Vàng da ở người lớn là dấu hiệu của bệnh gì? Cách điều trị ra sao?

Vàng da ở người lớn gây ra không ít lo lắng cho người bệnh. Nhiều người khi gặp phải tình trạng này thường nghĩ ngay tới các vấn đề về gan. Vậy thực chất nguyên nhân gây ra căn bệnh này là gì và cách điều trị ra sao? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

1. Vàng da ở người lớn là bệnh gì?

Vàng da là tình trạng da chuyển vàng có thể nhận diện rõ bằng mắt thường. Hiện tượng này thường bắt gặp ở trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, vẫn có trường hợp vàng da ở người trưởng thành.

Tình trạng xảy ra do hàm lượng bilirubin – chất có màu vàng cam – trong máu tăng cao. Thông thường bilirubin được tạo ra từ các tế bào hồng cầu phân hủy. Gan sẽ lọc và biến đổi chất thành thành dạng có thể hòa tan trong nước. Sau đó gan sẽ đưa bilirubin đã biến đổi vào dịch mật và qua các ống dẫn mật tới tà tráng rồi được đào thải ra ngoài cơ thể. Nhưng nếu có bất kỳ vấn đề nào ảnh hưởng tới quá trình này, bilirubin sẽ bị tích tụ lại trong máu, từ đó gây vàng da.

2. Dấu hiệu vàng da ở người lớn

Hiện tượng vàng da ở người lớn thường không xuất hiện độc lập mà đi kèm với vàng niêm mạc mắt, vàng kết mạc mắt. Nhận biết vàng da ở người lớn rất dễ dàng vì nó biểu hiện lâm sàng. Bên cạnh đó, có thể đi kèm với một vài biểu hiện khác như:

– Nước tiểu sậm màu

– Phân màu đất sét

– Đau bụng

– Sốt

– Giảm cân không rõ nguyên nhân

3. Bệnh vàng da ở người lớn có nguy hiểm không?

Vàng da như thế nào là nguy hiểm còn tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và tình trạng bệnh lý. Các bệnh lý gây ra tình trạng này nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm. Trong nhiều trường hợp có thể đe dọa tới tính mạng. Do đó, người bệnh không nên chủ quan.

4. Nguyên nhân bị vàng da ở người lớn

Các nguyên nhân gây vàng da ở người lớn chủ yếu đến từ vấn đề liên quan tới gan, mật và tụy. Dưới đây là các nguyên nhân cơ bản.

4.1. Bệnh lý về gan gây vàng da ở người lớn

Các bệnh lý về gan chính là câu trả lời đầu tiên cho thắc mắc vàng da là dấu hiệu của bệnh gì. Nhóm các bệnh này có thể kể đến là: Viêm gan, Xơ gan, Ung thư gan…

Viêm gan: Đây là căn bệnh gây tổn thương tế bào, viêm nhiễm mô ở gan. Bệnh thường do virus gây ra với các loại viêm gan B, C, A, D, E. Ngoài ra căn bệnh này có thể xuất phát từ việc lạm dụng thuốc Tây, hóa trị, bệnh lao, tiểu đường… Không chỉ gây vàng da bệnh lý ở người lớn, viêm gan còn khiến nước tiểu đậm, phân nhạt, mẩn ngứa, vàng mắt, giảm cân đột ngột…

Xơ gan: Tổ chức gan bị thay thế bằng mô sẹo. Nó thường diễn biến âm thầm, khó phát hiện cho đến khi ảnh hưởng nghiêm trọng tới chức năng gan.

Ung thư gan: Đây là căn bệnh ung thư phổ biến trên thế giới với hơn 780.000 người được chẩn đoán mỗi năm. Ung thư gan có thể do di căn từ các cơ quan khác của cơ thể. Nó cũng có thể do các tế bào của gan trở nên bất thường về hình thái và chức năng. Hoặc cũng có thể do các bệnh lý gan như viêm gan, suy gan, xơ gan tiến triển thành. Biểu hiện của bệnh ở giai đoạn sớm là vàng da, chán ăn, đau tức vùng hạ sườn phải, chướng bụng.

