Tầm soát ung thư gan – Phương pháp và quy trình

Theo số liệu năm 2020, ung thư gan là bệnh ung thư phổ biến nhất tại nước ta. Lo ngại về khả năng mắc ung thư gan nên ngày càng nhiều người quan tâm tới tầm soát ung thư gan. Bài viết sau sẽ cung cấp những thông tin chi tiết về phương pháp, quy trình, chi phí và những lưu ý khi thực hiện tầm soát dạng ung thư này.

1. Tầm soát ung thư gan là gì?

Năm 2020, tại nước ta đã ghi nhận 26.418 ca mắc mới ung thư gan. Bệnh thường được phát hiện ở giai đoạn muộn với tỷ lệ tử vong cao.

Ung thư gan nếu được phát hiện sớm sẽ có khả năng điều trị cao hơn và ít tốn kém hơn. Ở giai đoạn sớm, khối u có thể được loại bỏ, người bệnh có thể nhanh hồi phục và ít để lại di chứng. Do đó việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời là yếu tố sống còn với bệnh nhân.

Tầm soát ung thư là cách phát hiện bệnh sớm, khi chưa có biểu hiện bệnh. Thông thường nên tầm soát định kỳ 6 tháng/lần, đặc biệt là những người có nguy cơ cao.

2. Đối tượng cần tầm soát sớm

Một số đối tượng có nguy cơ mắc phải ung thư gan cao hơn những người khác. Do đó, việc tầm soát đối với những đối tượng này là rất cần thiết.

• Người có người thân trong gia đình bị ung thư gan
• Người bị xơ gan: Có tới 80% bệnh nhân bị ung thư biểu mô tế bào gan có biểu hiện của xơ gan.
• Bệnh nhân viêm gan B và viêm gan C mạn tính: Hơn 80% người bị ung thư gan là biến chứng của viêm gan B. Trong khi đó, 5% bệnh nhân bị K gan là do nhiễm virus viêm gan C.
• Người có biểu hiện tổn thương gan như: Mệt mỏi, nước tiểu sậm màu, đau hạ sườn phải, vàng da…
• Bệnh nhân có tiền sử viêm gan tự miễn, tim mạch, tiểu đường… Bệnh nhân tiểu đường có nguy cơ mắc ung thư gan cao gấp 3 lần người bình thường.
• Người nghiện rượu bia: Đối tượng này có nguy cơ cao mắc bệnh và thời gian sống thường bị rút ngắn 10 năm so với đối tượng khác.
• Người thừa cân, béo phì: Béo phì thường dẫn tới chứng gan nhiễm mỡ. Bệnh nếu để tiến triển có thể dẫn tới xơ gan và cuối cùng là ung thư gan.

Người bị xơ gan là đối tượng cần tầm soát sớm

3. Các phương pháp tầm soát ung thư gan

Nhiều người thường thắc mắc tầm soát ung thư gan gồm những gì. Người bệnh sẽ được chỉ định thực hiện một hoặc một vài phương pháp sau.

3.1. Chụp CT tầm soát ung thư gan

Phương pháp này sẽ cung cấp các hình ảnh chi tiết của gan ở các góc khác nhau. Máy tính sẽ ghép các hình ảnh lại tạo thành hình ảnh 3 chiều. Nó sẽ giúp bác sĩ xác định các vùng bất thường trong gan. Phương pháp này còn gọi là chụp cắt lớp vi tính.

3.2. Chụp MRI

Chụp MRI cho phép hiển thị rõ ràng các mô mềm, các khu vực bất thường trong gan. Nếu phát hiện ra các tế bào ung thư, chụp MRI cũng sẽ giúp xác định kích thước của khối u ác tính và liệu nó đã di căn hay chưa.

3.3. Siêu âm gan

Siêu âm gan đem tới độ nhạy từ 68 – 78%. Do đó nó được sử dụng khá phổ biến trong chẩn đoán và tầm soát căn bệnh này. Trong phương pháp này, sóng siêu âm được dội lại từ gan sẽ tạo ra hình ảnh của gan. Từ đó bác sĩ sẽ đánh giá được mức độ tổn thương gan. Siêu âm sẽ giúp phát hiện được khối u có kích thước lớn hơn 1cm.

3.4. Nội soi ổ bụng

Phương pháp này giúp bác sĩ quan sát được gan và khu vực xung quanh. Một ống nhỏ, dài có gắn đèn và máy ảnh sẽ được đưa vào gan qua một vết cắt nhỏ trên bụng. Nó có thể được dùng để lấy mẫu sinh thiết.

3.5. Xét nghiệm máu tầm soát ung thư gan

Bác sĩ sẽ chỉ định lấy máu để kiểm tra các chỉ số tầm soát ung thư gan. Đó là: Tầm soát ung thư gan AFP, AFP-L3, DCP.

• AFP (Alpha – fetoprotein) là một dạng protein do gan tiết ra. Nếu bị ung thư gan chỉ số AFP trong máu sẽ tăng cao (>20ng/mL). Tuy nhiên, chỉ số này cũng tăng khi người bệnh bị xơ gan, viêm gan mạn tính.
• AFP-L3 do các tế bào ung thư gan tạo ra. Nó được đo lường bằng tỉ lệ phần trăm so với tổng mức AFP. Nếu tỷ lệ này cao hơn 10% thì nguy cơ bị ung thư gan trong vòng 21 tháng tăng lên gấp 7 lần.
• DCP (Des – gamma – carboxy prothrombin) được tạo ra do prothrombin bị thiếu vitamin K. DCP tăng bất thường có thể là do sự phát triển của khối u tại gan.

