- Chất béo không bão hòa đơn có trong các loại thực vật như oliu, quả hạch và bơ
2.3. Tăng cường các chất chống oxy hóa bảo vệ tế bào gan
Các thực phẩm giàu chất chống oxy hóa sẽ giúp bảo vệ tế bào gan, tăng cường phục hồi chức năng gan, giúp các chất dinh dưỡng phân hủy đúng cách.
Một số thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như:
- Cà phê
- Trà xanh
- Tỏi sống
- Các loại trái cây, đặc biệt quả mọng
- Rau xanh
2.4. Bổ sung nhóm vitamin và khoáng chất
2.4.1. Tăng cường vitamin D
Vitamin D được coi là vitamin ánh nắng mặt trời, có khả năng tan trong mỡ, nhờ ánh nắng để biến đổi cholesterol thành vitamin D. Chúng đóng vai trò nhất định với người bị bệnh gan mạn tính, đặc biệt với người bị xơ gan tắc mật nguyên phát, đăc biệt có biến chứng ứ mật và người dùng thuốc ức chế miễn dịch prednisone.
Người bệnh gan nhiễm mỡ nên bổ sung từ 400-800IU mỗi ngày hoặc ăn các sản phẩm từ sữa, đặc biệt sữa ít béo vì chứa ít chất béo bão hòa.
2.4.2. Vitamin E giúp chống oxy hóa
Một số nghiên cứu chỉ ra vitamin E có tác dụng bảo vệ gan khỏi các gốc tự do. Thiếu vitamin E dẫn đến suy giảm hệ miễn dịch, thậm chí gây nên những rối loạn thần kinh sau ghép gạn.
Vitamin E có trong hạt hoa hướng dương, quả hạnh, dầu có nguồn gốc thực vật lỏng với chất béo không bão hòa đơn như dầu oliu, dầu hạt cải.
2.4.3. Kali ngăn ngừa gan nhiễm mỡ không do rượu
Kali ở mức độ thấp có thể liên quan đến gan nhiễm mỡ không do rượu. Một số thực phẩm giàu kali như:
- Cá tuyết
- Cá hồi
- Cá mòi
- Bông cải xanh
- Đậu Hà Lan
- Khoai lang
- Trái cây như chuối, kiwi và mơ
- Sữa và các chế phẩm từ sữa. Vẫn luôn lưu ý các loại ít chất béo
2.4.4. Bổ sung betaine giúp ngăn ngừa mỡ bám vào gan
Betaine giúp bảo vệ gan, ngăn ngừa gan nhiễm mỡ. Các thực phẩm giàu betaine như mầm lúa mì và tôm.
2.5. Tăng cường rau xanh trong thực đơn, ngăn ngừa tích tụ chất béo
Rau xanh rất cần thiết trong chế độ ăn của người mỡ gan cao.
Các loại rau xanh thuộc họ cải được chứng minh ngăn ngừa tích tụ chất béo trong gan trên chuột. Ngoài ra, bổ sung các loại rau xanh như rau bina, cải xoăn cũng giúp giảm cân đáng kể, giúp loại bớt mỡ thừa trong cơ thể.
Một nghiên cứu trên động vật năm 2016 đăng Tạp chí Dinh dưỡng cho thấy việc tiêu thụ bông cải xanh trong thời gian dài giúp ngăn ngừa sự tích tụ chất béo trong gan chó.
>> Tìm hiểu ngay: Top 10 công thức nước ép cho người bị gan nhiễm mỡ
3. Người bị gan nhiễm mỡ nên kiêng gì?
Không chỉ các loại thực phẩm nên bổ sung vào chế độ ăn hàng ngày, người bị gan nhiễm mỡ cần tránh các loại thực phẩm, cách chế biến làm tổn thương gan, nhất là ảnh hưởng đến chức năng chuyển hóa mỡ trong gan. Cụ thể:
3.1. Gan nhiễm mỡ cần hạn chế đường và các thực phẩm nhiều đường
Đường và các thực phẩm giàu đường làm tăng lượng đường trong máu và tăng chất béo trong gan. Vì vậy, bạn nên hạn chế các loại bánh kẹo, kem, đồ uống nhiều đường hóa học để giảm bớt chất béo tích tụ tại gan.
