Tôi bị rỉ nước tiểu khoảng 2 tháng nay. Lên mạng tìm hiểu thì thấy đây được gọi là hiện tượng tiểu són. Xin bác sĩ cho tôi biết nguyên nhân nào gây ra tình trạng này và cách điều trị ra sao? Cảm ơn bác sĩ! (Trịnh Long – 45 tuổi, Ba Đình, Hà Nội).
Cảm ơn bạn đã chia sẻ tình trạng bệnh lý của mình. Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thị Hằng – Cố vấn chuyên môn của Dược phẩm Tâm Bình sẽ trả lời câu hỏi của bạn như sau:
1. Tiểu són là bệnh gì?
Tiểu són là tình trạng nước tiểu bị rò rỉ ra ngoài tại bất cứ thời điểm nào mà người bệnh không thể kìm chế hay kiểm soát được. Tiểu són không gây nguy hiểm đến tính mạng, nhưng nó khiến người bệnh lo lắng, tự ti, làm ảnh hưởng đến cuộc sống, công việc.
Tình trạng són tiểu thường xảy ra trước khi người bệnh kịp di chuyển đến nhà vệ sinh. Một số trường hợp khác, nước tiểu rò rỉ ngay khi không có cảm giác mắc tiểu. Nếu tình trạng diễn ra liên tục, cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa để chẩn đoán nguyên nhân và có phương pháp điều trị phù hợp.
2. Nguyên nhân bị tiểu són?
Tiểu són có thể xuất hiện do rất nhiều nguyên nhân. Dưới đây là các nguyên nhân phổ biến nhất:
- Do ảnh hưởng từ phẫu thuật tiền liệt tuyến (ung thư hoặc phì đại) gây ảnh hưởng đến dây thần kinh truyền tín hiệu từ bàng quang lên não.
- Do mắc các bệnh như: tiểu đường, đột quỵ, xơ cứng rải rác, bệnh Parkinson… gây triệu chứng mất tự chủ tiểu tiện.
- Do sự suy yếu của cơ vòng (kết nối giữa bàng quang và niệu đạo) khiến nước tiểu chảy vào bàng quang cả khi lượng chất lỏng ở đây đã đầy. Từ đó gây rỉ nước tiểu ra ngoài.
- Do bàng quang có sỏi, sỏi di chuyển xuống phía dưới làm tắc niệu đạo, gây ứ đọng nước tiểu. Nước tiểu không thoát hết ra ngoài, một lúc sau có hiện tượng rò rỉ.
- Do thường xuyên sử dụng các loại đồ ăn, thức uống gây kích thích bàng quang như: rượu bia, caffeine, ớt…
- Do dùng thuốc điều trị gây lợi tiểu, có thể khiến bàng quang tăng hoạt như: thuốc điều trị bệnh tim, huyết áp, thuốc an thần, thuốc giãn cơ…
- Do bị ho lâu ngày làm gia tăng áp lực lên cơ bàng quang, cơ sàn chậu. Từ đó khiến nhóm cơ này suy yếu, đóng không chặt khiến tiểu són khi ho, hắt hơi hay hoạt động gắng sức.
Ngoài ra, nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc táo bón lâu ngày cũng có thể là nguyên nhân khiến tiểu nhiều lần, tiểu són.
