Bệnh nóng gan: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Bệnh nóng gan là tình trạng gan bị tổn thương làm suy giảm chức năng gan ảnh hưởng đến sức khỏe. Để biết được biểu hiện, nguyên nhân và phương pháp điều trị, mời bạn đọc tham khảo bài viết dưới đây.

1. Bệnh nóng gan là gì?

Nóng gan là thuật ngữ dân gian để chỉ tình trạng gan bị tổn thương do xuất hiện triệu chứng mẩn ngứa, mụn nhọt, nóng trong người.

Tuy nhiên, về mặt ngôn ngữ y học sẽ không có định nghĩa nóng gan cụ thể. Theo Y học hiện đại, chứng nóng gan được hiểu là khi người bệnh uống nhiều rượu bia, dung nạp đồ ngọt, chất kích thích… thường xuyên khiến gan làm việc quá nhiều, thậm chí “quá tải” để loại bỏ chất độc ra ngoài. Từ đó, dẫn đến tình trạng nóng gan, men gan tăng cao.

Hiện tượng nóng gan này rất dễ tái phát và ảnh hưởng đến sức khỏe, sinh hoạt của người bệnh. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời có thể làm suy giảm chức năng gan mãn tính gây viêm gan, xơ gan, thậm chí là ung thư gan.

Bệnh nóng gan

2. Nóng gan do đâu?

Theo các chuyên gia y tế, có rất nhiều yếu tố gây ra tình trạng nóng gan, men gan tăng cao… Trong đó, có những nguyên nhân sau:

2.1. Chế độ ăn uống không khoa học

Chế độ ăn uống thiếu khoa học là nguyên hân phổ biến gây ra chứng nóng gan. Tình trạng này thường xảy ra ở những người có thói quen dung nạp thực phẩm cay nóng, đồ ăn chiên rán nhiều dầu mỡ, uống rượu bia, chất kích thích… Các sở thích này vô hình chung tạo áp lực lên gan khiến gan phải hoạt động thanh lọc và đào thải độc tố liên tục. Nếu “quá tải” sẽ khiến độc tố tích tụ bên trong cơ thể và gây ra tình trạng nổi mụn nhọt, mẩn ngứa.

Ngoài ra, việc ăn uống thiếu rau xanh, uống ít nước, không tập thể dục, thức khuya, stress liên tục… cũng là nguyên nhân khiến gan phải hoạt động liên tục và tăng nguy cơ nóng gan.

2.2. Lạm dụng thuốc tây

Việc sử dụng thuốc tây thường xuyên cũng là nguyên nhân gây nóng gan. Bởi gan là một trong những cơ quan chuyển hóa thuốc trong cơ thể, khi một số hoạt chất trong thuốc không được chuyển hóa hoặc nhiều quá sẽ bị tích tụ lại thành chất hại cho gan. Theo thời gian, độc tố tích nhiều trong gan sẽ dẫn đến tình trạng nóng gan, ảnh hưởng đến sức khỏe.

Ngoài ra, một số người sử dụng thuốc kháng sinh, thuốc điều trị bệnh không theo chỉ định của bác sĩ, về lâu dài cũng là nguyên nhân ảnh hưởng tới chức năng gan.

Lạm dụng thuốc tây cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng nóng gan

2.3. Do mắc bệnh viêm gan virus

Viêm gan là một trong những bệnh gây viêm, tổn thương gan và dẫn đến tình trạng nóng gan. Có 5 loại viêm gan virus phổ biến như:

• Viêm gan A: Bệnh được lây qua đường ăn uống, nước bị ô nhiễm. Các triệu chứng có thể hết mà không cần điều trị nhưng quá trình phục hồi mất khoảng vài tuần.
• Viêm gan B: Có thể là bệnh cấp tính hoặc mạn tính, bệnh được lây truyền qua các chất dịch của cơ thể như máu, tinh dịch.
• Viêm gan C: Bệnh được lây qua tiếp xúc từ máu của người mắc bệnh. Mặc dù giai đoạn đầu không có biểu hiện nhưng nếu kéo dài có thể dẫn đến tổn thương gan vĩnh viễn.
• Viêm gan D: Đây là một dạng viêm gan nghiêm trọng chỉ phát triển ở những người mắc bệnh viêm gan B.
• Viêm gan E: Chủ yếu do dùng nước ô nhiễm, bệnh thường tự biến mất trong vài tuần mà không để lại biến chứng nguy hiểm.

