Chẩn đoán hình ảnh gan nhiễm mỡ bằng phương pháp nào? Xem ngay!

Chẩn đoán hình ảnh gan nhiễm mỡ là một trong những phương pháp nhằm đánh giá khách quan tình trạng các mô mỡ, mức độ mỡ trong gan để từ đó đưa ra cách điều trị thích hợp. Vậy cách chẩn đoán này như thế nào, ưu và nhược điểm ra sao, hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

1. Vì sao cần chẩn đoán hình ảnh gan nhiễm mỡ

Chẩn đoán hình ảnh giúp xác định các mức độ tổn thương của gan.

Gan nhiễm mỡ là hiện tượng thoái hóa mỡ gan, khiến lượng mỡ tích tụ trong gan >5% trọng lượng gan, từ đó gây nên tổn thương gan, hình thành các sẹo (xơ gan), thậm chí gây ung thư. Do vậy, để nắm bắt được các mức độ tổn thương của gan, y học hiện đại thường sử dụng phương pháp chẩn đoán hình ảnh gan nhiễm mỡ.

Một số phương pháp chẩn đoán hình ảnh thường dùng cho gan như:

• Siêu âm
• Chụp cắt lớp (CT Scan)
• Chụp cộng hưởng từ (MRI)
• Quang phổ cộng hưởng từ (MRS)

Ngoài cách chẩn đoán trên, còn có một phương pháp khác để nhận biết gan nhiễm mỡ là sinh thiết. Đây được coi là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán, định lượng mỡ gan và giúp phân biệt viêm gan nhiễm mỡ không do rượu với nhiễm mỡ đơn thuần. Tuy có độ chính xác cao nhưng kỹ thuật này phải xâm lấn, có thể để lại di chứng như rò rỉ mật, thậm chí tử vong. So với sinh thiết, phương pháp chẩn đoán gan nhiễm mỡ thông qua hình ảnh có một số ưu điểm như:

• Ít xâm lấn, dễ dàng đánh giá định lượng gan nhiễm mỡ không do rượu
• An toàn, gần như không mất thời gian nghỉ ngơi
• Giúp phát hiện mức độ nhiễm mỡ trong gan
• Phát hiện các tổn thương tại gan

Dưới đây là một số phương pháp chẩn đoán hình ảnh gan nhiễm mỡ.

Gan nhiễm mỡ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị 

2. Chẩn đoán hình ảnh gan nhiễm mỡ qua siêu âm

2.1. Cách thực hiện

Phương pháp siêu âm thường thực hiện tại ổ bụng, đưa máy siêu âm và dụng cụ phát sóng để quan sát hình ảnh của gan. Những bất thường trong gan có thể quan sát được sẽ hiển thị trên máy tính.

2.2. Mô tả hình ảnh gan nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ sẽ được biểu thị thông qua độ mờ trên màn hình. Ảnh: sưu tầm

Đánh giá tình trạng nhiễm mỡ gan bằng siêu âm dựa trên sự thay đổi tiếng vang trong nhu mô gan bằng sự thay đổi độ sáng tại các vùng khác nhau ở gan hoặc sự gia tăng độ sáng của mô gan khiến các cấu trúc mạch máu bị mờ.

Nếu gan nhiễm mỡ, các hình ảnh trên siêu âm sẽ được đọc và hiểu là “gan có độ hồi âm dày hơn bình thường”. Theo Hasen-Ansert, có 3 cấp độ hồi âm và hút âm:

• Độ 1: Gan tăng âm nhẹ, vẫn xác định được cơ hoành và các đường bờ tĩnh mạch trong gan
• Độ 2: Gia tăng lan tỏa độ hồi âm và hút âm, khó xác định các bờ tĩnh mạch và cơ hoành trong gan
• Độ 3: Gia tăng rõ rệt độ hồi âm và hút âm, không nhận diện được đường bờ tĩnh mạch trong gan, cơ hoành và một phần nhu mô gan ở phân thùy sau gan phải trên mặt cắt dưới sườn.

Việc xác định các cấp độ giúp các bác sĩ xác định mức độ của bệnh và đưa ra phương án điều trị thích hợp.

2.3. Ưu nhược điểm của siêu âm gan nhiễm mỡ

Ưu điểm:

• Cung cấp độ chính xác từ 90% và độ đặc hiệu khoảng 95% đối với bệnh nhân không mắc đồng thời gan mãn tính.

Nhược điểm:

• Khó đánh giá chính xác gan nhiễm mỡ mức độ nhẹ
• Khó định lượng tình trạng nhiễm mỡ gan
• Đánh giá thường mang tính chất định tính

3. Chẩn đoán hình ảnh gan nhiễm mỡ qua chụp cắt lớp (CT Scan)

3.1. Cách thực hiện

Chụp cắt lớp vi tính thường dùng để xác định các khối u gan, đặc biệt những tổn thương di căn nhỏ. Đây là kỹ thuật chuẩn đoán hình ảnh tốt nhất trong trường hợp gan nhiễm mỡ dạng hạt, đồng thời giúp theo dõi điều trị tình trạng gan nhiễm mỡ.

Các kỹ thuật viên hoặc bác sĩ sẽ tiêm thuốc cản quang để chẩn đoán các khối u hoặc bất thường trong gan và phân biệt với các khối u bụng khác, sử dụng các giá trị suy giảm để đánh giá hàm lượng triglyceride trong gan.

3.2. Mô tả hình ảnh gan nhiễm mỡ trên CT

Chụp cắt lớp vi tính vùng bụng không cản quang ở bệnh nhân gan nhiễm mỡ.