3. Phân loại tiểu són
✅ PHÂN LOẠI | ⭐ĐẶC ĐIỂM |
✅ Tiểu són áp lực | ⭐ Là tình trạng nước tiểu rò rỉ ra ngoài khi người bệnh hắt hơi, ho hoặc làm việc nặng gây áp lực lên bàng quang. |
✅ Tiểu són cấp kỳ | ⭐Người bệnh cần phải giải quyết ngay nhu cầu khi mắc tiểu, không thể kìm nén được. Cơ bàng quang co bóp mạnh khiến một lượng chất lỏng rò ra khi chưa kịp vào nhà vệ sinh. |
✅ Són tiểu tràn (tiểu són khi đầy bàng quang) | ⭐Mặc dù vừa mới đi tiểu nhưng bàng quang chưa rỗng hoàn toàn khiến nước tiểu nhanh đầy lại. Người bệnh lại có cảm giác mắc tiểu ngay sau đó kèm hiện tượng nước tiểu rò ra ngoài. |
✅ Tiểu són không tự chủ hoàn toàn | ⭐Là tình trạng mất kiểm soát tiểu tiện, mặc dù người bệnh ý thức được cần nín tiểu và đã cố nhịn nhưng chất lỏng vẫn tràn ra. |
✅ Tiểu són chức năng | ⭐Do các vấn đề về sức khỏe mà người bệnh không thể di chuyển nhanh chóng đến nhà vệ sinh gây són tiểu. Ví dụ, nam giới bị đau xương khớp, người bị các bệnh thần kinh… |
4. Chẩn đoán tiểu són
Để đưa ra phương án điều trị hiệu quả, người bệnh cần được thăm khám tại các cơ sở y tế. Dưới đây là các biện pháp chẩn đoán bệnh:
– Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi cụ thể tình trạng người bệnh gặp phải, tiền sử bệnh tật, các bệnh lý đang mắc… Ngoài ra, bạn có thể được yêu cầu ho để phát hiện nguyên nhân tiểu són là do đâu.
– Xét nghiệm: Xét nghiệm nước tiểu được chỉ định nhằm phát hiện tình trạng nhiễm trùng, kiểm tra protein niệu, phát hiện có máu trong nước tiểu hay không…
– Đo lượng nước tiểu tồn sau khi đi tiểu: Người bệnh được yêu cầu đi tiểu. Sau đó, bác sĩ sẽ kiểm tra số lượng nước tiểu còn lại trong bàng quang bằng ống thông hoặc siêu âm. Nếu lượng chất lỏng còn nhiều chứng tỏ đường tiết niệu bị nghẽn hoặc người bệnh đang gặp vấn đề về cơ bàng quang, dây thần kinh.
5. Phương pháp điều trị tiểu són
Tùy thuộc vào nguyên nhân gây nên tình trạng, bác sĩ sẽ chỉ định và hướng dẫn các phương pháp nhằm điều trị tiểu són. Dưới đây là tổng hợp các phương pháp cụ thể:
5.1 Điều trị tiểu són bằng thuốc
5.1.1 Thuốc Tây
Đối với các trường hợp tiểu không tự chủ do bệnh lý, bệnh nhân sẽ được bác sĩ kê thuốc. Cụ thể là:
– Thuốc chẹn Alpha: Công dụng làm giãn các cơ ở cổ bàng quang và cơ ở tuyến tiền liệt. Nhờ đó mà nước tiểu đi xuống niệu đạo dễ dàng hơn, hạn chế tình trạng ứ đọng nước tiểu trong bàng quang.
– Thuốc kháng Cholinergic: Giúp làm giảm các cơn co thắt ở bàng quang khi bộ phận này hoạt động quá mức. Hai loại phổ biến được dùng là Oxybutynin và Tolterodine.
– Thuốc kháng viêm: Sử dụng điều trị tắc nghẽn đường tiết niệu, tiểu són vài giọt, tiểu không tự chủ do viêm nhiễm. Thuốc kháng sinh giúp triệt tiêu những ổ viêm nhiễm, làm lành những tổn thương do vi khuẩn.
Bên cạnh sử dụng thuốc để điều trị tiểu són, bác sĩ có thể yêu cầu đặt ống thông tiểu hay áp dụng các phương pháp ngoại khoa như: phẫu thuật cắt bỏ u tiền liệt tuyến, mổ lấy sỏi… trong các trường hợp cần thiết.
5.1.2 Điều trị tiểu són bằng Đông y
Theo nguyên lý Y học cổ truyền, đái són, tiểu mất tự chủ là tình trạng bắt nguồn từ sự suy giảm chức năng tạng thận và phủ bàng quang. Vì thế, việc điều trị cần chú trọng tăng cường bồi bổ để phục hồi chức năng của các cơ quan này.