2.4. Bệnh gan nhiễm mỡ

Chất béo tích tụ trong gan có thể dẫn đến gan nhiễm mỡ. Có hại loại bệnh gan nhiễm mỡ là gan nhiễm mỡ do rượu bia và gan nhiễm mỡ không do rượu bia. Bệnh nếu không được kiểm soát kịp thời có thể gây tổn thương gan, nóng gan và dẫn đến xơ gan.

Gan nhiễm mỡ – Tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và biến chứng nguy hiểm của bệnh

2.5. Tình trạng tự miễn

Tình trạng tự miễn tức là hệ thống miễn dịch của cơ thế tấn công nhầm vào các tế bào khỏe mạnh khiến gan tổn thương.

Viêm gan tự miễn: Tình trạng này khiến hệ thống miễn dịch tấn công gan dẫn đến viêm gan, xơ gan, suy gan.

Xơ gan mật nguyên phát: Đây cũng là nguyên nhân làm tổn thương ống dẫn mật trong gan, tích tụ mật dẫn đến xơ gan, suy gan.

Viêm đường mật nguyên phát: Tình trạng viêm gây ra tổn thương cho các ống dẫn mật khiến mật tích tụ trong gan lâu và ảnh hưởng chức năng gan.

2.6. Vấn đề di truyền

Một số vấn đề di truyền từ ba mẹ có thể dẫn đến nóng gan như:

Bệnh Wilson: Căn bệnh khiến gan hấp thụ đồng thay vì giải phóng vào ống dẫn mật. Điều này khiến gan bị tổn thương, cho phép đồng vào máu, tổn thương các bộ phận khác của cơ thể.

Hemochromatosis: Căn bệnh khiến cơ thể bạn dự trữ nhiều sắt hơn mức cần thiết của các cơ quan, trong đó có gan. Điều này có thể gây ra tổn thương cho gan trong thời gian dài.

Ngoài ra, tình trạng nóng gan cũng có thể bắt nguồn từ các bệnh lý như: xơ gan, suy gan, tăng men gan, ung thư gan… Vì vậy, khi phát hiện bệnh hãy chủ động đi khám sức khỏe để tìm ra nguyên nhân và phương pháp điều trị.

3. Triệu chứng của bệnh nóng gan là gì?

Khi gan hoạt động không tốt, nhiễm phải độc tố sẽ gây ra tình trạng nóng gan với các biểu hiện sau:

3.1. Mẩn ngứa, mụn nhọt

Chức năng chính của gan là thanh lọc độc tố và đào thải muối mật. Khi chức năng này suy yếu hay quá tải sẽ dẫn đến tình trạng tích tụ độc tố trong gan và cơ thể. Sau đó, độc tố sẽ xâm nhập qua da gây kích ứng da, nổi mụn nhọt, mề đay, mẩn ngứa.

Trường hợp nhẹ, người bệnh chỉ ngứa ngáy, nổi mụn từng vùng da hoặc toàn thân. Nếu nặng hơn sẽ nổi thành đám mụn nước, ngứa ngáy dữ dội.

3.2. Thay đổi màu da

Khi chức năng gan bị suy giảm, không chuyển hóa được bilirubin trong máu để bài tiết ra ngoài sẽ dẫn đến tích tụ sắc tố này trong da làm da chuyển màu. Đó là lý do vì sao những người mắc bệnh gan thường có da màu vàng.

Theo các chuyên gia y tế, nếu da càng vàng càng cho thấy lượng sắc tố bilirubin tăng cao. Những điểm dễ nhận biết màu vàng trên da là lòng bàn tay, bàn chân, thậm chí là niêm mạc lưỡi, kết mạc mắt.

Biểu hiện nóng gan

3.3. Hơi thở có mùi

Gan bị tổn thương sẽ sản sinh các ammonia dẫn đến hơi thở có mùi hôi, khó chịu. Đồng thời, người bệnh còn có biểu hiện mệt mỏi, ăn uống không ngon miệng, vị giác kém.

3.4. Thay đổi về phân và nước tiểu

Tình trạng nóng gan không chỉ khiến người bệnh nổi mụn nhọt, vàng da, mà còn ảnh hưởng tới phân và nước tiểu. Màu phân bất thường có thể bạc màu, còn nước tiểu sẽ ít hơn và có màu sẫm.

3.5. Chướng bụng

Những người mắc bệnh gan nặng, gan sưng to cũng gây ra tình trạng căng tức bụng, trướng bụng ảnh hưởng đến sức khỏe. Đây cũng là biểu hiện mà người bệnh khi thăm khám thường hay nhắc tới.