Các bệnh lý về gan có thể là nguyên nhân gây vàng da

>>Xem thêm: Bệnh viêm gan là gì? Làm sao để nhận biết?

4.2. Bệnh lý liên quan đến hồng cầu

Như đã đề cập ở trên, bilirubin được tạo ra khi tế bào hồng cầu bị phân hủy. Nếu lượng hồng cầu bị phá hủy lớn sẽ khiến lượng bilirubin tăng quá mức bình thường. Dẫn tới gan không kịp chuyển hóa gây tồn đọng bilirubin trong máu.

Sự phá hủy quá mức hồng cầu xảy ra do các bệnh lý như:

Sốt rét: Ký sinh trùng sốt rét khiến tế bào hồng cầu bị phá vỡ nhanh hơn.

Bệnh hồng cầu hình liềm: Đây là bệnh lý mang tính di truyền khá hiếm gặp. Các tế bào hồng cầu lúc này sẽ có hình lưỡi liềm thay vì hình đĩa. Vòng đời của hồng cầu vì thế ngắn hơn bình thường, khiến nó chết nhanh hơn.

Bệnh tan máu bẩm sinh: Làm tan hồng cầu một cách bất thường. Lượng hồng cầu bị phá vỡ lớn làm tăng bilirubin.

4.3. Bệnh lý liên quan tới ống dẫn mật

Ống dẫn mật là đường dẫn mật từ gan và túi mật đến ruột non. Nó đóng vai trò không nhỏ trong quá trình tiêu hóa thức ăn. Sự tắc nghẽn của ống dẫn mật sẽ gây ra vàng da tắc mật. Một số nguyên nhân gây hẹp, tắc nghẽn ống dẫn mật có thể kể đến là:

Sỏi mật: Dịch mật tạo thành sỏi và đi vào ống dẫn mật. Nó sẽ chặn dòng chảy của dịch mật tới ruột.

Viêm tụy cấp: Đây là tình trạng viêm nhiễm cấp tính ở các nhu mô tụy do men tụy tự phá hủy các mô tụy. Bệnh có khả năng gây tử vong.

Ung thư tụy: Ung thư tụy cũng nằm trong danh sách lời giải cho bị vàng da là bệnh gì. Bệnh xảy ra do sự phát triển của các tế bào ung thư ác tính trong tuyến tụy. Bệnh có các biểu hiện là vàng da và tròng mắt, đau bụng, phân nhiều mỡ, khát nước, giảm cân…

Người bị sỏi mật có nguy cơ vàng da

4.4. Lạm dụng rượu gây vàng da ở người lớn

Một trong những “thủ phạm” làm tổn hại tới gan phải kể tới rượu. Đây cũng chính là lý do nhiều người nghiện rượu nặng bị vàng da. Nếu thường xuyên uống nhiều rượu trong khoảng từ 8 – 10 năm, người bệnh sẽ bị tổn thương gan nghiêm trọng. Rượu sẽ làm suy giảm chức năng gan, gây viêm gan, xơ gan, thậm chí là ung thư.

4.5. Tác dụng phụ của thuốc

Một số loại thuốc Tây nếu dùng trong thời gian dài với hàm lượng lớn có thể gây ảnh hưởng tới gan. Chúng ức chế quá trình chuyển hóa bilirubin của gan hoặc cản trở quá trình bài tiết mật qua đường ruột. Từ đó dẫn tới các bệnh về gan và gián tiếp gây vàng da. Có thể kể tới các loại thuốc như: Thuốc tránh thai, steroid, penicillin, acetaminophen…

Sử dụng Penicillin dài ngày có thể gây vàng da

5. Chẩn đoán

Để xác định được nguyên nhân chính xác của tình trạng này, bác sĩ sẽ thực hiện một vài phương pháp dưới đây.