Một số loại dược liệu giúp bổ thận, trị bàng quang hư yếu là:
– Sơn thù
Đây là dược liệu quý, giúp bổ can thận, khỏe ngũ tạng, trị tiểu són, tiểu rắt, nhất là với những người lớn tuổi. Sơn thù có thể sử dụng bằng cách kết hợp với các dược liệu khác như: Ích trí nhân, Nhân sâm, Ngũ vị tử… Tất cả đem sắc uống hoặc tán nhỏ làm hoàn.
– Ba kích
Đông y cho biết, Ba kích có vị ngọt, tính ấm. Tác dụng của dược liệu này là bổ thận, tráng dương, cường gân cốt, ôn thận. Vì thế, chữa tiểu són tại nhà thường sử dụng rễ Ba kích kết hợp với Sơn thù, Tang phiêu tiêu, Thỏ ty tử để sắc hoặc tán bột uống.
– Sâm cau
Bên cạnh công dụng đối với sinh lý đàn ông, Sâm cau còn được biết đến như một loại dược liệu giúp bổ thận, dùng để trị đái són, tiểu không kiểm soát cho người già. Nam giới có thể dùng Sâm cau thái lát, phơi khô rồi sắc nước uống hàng ngày để cải thiện tình trạng bệnh.
Những loại dược liệu trên tuy có tác dụng tốt. Nhưng quá trình sử dụng phải đun sắc lách cách và khá mất thời gian. Nam giới có thể lựa chọn các sản phẩm Đông y có các thành phần tương tự để tiện lợi hơn khi sử dụng.
5.2 Phương pháp trị tiểu són không cần dùng thuốc
Đối với các trường hợp tiểu són không do nguyên nhân bệnh lý hoặc bệnh ở mức độ nhẹ. Bệnh nhân chưa cần phải sử dụng thuốc hoặc các phương pháp can thiệp khác. Dưới đây là gợi ý của Th.S, BS Hoàng Khánh Toàn về các phương pháp cải thiện tiểu són không dùng thuốc:
5.2.1 Tập nhịn tiểu
Đối với người khỏe mạnh, nhu cầu đi tiểu thường phát sinh sau 2,5 – 3,5 giờ là bình thường. Các chuyên gia thận niệu khuyên không nên nhịn tiểu. Tuy nhiên, đối với những người đái són, tiểu nhiều, tập nhịn tiểu lại rất được khuyến khích.
Người bệnh cần cố gắng luyện tập để nhịn tiểu từ 5 đến 10 phút. Mỗi lần tăng lên một chút cho đến khi giãn cách được số lần đi tiểu như người bình thường.
5.2.2 Đi tiểu 2 lần
Đây là phương pháp hỗ trợ làm rỗng bàng quang hoàn toàn khá hiệu quả. Theo đó, sau khi đi tiểu khoảng 2-3 phút, người bệnh lại tiếp tục tiểu thêm lần nữa để đào thải triệt để lượng chất lỏng tồn dư trong bàng quang.
5.2.3 Luyện tập cơ sàn chậu
Cơ sàn chậu là nhóm cơ ở phần hạ bộ, giúp kiểm soát hoạt động tiểu tiện. Nếu nhóm cơ này khỏe mạnh, nam giới sẽ hạn chế được tình trạng đái són, tiểu không tự chủ.
Bài tập chữa tiểu són hiệu quả tốt nhất được các chuyên gia khuyên thực hiện là bài tập Kegel. Hướng dẫn thực hiện bài tập như sau:
- Xác định cơ sàn chậu bằng cách nín tiểu giữa chừng. Nhóm cơ giúp bạn kiểm soát dòng tiểu chính là cơ sàn chậu.
- Nằm trên sàn hoặc ngồi, siết chặt cơ sàn chậu khoảng 2-3 giây rồi thả ra.