3.6. Quầng thâm quanh mắt

Nếu bạn thường xuyên có biểu hiện mỏi mắt, quầng thâm quanh mắt thì cũng có thể là dấu hiệu nóng gan. Để chắc chắn chính xác bạn có bị gan hay không hãy đi thăm khám và làm xét nghiệm máu.

4. Cách chẩn đoán nóng gan

Nếu bạn lo lắng và băn khoăn mình đang bị nóng gan, tốt nhất hãy đến gặp bác sĩ, trình bày những biểu hiện mình gặp phải.

Tiếp theo, bác sĩ sẽ căn cứ vào triệu chứng và chỉ định một số xét nghiệm bao gồm:

• Xét nghiệm chức năng gan
• Xét nghiệm công thức máu toàn bộ
• Chụp CT, MRI hoặc siêu âm để kiểm tra tổn thương gan
• Sinh thiết gan để kiểm tra dấu hiệu tổn thương gan với trường hợp nặng.

5. Bệnh nóng gan có nguy hiểm không?

Rất nhiều người khi gặp biểu hiện nóng gan đều có tâm lý hoang mang, lo lắng và đặt ra câu hỏi “bệnh nóng gan có nguy hiểm không”. Câu trả lời từ chuyên gia là có nguy hiểm nếu người bệnh không phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Nóng gan là hội chứng dễ tái phát nên không phải chỉ điều trị khỏi 1 lần là dứt điểm, việc điều trị có thể kéo dài 1,2 tháng hoặc lâu hơn. Ở giai đoạn đầu, người bệnh thường chủ quan vì các triệu chứng không rõ ràng. Tới khi có triệu chứng cụ thể thì đồng nghĩa với việc bệnh nặng hơn trước, chức năng gan suy giảm, quá trình điều trị sẽ tốn kém và lâu hơn.

Tuy nhiên, nóng gan hoàn toàn có thể khắc phục nếu người bệnh phát hiện sớm, thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học.

6. Điều trị nóng gan thế nào?

Bên cạnh những thông tin về nguyên nhân, triệu chứng thì phương pháp điều trị là vấn đề mà người bệnh nào cũng quan tâm. Vậy điều trị nóng gan như thế nào? Người bệnh có thể tham khảo các cách dưới đây để sớm cải thiện tình trạng bệnh:

6.1. Điều trị bằng thuốc tây

Một số loại thuốc tây được sử dụng để khắc phục hiện tượng nóng gan, nổi mẩn đỏ, ngứa ngáy như:

• Flumeciol: Thuốc bảo vệ nhu mô gan khỏi tác động tiêu cực. Loại thuốc này được sử dụng cho trường hợp hư hại gan do phải dùng thuốc điều trị dài ngày.
• Essential: Loại thuốc được bào chế ở dạng viên, có tác dụng điều hòa chức năng gan, bảo vệ gan. Thuốc được chỉ định với những trường hợp nóng gan, viêm gan và xơ gan khởi phát.
• Cianidanol: Có tác dụng ổn định màng lyposom của tế bào gan, tiêu trừ gốc tự do và tăng nồng độ ATP.
• Biphenyl dimethyl dicarboxylat: Thuốc được chiết xuất từ thảo dược có tác dụng bảo vệ tế bào gan khỏi ảnh hưởng của thuốc điều trị và bia rượu.

Khi sử dụng thuốc tây chữa nóng gan, người bệnh lưu ý không lạm dụng hoặc tự ý sử dụng thuốc. Nếu không, tình trạng nóng gan không những không khỏi mà còn trở nên nghiêm trọng.

6.2. Chữa nóng gan từ bài thuốc thảo dược “cây nhà lá vườn”

Để khắc phục tình trạng nóng gan, bệnh cạnh việc sử dụng thuốc tây nhiều người đang tìm các vị thuốc mát gan, có tác dụng giải độc gan hiệu quả như:

6.2.1. Uống trà xanh

Nghiên cứu y học cho thấy, trà xanh chứa chất chống oxy hóa Epigallocatechin Gallate dồi dào, có tác dụng khắc phục tình trạng mệt mỏi, thanh nhiệt, giải độc và mát gan.

Cách thực hiện: Dùng 100g lá trà xanh rửa sạch, vò nát. Sau đó, đun sôi nước, thả lá trà xanh vào ấm tích, ủ trong 5 phút rồi tắt bếp.

Uống trà xanh giúp thanh nhiệt, giải độc gan

6.2.2. Nước nha đam

Nước nha đam rất hữu ích với người nóng gan, chúng có tác dụng loại bỏ độc tố, tiêu trừ các gốc tự do để bảo vệ tế bào gan. Nhờ đó, tăng cường và hỗ trợ chức năng gan.

