Tiền mãn kinh là gì? Dấu hiệu nhận biết và cách điều trị hiệu quả

Tiền mãn kinh là giai đoạn chuyển tiếp sang thời kỳ mãn kinh. Trong thời gian này, cơ thể chị em phụ nữ có nhiều thay đổi đáng kể, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và sắc vóc. Vậy tiền mãn kinh là gì, những dấu hiệu nhận biết và cách điều trị trong giai đoạn này ra sao, hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

1. Tiền mãn kinh là gì?

Tiền mãn kinh là giai đoạn chuyển tiếp trước khi mãn kinh.

Tiền mãn kinh (perimenopause) là thuật ngữ chỉ thời kỳ chuyển tiếp trước khi mãn kinh, đánh dấu cơ thể không còn khả năng sinh sản. Thời gian tiền mãn kinh thường kéo dài từ 2-5 năm, có người lâu hơn, từ 7-10 năm. Độ tuổi mãn kinh ở phụ nữ thường rơi vào khoảng 45-58 tuổi. Nếu đến sớm hơn còn gọi là tiền mãn kinh sớm, có người gặp phải tình trạng tiền mãn kinh sớm tuổi 30. Theo nhiều thống kê, đến năm 58 tuổi, 97% phụ nữ đã bước vào mãn kinh.

Thời kỳ này được đánh dấu bằng sự sụt giảm Estrogen – nội tiết tố nữ chính do buồng trứng sản xuất. Nồng độ Estrogen cũng có thể thay đổi trong thời gian kinh nguyệt. Giai đoạn cuối, cơ thể sản xuất càng ít Estrogen. Nếu trong 12 tháng liên tục không có chu kỳ kinh phụ nữ chính thức bước sang giai đoạn mãn kinh.

Bạn có thể tham khảo các giai đoạn tiền mãn kinh – mãn kinh:

2. Dấu hiệu nhận biết – triệu chứng tiền mãn kinh

Triệu chứng tiền mãn kinh ở mỗi người khác nhau. Có những người triệu chứng rõ rệt và kết thúc nhanh chóng sau vài năm nhưng có trường hợp giống như cuộc “khủng hoảng” kéo dài. Các triệu chứng có thể kể đến như:

Ngoài ra còn có một số “dấu hiệu nhận biết” khác như:

• Da khô
• Tăng cân
• Tiểu són, tiểu gấp
• Suy giảm trí nhớ, khó tập trung
• Tim đập nhanh
• Tóc dễ rụng

3. Nguyên nhân dẫn đến tiền mãn kinh

Tuổi tác là nguyên nhân hàng đầu khiến chị em phải đối mặt với thời kỳ khó khăn này.

Tiền mãn kinh là chu trình tự nhiên trong sự phát triển sinh lý ở nữ giới. Nguyên nhân là do nội tiết tố suy giảm theo tuổi tác, đến một thời điểm nhất định buồng trứng giảm sản xuất Estrogen dẫn đến một loạt các triệu chứng của rối loạn nội tiết tố.

Đây là nguyên nhân hoàn toàn tự nhiên và bất cứ chị em nào cũng phải trải qua. Bên cạnh đó, có một số nguyên nhân thúc đẩy quá trình chuẩn bị mãn kinh diễn ra nhanh hơn, sớm hơn hay còn gọi là mãn kinh sớm như:

• Hút thuốc lá: Thời kỳ mãn kinh ở phụ nữ thường xuyên hút thuốc lá sẽ bắt đầu sớm hơn từ 1-2 năm.
• Tiền sử gia đình: Phụ nữ có tiền sử gia đình bị mãn kinh sớm cũng có thể bị mãn kinh, tiền mãn kinh sớm.
• Điều trị ung thư: Điều trị bằng hóa trị, xạ trị vùng chậu có thể ảnh hưởng thời gian tiền mãn kinh.
• Cắt bỏ tử cung hoặc buồng trứng làm giảm sản xuất Estrogen.
• Bị suy buồng trứng hoặc các bệnh lý liên quan đến buồng trứng.
• Bị một số bệnh như rối loạn hệ miễn dịch, rối loạn chuyển hóa…

4. Tiền mãn kinh có ảnh hưởng thế nào đến sức khỏe?

Tiền mãn kinh có ảnh hưởng gì không? Đây là câu hỏi được không ít chị em thắc mắc. Ngoài những triệu chứng có thể nhìn thấy và cảm nhận được thì khi bước vào thời kỳ tiền mãn kinh – mãn kinh chị em sẽ phải đối mặt với nhiều bệnh lý về xương khớp và chuyển hóa hơn. Những bệnh lý này có liên quan trực tiếp đến nồng độ Estrogen.