Dựa trên phép đo giá trị suy giảm của nhu mô gan, theo đơn vị tính Hounsfield (HU), tình trạng gan nhiễm mỡ được xác định khi:

• Các chỉ số trên màn hình thể hiện tỉ trọng của gan thấp hơn ít nhất 10HU so với lách hoặc nếu tỉ trọng gan ít hơn 40HU (20-26)
• Các mạch máu trong gan xuất hiện tăng đậm độ so với mô gan nhiễm mỡ

3.3. Ưu nhược điểm của chẩn đoán hình ảnh gan nhiễm mỡ qua CT Scan

Ưu điểm:

• Có thể đánh giá trình trạng xơ hóa gan trước xơ gan tốt

Nhược điểm:

• Nhạy hơn khi đánh giá gan nhiễm mỡ từ trung bình đến nặng, khó xác định gan nhiễm mỡ nhẹ
• Kết quả có thể bị ảnh hưởng bởi các chất khác trong gan như sắt, glycogen, thậm chí có cùng hàm lượng chất béo

4. Chẩn đoán hình ảnh gan nhiễm mỡ qua cộng hưởng từ (MRI)

4.1. Cách thực hiện chẩn đoán gan nhiễm mỡ bằng MRI

Phương pháp này sử dụng từ trường và sóng vô tuyến để tạo hình ảnh chi tiết của gan. Thông thường để đánh giá tình trạng nhiễm mỡ gan bằng MRI, các bác sĩ hoặc kỹ thuật viên hay áp dụng phương pháp hình ảnh chuyển hóa chất CSI.

4.2. Mô tả hình ảnh gan nhiễm mỡ trên MRI

Gan nhiễm mỡ lâu ngày sẽ gây nên tình trạng xơ hóa. Do vậy, các bác sĩ có thể tiến hành chụp thêm MRE để đánh giá xơ hóa. Hình ảnh hàng 3 xác định tình trạng gan nhiễm mỡ diễn tiến sang xơ hóa gan.

Dựa vào sự khác biệt trong quá trình xử lý proton trong chất béo và nước cho phép phát hiện chất béo tồn tại trong gan. Bên cạnh MRI, các bác sĩ cũng sử dụng phương pháp đo độ đàn hồi cộng hưởng từ (MRE) để đánh giá xơ gan đối với bệnh nhân gan nhiễm mỡ không do rượu.

MRE có độ chẩn đoán chính xác và loại trừ xơ gan đáng kể với độ nhạy và độ đặc hiệu lần lượt là 98% và 99% để phát hiện các cấp độ xơ hóa.

4.3. Ưu nhược điểm của chẩn đoán gan nhiễm mỡ bằng MRI

Ưu điểm:

• Độ chính xác cao
• Giúp phát hiện gan nhiễm mỡ và cấp độ xơ hóa của gan
• Không bị ảnh hưởng bởi béo phì hay xơ gan
• Hạn chế sai số

Nhược điểm:

• Chi phí đắt

5. Đo độ đàn hồi thoáng qua có kiểm soát rung (VCTE)

chẩn đoán hình ảnh gan nhiễm mỡ qua Fibroscan.

Phương pháp đô độ đàn hồi thoáng qua có kiểm soát độ rung (VCTE) còn được gọi là Fibroscan. Đây là cách phổ biến, không xâm lấn nhằm đánh giá tình trạng xơ hóa gan bằng cách sử dụng công nghệ ước tính độ cứng gan (LSM) của Hoa Kỳ.

VCTE ban đầu được dùng trong chẩn đoán viêm gan siêu vi nhưng có thể áp dụng đối với người gan nhiễm mỡ không do rượu.

Đã có nghiên cứu tiền cứu đa trung tâm của Siddiqui và cộng sự cho thấy người bị gan nhiễm mỡ chẩn đoán bằng Fibroscan có độ chính xác hơn và xác định được giai đoạn xơ hóa.

6. Lưu ý khi lựa chọn phương pháp chẩn đoán hình ảnh gan nhiễm mỡ

Trước khi thực hiện các phương pháp chẩn đoán hình ảnh, bạn nên tuân thủ một số nguyên tắc nhất định.

Theo Ths. Nguyễn Minh Hoàng, việc lựa chọn các hình thức siêu âm rất quan trọng, bởi chúng có thể chỉ ra được các tổn thương gan thông qua hình ảnh hiển thị. Ngoài việc kiểm tra kết quả xét nghiệm máu, các bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp siêu âm thích hợp.

Trước lúc siêu âm, bạn cần lưu ý một số điểm sau:

• Không nên ăn hoặc uống 6 giờ trước siêu âm
• Nên mặc quần áo thoải mái để việc thực hiện kỹ thuật chẩn đoán tốt hơn
• Không nên đi vệ sinh cho đến khi hoàn thành siêu âm hoặc các phương pháp chẩn đoán khác
• Đối với lựa chọn chẩn đoán bằng sóng từ, nên bỏ các đồ trang sức để không làm nhiễu sóng
• Thả lỏng cơ thể khi siêu âm
• Tìm hiểu các phương pháp chẩn đoán trước khi kiểm tra gan

Trên đây là một số thông tin về chẩn đoán hình ảnh gan nhiễm mỡ. Bạn nên tuân thủ các chỉ dẫn của bác sĩ khi tiến hành kỹ thuật. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến gan nhiễm mỡ, vui lòng liên hệ qua hotline 0856 344 349 để được tư vấn giải đáp.

XEM THÊM:

• Siêu âm Fibroscan: Phương pháp mới chẩn đoán cho người bị gan nhiễm mỡ
• Gan nhiễm mỡ nên ăn gì kiêng gì? “Bỏ túi” ngay các loại thực phẩm bổ dưỡng
• Chữa gan nhiễm mỡ tại nhà – Đơn giản, an toàn, hiệu quả