– Khám lâm sàng: Xem xét các biểu hiện trên da, hỏi người bệnh về triệu chứng, tiền sử bệnh, các loại thuốc đã và đang sử dụng

– Xét nghiệm định lượng bilirubin: Xác định nồng độ chất này trong máu.

– Chẩn đoán hình ảnh: Chụp CT, siêu âm ổ bụng giúp phát hiện sỏi mật, các khối u trong gan, tụy.

– Sinh thiết: Xác định được ung thư hoặc một số tổn thương ít gặp.

6. Điều trị vàng da ở người lớn

Khi gặp phải trường hợp này, câu hỏi đặt ra là làm sao để hết vàng da ở người lớn. Thông thường chữa vàng da ở người lớn sẽ không tập trung vào điều trị triệu chứng đơn thuần. Bác sĩ sẽ xác định nguyên nhân rồi xây dựng phác đồ trị nguyên nhân. Khi vấn đề cốt lõi này được giải quyết, tình trạng vàng da sẽ tự biến mất.

Nếu nguyên nhân bắt nguồn từ việc sử dụng thuốc, bác sĩ sẽ cân nhắc tới việc đổi loại thuốc hoặc dùng thêm thuốc bổ trợ. Người bị vàng da do ảnh hưởng của rượu sẽ phải “cai” rượu, đôi khi việc này cần tới sự trợ giúp của bác sĩ theo liệu trình. Ngoài ra đối với các trường hợp có bệnh lý ở gan, mật, tụy việc hạn chế rượu bia, đồ uống có cồn là cần thiết.

Một số loại thuốc có thể được sử dụng trong quá trình điều trị các bệnh lý gây vàng da ở người lớn là:

– Thuốc kháng virus: Dùng trong trường hợp viêm gan

– Thuốc chống viêm steroid: Giảm tình trạng viêm nhiễm

– Thuốc kháng sinh

– Viên uống bổ sung sắt dùng trong trường hợp thiếu máu tan huyết

Phẫu thuật cũng sẽ được lựa chọn trong các trường hợp như sỏi túi mật. Đôi khi nó là lựa chọn trong trường hợp cấp cứu.

7. Lời khuyên dành cho người bệnh

Để hỗ trợ tốt cho quá trình điều trị cũng như phòng tránh vàng da ở người lớn, người bệnh nên lưu ý một số vấn đề sau:

– Giữ vệ sinh an toàn thực phẩm. Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý. Vậy vàng da ở người lớn nên ăn gì? Người bệnh nên bổ sung rau quả, thực phẩm ít chất béo và carbohydrate, uống nhiều nước. Hạn chế nội tạng động vật, đồ ăn nhiều dầu mỡ, rượu bia…

– Tiêm vắc xin phòng viêm gan A, B. Không sử dụng chung vật dụng cá nhân như bàn chải, dao cạo râu, bấm móng tay…để phòng ngừa lây nhiễm.

– Tránh lạm dụng thuốc tây.

– Tập trung điều trị các bệnh là nguyên nhân gây vàng da theo đúng phác đồ.

– Khám sức khỏe định kỳ, tái khám đúng lịch hẹn.

– Để nâng cao sức khỏe tổng thể hãy duy trì sinh hoạt, rèn luyện khoa học. Ăn ngủ đúng giờ. Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên. Tránh căng thẳng quá mức.

Những thông tin về vàng da ở người lớn trên đây chỉ mang tính tham khảo. Điều quan trọng là người bệnh không nên chủ quan khi phát hiện ra tình trạng vàng da. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào hãy gọi tới tổng đài 0343 44 66 99 để được tư vấn.

XEM THÊM:

• Nổi mề đay là bệnh gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả
• Mẩn ngứa ở cổ là gì? Nguyên nhân và cách điều trị theo bác sĩ
• Mẩn ngứa về đêm – Nguyên nhân, cách điều trị và phòng tránh