Một số bệnh lý thường gặp ở giai đoạn này và sau đó như:

4.1. Hay quên, dễ mắc Alzheimer

Estrogen có liên quan mật thiết đến hệ thần kinh, điều phối chính cho hoạt động chuyển hóa của não bộ và cơ thể, trong đó có điều hòa vận chuyển và chuyển hóa đường để tạo năng lượng, cung cấp hoạt động cho não. Estrogen còn bảo vệ tế bào thần kinh khỏi quá trình oxy hóa.

Nếu Estrogen suy giảm sẽ làm giảm lượng đường chuyển hóa cho não, làm tăng chất độc (ketone trong não), làm giảm hoạt động của não. Vì vậy phụ nữ bị giảm Estrogen tiền mãn kinh rất dễ bị sa sút trí nhớ.

Có khoảng 40% người trên 80 tuổi mắc bệnh Alzheimer. Sau 70 tuổi, tỷ lệ mắc bệnh của phụ nữ gấp 3 lần so với nam giới. Tuy phải bước vào giai đoạn sau mãn kinh phụ nữ mới bị Alzheimer nhưng các biểu hiện hay quên, giảm trí nhớ, chỉ nhớ được một phần đã bắt đầu thấy ở tiền mãn kinh.

4.2. Mất xương, loãng xương 

Thiếu hụt Estrogen được chứng minh là một trong những nguyên nhân làm giảm mật độ xương. Hiện tượng này xảy ra khi chu kỳ kinh nguyệt không đều trong giai đoạn quanh mãn kinh. Ở giai đoạn tiền mãn kinh, mỗi một năm mật độ xương có thể giảm 0,13% và tăng lên 2,5% mỗi năm khi mãn kinh.

Estrogen làm nhiệm vụ ngăn chặn chuyển hóa xương và giữ ổn định mức độ tạo xương đồng thời giảm số lượng và tuổi thọ của tế bào hủy xương.

Do đó khi tiền mãn kinh, giảm nồng độ Estrogen dẫn đến giảm mật độ xương và giảm độ bền vững của xương, gây ra tình trạng mất xương, loãng xương.

4.3. Dễ mắc bệnh lý tim mạch

Suy giảm Estrogen trong giai đoạn này có thể làm tăng LDL Cholesterol (mỡ xấu), giảm HDL Cholesterol (mỡ tốt), từ đó gia tăng nguy cơ mắc các bệnh lý về tim mạch. Các bệnh như: mỡ máu cao, xơ vữa động mạch, tăng huyết áp

5. Cách điều trị rối loạn tiền mãn kinh – mãn kinh

Phụ nữ tiền mãn kinh uống thuốc gì? Theo Ths.Bs Nguyễn Thị Hằng, cần tìm hiểu rõ nguyên nhân để tìm ra những giải pháp điều trị. Ngoài dùng thuốc hoặc các sản phẩm cải thiện nồng độ Estrogen còn điều trị theo từng triệu chứng. Cụ thể:

5.1. Điều trị tiền mãn kinh bằng liệu pháp thay thế hormone (HRT)

Điều trị tiền mãn kinh bằng liệu pháp thay thế hormone.

Phương pháp này rất hiệu quả trong điều trị các triệu chứng tiền mãn kinh. HRT hoạt động bằng cách bổ sung Estrogen tổng hợp vào cơ thể từ đó giảm các triệu chứng như rối loạn vận mạch, lão hóa da, giảm khô âm đạo, đồng thời góp phần cải thiện tình trạng mất xương, đau nhức xương khớp, các bệnh lý tim mạch.

Thuốc bổ sung Estrogen được bán dưới nhiều dạng như viên uống, miếng dán, gel, kem bôi.

Tuy nhiên không nên lạm dụng phương pháp thay thế hormone bởi nếu sử dụng không đúng cách, không đúng chỉ định có thể gây ra tác hại như:

• Quá sản nội mạc tử cung
• Tăng nguy cơ ung thư nội tử cung
• Tăng các bệnh ở vú
• Tăng huyết áp và các bệnh huyết khối
• Khiến tình trạng ung thư vú, ra máu âm đạo không rõ nguyên nhân, các khối u trở nên nặng nề hơn

5.2. Giảm bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm

Nếu xuất hiện các cơn bốc hỏa và đổ mồ hôi vào ban đêm, triệu chứng đặc trưng thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh bạn có thể thực hiện một số biện pháp đơn giản như:

• Nên mặc quần áo thoáng mát khi ngủ
• Giữ cho phòng ngủ luôn thông thoáng vào ban đêm
• Nếu bốc hỏa vào mùa hè có thể tắm nước mát, dùng quạt hoặc uống một cốc nước mát để điều tiết thân nhiệt
• Cố gắng giữ tinh thần thư thái, giảm căng thẳng
• Tránh các tác nhân tiềm ẩn như đồ ăn cay nóng, cà phê, thuốc lá, rượu bia
• Thường xuyên tập thể dục thể thao và giảm cân nếu thừa cân béo phì
• Nếu các cơn bốc hỏa đổ mồ hôi không thuyên giảm, tăng cả về tần suất và cường độ có thể thăm khám.