3.2. Rượu là đồ uống ‘cấm kỵ’ với người gan nhiễm mỡ
Rượu là nguyên nhân hàng đầu gây nên tình trạng gan nhiễm mỡ, ảnh hưởng xấu đến gan, thúc đẩy sự hình thành của xơ gan, ung thư gan.
3.3. Hạn chế các loại ngũ cốc tinh chế
Các loại ngũ cốc đã qua chế biến và tinh chế trong bánh mì trắng, mì ống trắng và gạo trắng đã bị mất đi phần lớn chất xơ, do vậy có thể làm tăng lượng đường trong máu khi cơ thể tiêu hóa và phân hủy.
Đã có nghiên cứu chỉ ra, có trên 73 người lớn mắc gan nhiễm mỡ không do rượu ít có nguy cơ mắc hội chứng chuyển hóa khi sử dụng ngũ cốc nguyên chất so với với nhóm sử dụng ngũ cốc đã qua tinh chế.
3.4. Tránh thức ăn chiên xào hoặc đồ ăn mặn
Ăn nhiều đồ ăn chiên rán, nhiều dầu mỡ hoặc đồ ăn mặn làm tăng lượng calo và có nguy cơ tăng cân, dẫn đến béo phì – nguyên nhân phổ biến của gan nhiễm mỡ.
Do vậy, bạn có thể thêm một chút gia vị vừa phải và thảo mộc để tạo hương vị cho món ăn mà không cân thêm muối. Ngoài ra, nên thay đổi cách chế biến bằng nướng không dầu hoặc hấp thay vì chiên rán.
3.5. Không nên ăn các loại thịt nội tạng, thịt đỏ
Thịt đỏ là một trong những món ăn ‘cấm kỵ’ với người gan nhiễm mỡ.
Thực phẩm có chứa nhiều chất béo bão hòa sẽ làm tăng lượng chất béo tích tụ tại các cơ quan, bao gồm gan. Một số loại thịt chứa nhiều chất béo bão hòa như:
- Thịt bò
- Thịt lợn nhiều mỡ
- Thịt nguội
Nên thay thế bằng các loại thực phẩm như thịt nạc, cá, đậu phụ.
4. Gợi ý thực đơn cho người gan nhiễm mỡ
Để có “lá gan” khỏe mạnh, bên cạnh các thực phẩm nên ăn và nên tránh, người bị gan nhiễm mỡ cần chú ý đến thực đơn ăn uống mỗi ngày của mình. Có thể áp dụng thực đơn dưới đây để hạn chế lượng mỡ dung nạp vào cơ thể:
Bữa sáng:
- ½ – ¾ cốc sữa chua Hy Lạp nguyên chất
- Một vài hạt óc chó hoặc hạnh nhân, kèm quả các loại quả mọng (có thể chế biến thành sữa chua hoa quả để dễ ăn hơn)
- 1-2 tách cà phê
Bữa trưa:
- 85-100g cá hồi phile
- Salad rau chân vịt hoặc có thể thay thế bằng salad rau sống trộn cùng dầu oliu
Bữa tối
- Ức gà nướng gia vị
- Bông cải xanh luộc
- Một chút ngũ cốc nguyên hạt
Bữa ăn nhẹ:
- Sữa đậu nành hoặc củ quả
- Bơ cắt lát nướng bánh mì nguyên cám
- Táo và bơ đậu phộng
- Các quả mọng tươi
- Salad rau củ
- Quả hạch…
- Một vài hạt óc chó
* Nên uống đủ nước mỗi ngày
Ngoài ra, bạn có thể tham khảo thực đơn ăn uống theo kiểu Địa Trung Hải dưới đây:
Bạn có thể áp dụng thực đơn theo kiểu Địa Trung Hải.