- Thực hiện khoảng 20-30 lần, mỗi ngày 3-4 lượt.
5.2.4 Điều chỉnh chế độ ăn uống
Để giảm thiểu tình trạng tiểu són vài giọt, tiểu không tự chủ, điều chỉnh chế độ ăn uống sao cho hợp lý là rất cần thiết. Người bệnh nên tăng cường ăn nhiều rau xanh, uống đủ nước để tránh táo bón. Bởi táo bón chính là một trong các nguyên nhân tác động đến dây thần kinh, gây rò rỉ nước tiểu.
Bên cạnh đó, người bệnh nên tiết giảm tối đa đồ uống chứa cồn, caffeine, đồ uống có ga bởi chúng gây kích thích bàng quang. Bên cạnh đó, đồ ăn cay nóng, socola, chất tạo ngọt nhân tạo, vitamin C liều cao… cũng có thể là nguyên nhân làm tình trạng thêm trầm trọng. Người đái són không nên sử dụng.
6. Phòng tránh tiểu són ở nam giới
Tiểu són không phải là bệnh lý gây nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, nam giới mắc phải tình trạng này ảnh hưởng đến đời sống, sinh hoạt, gây bất tiện, tạo nên tâm lý tự ti, mặc cảm. Theo bác sĩ Nguyễn Thị Hằng, để phòng tránh tiểu són, tiểu không tự chủ, cần lưu ý một số vấn đề sau:
- Vệ sinh thân thể, nhất là vùng kín sạch sẽ để hạn chế nguy cơ viêm nhiễm.
- Uống 2-3 lít nước mỗi ngày, không nhịn tiểu để phòng tránh sỏi thận, sỏi tiết niệu gây nghẽn dòng chảy.
- Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện u, sỏi trong đường tiết niệu, u tiền liệt tuyến…và các bệnh lý khác từ sớm.
- Tăng cường luyện tập thể dục thể thao để cơ thể khỏe mạnh.
- Thiết lập chế độ ăn uống lành mạnh. Tăng cường các thực phẩm bổ thận, hạn chế sử dụng rượu bia, thuốc lá…
Trên đây là những thông tin liên quan đến tình trạng tiểu són ở nam giới và những phương pháp để cải thiện tình trạng này. Nếu bạn còn băn khoăn, thắc mắc cần giải đáp, hãy liên hệ ngay đến số tổng đài 0343 44 66 99 của chúng tôi.
>>> XEM THÊM:
- Tiểu nhiều ở nam giới – Nguyên nhân, triệu chứng và biện pháp điều trị
- Tổng hợp các bài tập chữa tiểu đêm cho nam giới
- Màu sắc nước tiểu thế nào là bất thường? Làm sao để cải thiện?
Tâm Bình giúp độc giả tìm kiếm nguồn thông tin chính xác nhất dựa trên các công trình nghiên cứu Y học đã được công bố, thẩm định trong và ngoài nước. Các tài liệu chúng tôi đưa ra đều được nghiên cứu và kiểm duyệt kỹ lưỡng đảm bảo thông tin cập nhật mới và khách quan nhất. Quý độc giả có thể tham khảo thêm chính sách biên tập của chúng tôi để xác nhận nội dung mà mình đọc được là chính xác và hữu ích.
Tham Vấn Y Khoa
Ths.Bs Nguyễn Thị HằngThs.Bs Nguyễn Thị Hằng được Nhà nước phong tặng danh hiệu Thầy thuốc ưu tú năm 2015. Bà là tác giả của nhiều công trình nghiên cứu khoa học có tính ứng dụng cao trong điều trị các bệnh về xương khớp, gan mật, tiêu hóa, sinh lý… Hơn 20 năm công tác tại các bệnh viện lớn, ThS.BS Nguyễn Thị Hằng đã cống hiến không nhỏ cho sự nghiệp Y tế nước nhà, dành được nhiều giải thưởng, bằng khen của Chính phủ và Bộ Y tế.