5.3. Cải thiện tâm trạng giai đoạn tiền mãn kinh

Một số chị em cảm thấy tâm trạng thay đổi thất thường trong thời gian này, thường xuyên lo lắng, dễ cáu gắt nên áp dụng một số biện pháp tự thay đổi như:

• Nghỉ ngơi nhiều
• Tập thể dục thường xuyên
• Thực hiện các bài tập điều tiết hơi thở như yoga, thiền, thái cực quyền
• Có thể áp dụng các liệu pháp hành vi nhận thức (CBT) để cải thiện tâm trạng và lo lắng
• Sử dụng thuốc chống trầm cảm khi cần thiết hoặc HRT

5.4. Điều trị tình trạng khô âm đạo tiền mãn kinh

Nếu trường hợp bị khô âm đạo, đau, ngứa do estrogen suy giảm có thể sử dụng thuốc đặt âm đạo Estrogen đặt trực tiếp hoặc dùng kem bôi, vòng âm đạo.

Tuy nhiên, việc sử dụng Estrogen âm đạo cần liên tục vì các triệu chứng của tiền mãn kinh hoàn toàn có khả năng tái phát khi ngừng điều trị. Bạn cũng có thể sử dụng các chất làm ẩm, chất bôi trơn âm đạo để thay thế cho estrogen âm đạo.

5.5. Sử dụng Estrogen thảo dược để cải thiện các triệu chứng 

Đây là giải pháp tối ưu để cải thiện các triệu chứng  như bốc hỏa, đổ mồ hôi…

Estrogen thảo dược hay còn gọi là Phytoestrogen được coi là giải pháp an toàn, giúp cải thiện rõ rệt các triệu chứng tiền mãn kinh và mãn kinh. Các phytoestrogen có cấu trúc tương tự với Estrogen trong cơ thể người, khi sử dụng các thảo dược, thực phẩm giàu phytoestrogen sẽ giúp cải thiện các triệu chứng trong giai đoạn này.

Một số thực phẩm, thảo dược hỗ trợ cải thiện triệu chứng như:

• Mầm đậu nành, đặc biệt nên sử dụng mầm đậu nành từ nguồn không biến đổi gen để đảm bảo an toàn
• Giá đỗ
• Bắp ngô
• Hạt dẻ
• Sữa bò
• Đậu phộng
• Sâm tố nữ
• Libifem – Chiết xuất hạt cỏ cà ri

6. Lời khuyên cho chị em phụ nữ tiền mãn kinh

Cũng theo Bs. Hằng, tiền mãn kinh là giai đoạn người phụ nữ nào cũng phải trải qua, các triệu chứng nặng nhẹ tùy thuộc vào mỗi người. Cách tốt nhất để vượt qua được giai đoạn này để chuẩn bị cho giai đoạn mãn kinh tiếp theo chính là chuẩn bị cho mình kiến thức và tâm lý sẵn sàng.

Ngoài ra cần chú ý:

• Không nên để các triệu chứng trở nặng mới đi khám và điều trị
• Nên điều chỉnh chế độ ăn hợp lý hơn bằng cách bổ sung nhiều thực phẩm giàu omega-3, vitamin, chất xơ…
• Hạn chế các loại thực phẩm bẩn, nhiều dầu mỡ
• Luôn giữ tinh thần thư thái, thoải mái
• Nên thăm khám định kỳ để kiểm tra sức khỏe
• Tập thể dục thể thao thường xuyên.
• Bổ sung các dưỡng chất thiết yếu để cơ thể không bị thiếu hụt

Trên đây là một số thông tin về tiền mãn kinh, các triệu chứng và cách điều trị bạn có thể tham khảo. Nếu có thắc mắc nào vui lòng liên hệ qua hotline 0343 44 66 99 để được tư vấn hỗ trợ.

XEM THÊM: 

• Cải thiện triệu chứng tiền mãn kinh nhờ tinh dầu hoa anh thảo
• Sâm tố nữ – Thảo dược cho thời kỳ “khủng hoảng” ở nữ giới
• Nhân sâm – Tăng sức khỏe cho chị em phụ nữ cũng như nam giới