5. Lời khuyên cho chế độ ăn của người gan nhiễm mỡ
Cần có nguyên tắc chung khi lựa chọn thực phẩm cho người bị gan nhiễm mỡ.
Theo Ths. Nguyễn Minh Hoàng, kiểm soát được thực phẩm “đầu vào” sẽ hỗ trợ rất nhiều cho người bị gan nhiễm mỡ. Trả lời được câu hỏi “người bị gan nhiễm mỡ nên ăn gì kiêng gì” còn cần chú ý đến lựa chọn các loại thực phẩm đáp ứng yếu tố xanh và sạch.
Một số nguyên tắc lựa chọn thực phẩm cho người gan nhiễm mỡ:
- Nên chọn những thực phẩm hữu cơ, ít hóa chất
- Nên ngâm rửa hoa quả, rau củ loại bỏ tàn dư thuốc bảo vệ thực vật
- Nên sử dụng dầu oliu thay thế các loại dầu thực vật hoặc mỡ động vật
- Thay đổi phương pháp chế biến, nên ăn nhiều salad, hạn chế chiên xào nhiều dầu mỡ
- Không để cơ thể quá đói, nên lựa chọn các thực phẩm cho bữa ăn nhẹ
- Ăn các loại thực phẩm dễ tiêu hóa, tránh các loại hoa quả, rau củ nặng mùi như sầu riêng, mít…
- Bổ sung các loại gia vị để giảm bớt muối trong thực đơn
Ngoài ra, người bị mỡ gan cũng nên sinh hoạt điều độ, giảm cân hợp lý, thể dục thể thao đầy đủ để có một cơ thể khỏe mạnh. Nếu có thắc mắc nào liên quan đến người gan nhiễm mỡ nên ăn gì kiêng gì, vui lòng liên hệ qua hotline 0865 344 349 để được tư vấn giải đáp.
XEM THÊM:
- Chữa gan nhiễm mỡ tại nhà – Áp dụng ngay 9+ cách đơn giản này
- Gan nhiễm mỡ ở phụ nữ mang thai – Mẹ bầu cần chú ý
- Mỡ máu Tâm Bình – Sản phẩm hỗ trợ giảm mỡ máu, giảm mỡ gan (Theo báo Sức khỏe Đời sống)
Tâm Bình giúp độc giả tìm kiếm nguồn thông tin chính xác nhất dựa trên các công trình nghiên cứu Y học đã được công bố, thẩm định trong và ngoài nước. Các tài liệu chúng tôi đưa ra đều được nghiên cứu và kiểm duyệt kỹ lưỡng đảm bảo thông tin cập nhật mới và khách quan nhất. Quý độc giả có thể tham khảo thêm chính sách biên tập của chúng tôi để xác nhận nội dung mà mình đọc được là chính xác và hữu ích.
- Chế độ ăn uống cho người gan nhiễm mỡ
https://www.wjgnet.com/1007-9327/full/v21/i37/10621.htm - Người bị gan nhiễm mỡ cần biết một số thực phẩm này
https://www.webmd.com/hepatitis/fatty-liver-disease-diet - 12 thực phẩm cho người bị gan nhiễm mỡ
https://www.healthline.com/health/fatty-liver-diet - Các loại thức ăn nên tránh đối với gan nhiễm mỡ
https://www.medicalnewstoday.com/articles/320082#foods-to-avoid
Tham Vấn Y Khoa
Tốt nghiệp Thạc sỹ Dược tại Vương quốc Anh, được truyền niềm đam mê với sự nghiệp “làm thuốc cứu người” từ truyền thống gia đình, Thạc sỹ Nguyễn Minh Hoàng hiện là giảng viên tại Đại học Dược Hà Nội. Tiếp thu tinh hoa y học truyền thống cùng kiến thức y học hiện đại trong nước và quốc tế, Thạc sỹ Nguyễn Minh Hoàng sẽ đem tới những thông tin y dược đầy đủ, chính xác và cập nhật nhất.