3.6. Sinh thiết gan

Bác sĩ sẽ lấy một mẫu tế bào, mô gan qua da trên bụng hoặc thông qua tĩnh mạch ở cổ để phân tích dưới kính hiển vi. Nó giúp xác định liệu khối u có phải là ác tính hay không. Phương pháp này có thể tiềm ẩn một số rủi ro dù là hiếm gặp như: Nhiễm trùng, xuất huyết, làm lây lan tế bào ung thư sang các bộ phận khác… Do đó, nó chỉ được thực hiện khi thật sự cần thiết.

Chụp CT là một trong các phương pháp tầm soát

4. Quy trình tầm soát ung thư gan

Thông thường nếu tới khám trực tiếp tại các cơ sở y tế, bạn sẽ trải qua một quy trình như sau:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh của bản thân và gia đình, các bệnh lý đang mắc, triệu chứng bất thường của cơ thể. Bác sĩ cũng xem xét các triệu chứng lâm sàng nếu có của bệnh nhân.
• Thực hiện các chẩn đoán hình ảnh, xét nghiệm cận lâm sàng do bác sĩ chỉ định. Trong trường hợp nghi ngờ mắc bệnh có thể bác sĩ sẽ chỉ định cả sinh thiết gan.
• Bác sĩ sẽ đọc kết quả và đưa ra kết luận, chẩn đoán. Nếu mắc bệnh, bác sĩ sẽ xây dựng phác đồ điều trị cho người bệnh. Nếu không, bác sĩ có thể hẹn lịch cho lần tầm soát tiếp theo cũng như lưu ý cho người bệnh về chế độ sinh hoạt, dinh dưỡng, rèn luyện để phòng tránh bệnh.

Khám lâm sàng là một trong các bước trong quy trình tầm soát trực tiếp tại cơ sở y tế

5. Tầm soát ung thư gan ở đâu uy tín? Chi phí hết bao nhiêu?

Bạn nên tầm soát tại cơ sở y tế uy tín, đã được cấp phép. Bởi cơ sở sở hữu đội ngũ bác sĩ chuyên gia chất lượng, trang thiết bị và máy móc hiện đại sẽ giúp trả kết quả nhanh, chính xác.

Nhiều cơ sở y tế hiện đang triển khai gói sàng lọc ung thư gan. Gói này có thể bao gồm cả khám, tư vấn với bác sĩ và thực hiện các xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh. Giá cho dịch vụ này thay đổi tùy thuộc vào từng thời điểm và từng cơ sở y tế. Dưới đây là giá tham khảo tại một số cơ sở tại Hà Nội:

• Bệnh viện K: Đây là bệnh viện chuyên điều trị các bệnh ung thư, trong đó có ung thư gan. Gói dịch vụ tầm soát ung thư gan ở đây bao gồm từ khám tới xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh. Giá tham khảo là 2.100.000 VNĐ
• Bệnh viện Ung bướu Hà Nội: Bệnh viện chuyên khoa Ung bướu này cũng cung cấp gói dịch vụ đầy đủ với giá 4.055.000 VNĐ.
• Bệnh viện Thu Cúc: Nếu muốn thực hiện các xét nghiệm tại nhà, bạn có thể tham khảo gói xét nghiệm tại bệnh viện này. Tuy nhiên, gói này chỉ thực hiện 2 chỉ số là AFP và CEA. Giá cho dịch vụ này là 606.000 VNĐ.
• Medlatec: Đây cũng là địa chỉ cung cấp các gói tầm soát tại nhà. Có 3 gói tầm soát bệnh lý gan, trong đó bao gồm cả ung thư gan. Gói cơ bản giá 753.000 VNĐ. Gói nâng cao 1 giá là 4.410.000 VNĐ. Gói nâng cao 2 giá là 4.860.000 VNĐ.

6. Lưu ý

Để hạn chế nguy cơ mắc ung thư gan, một số biện pháp dưới đây có thể hữu ích:

• Bổ sung trái cây, rau quả, cá béo… Hạn chế thực phẩm nhiều dầu mỡ, rượu bia, thuốc lá…
• Tập luyện thể dục thể thao đều đặn 30 phút/ngày.
• Giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng.
• Phòng ngừa nhiễm virus viêm gan B, C thông qua tiêm phòng vắc xin, quan hệ tình dục an toàn, không dùng chung vật dụng cá nhân…
• Bổ sung thực phẩm bảo vệ sức khỏe dành cho gan. Một trong những sản phẩm có thể lựa chọn là Bổ gan Tâm Bình. Sản phẩm hỗ trợ bổ gan, tăng cường chức năng gan; Hỗ trợ thanh nhiệt, giải độc gan, mát gan, bảo vệ gan; Hỗ trợ giảm triệu chứng mề đay, mẩn ngứa, vàng da, chán ăn, mệt mỏi do chức năng gan kém; Hỗ trợ giảm tác hại của rượu bia, thuốc ảnh hưởng đến gan.
• Khám sức khỏe định kỳ. Chữa trị kịp thời các bệnh có khả năng diễn biến thành ung thư gan.
• Tầm soát ung thư gan 6 tháng/lần hoặc theo chỉ định của bác sĩ.

Tiêm phòng vắc xin ngừa virus viêm gan B là cách để tạo “lá chắn” cho cơ thể

Tầm soát ung thư gan rất cần thiết giúp phát hiện, điều trị bệnh sớm, kéo dài tuổi thọ. Nếu bạn thuộc nhóm đối tượng cần tầm soát hoặc có dấu hiệu bệnh hãy nghiêm túc thực hiện. Trong trường hợp bạn không rõ có thuộc nhóm nguy cơ cao hay không hãy hỏi ý kiến của bác sĩ.

XEM THÊM

• Xét nghiệm chức năng gan là gì? Có cần thiết không?
• Khi nào cần thực hiện xét nghiệm HBeAg?
• Giải đáp xét nghiệm HBsAb là gì