Cách thực hiện: Lá nha đam rửa sạch, gọt vỏ ngoài, lấy phần thịt cắt thành hạt. Sau đó, ngâm thịt nha đam trong nước muối rồi rửa sạch lại để bỏ nhớt. Tiếp theo, cho đường phèn vừa đủ vào nồi nấu tan cùng nước, sau đó cho nha đam vào nấu sôi. Từ đó, bạn đã có ly nước nha đam thơm ngon, mát lạnh.

6.2.3. Rau mã đề mát gan

Theo Y học cổ truyền, mã đề có vị ngọt, tính bình. Ngoài tác dụng làm sạch phong nhiệt thì còn giúp thanh nhiệt, giải độc và làm thông thoáng mồ hôi. Chưa kể, thảo dược này còn có ích làm mát gan cho người bị nóng gan.

Với rau mã đề, cách thực hiện rất đơn giản, người bệnh có thể sử dụng rau mã đều nấu với thịt lợn thành món ăn ngon lại tốt cho sức khỏe lá gan. Hoặc đun nước mã đề và râu ngô làm nước uống cũng rất tốt.

Ngoài ra, dược liệu như Diệp hạ châu, Cà gai leo, Actiso… cũng có tác dụng thanh nhiệt, giải độc và tăng cường chức năng gan. Người bệnh có thể tham khảo để áp dụng.

!!! Đừng bỏ lỡ cách: Bấm huyệt giải độc gan – Chỉ với 5 phút

7. Cách phòng ngừa nóng gan

Theo Ths.Bs Nguyễn Thị Hằng, để phòng ngừa tình trạng nóng gan và bệnh lý về gan, mỗi người hãy xây dựng cho mình chế độ ăn uống khoa học, sinh hoạt hợp lý, cụ thể:

7.1. Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng hợp lý

• Bổ sung thực phẩm giàu đạm lành mạnh từ thịt trắng, cá, sữa, nấm, các loại hạt. Protein trong thực phẩm có khả năng tái tạo và phục hồi tế bào gan.
• Tăng cường chất xơ từ rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, trái cây… Bởi chất xơ hỗ trợ giải độc gan, giảm cholesterol và cân bằng triglyceride.
• Uống nhiều nước, đặc biệt nước ép từ rau xanh, trái cây… Đây là thói quen giúp bạn tăng cường chức năng thải độc gan, giảm mỡ thừa và ngăn ngừa béo phì.
• Hạn chế đồ ăn nhiều dầu mỡ, thực phẩm chiên rán làm tăng triglyceride tích trữ nhiều trong gan khiến gan nóng hơn.
• Tránh sử dụng rượu bia, hút thuốc lá.

Thực hiện chế độ ăn uống khoa học

7.2. Thay đổi thói quen sinh hoạt khoa học

Bên cạnh việc điều chỉnh chế độ ăn uống, để phòng ngừa tình trạng nóng gan, người bệnh cũng cần xây dựng thói quen sinh hoạt khoa học, cụ thể:

• Đảm bảo ngủ trước 23 giờ và ngủ đủ 8 tiếng mỗi ngày. Ngủ đúng giờ, đúng giấc giúp gan thải độc tố và tái tạo các tế bào hư tổn.
• Kiểm soát căng thẳng bằng cách nghỉ ngơi hợp lý, dành thời gian đọc sách, trò chuyện người thân.
• Tập luyện thể dục, thể thao 30 phút mỗi ngày nhằm duy trì hoạt động của gan và các cơ quan tiêu hóa khác.

Kết luận chung

Nóng gan là tình trạng không quá nguy hiểm, tuy nhiên nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây ra biến chứng là các bệnh lý về gan. Vì vậy, khi có triệu chứng mẩn ngứa, nổi mề đay, ăn uống không ngon miệng… người bệnh nên chủ động thăm khám sức khỏe và điều trị bệnh kịp thời. Nếu còn băn khoăn, thắc mắc về phương pháp cải thiện nóng gan, độc giả có thể liên hệ hotline 0343 44 66 99 để được hỗ trợ.

Xem thêm:

• 17 loại trà mát gan – Tham khảo để tăng cường sức khỏe lá gan của bạn
• 12+ cách giải độc gan tại nhà – Đơn giản, tiết kiệm nhưng hiệu quả
• 15+ thực phẩm tốt cho gan – Bổ sung ngay vào thực đơn ăn uống để cải thiện sức khỏe lá ga