Da là cơ quan nhìn thấy rõ các dấu hiệu lão hóa nhất. Không chỉ xuất hiện tình trạng các tế bào da bị mất nước dẫn đến khô ráp mà độ liên kết của các sợi collagen dưới da kém khiến da chùng nhão. Các vấn đề này nếu không được khắc phục khiến lão hóa da trở nên nhanh và mạnh hơn. Vậy lão hóa da là gì, nguyên nhân và dấu hiệu lão hóa da như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây để từ đó có cách khắc phục hiệu quả.
1. Lão hóa da là gì?
Da của chúng ta được cấu thanh từ nhiều lớp tế bào, bao gồm 3 lớp chính: lớp biểu bì (thượng bì), trung bì và hạ bì, có độ dày khoảng 1,5-4mm. Lớp thượng bì luôn được thay mới thường xuyên nhờ vào một lớp tế bào của da ở vị trí tiếp giáp với mô liên kết có khả năng tạo tế bào mới. Lớp trung bì có sợi keo, sợi chung, tế bào xơ, mạch máu, thần kinh. Hạ bì có tổ chức mô mỡ và các sợi đàn hồi.
Qua thời gian cộng với những yếu tố tác động của tuổi tác, môi trường, đặc thù công việc, chế độ dinh dưỡng… khiến da nhanh chóng bị lão hóa.
Lão hóa da là tình trạng sức khỏe của da đi xuống, bao gồm độ ẩm trên da, độ đàn hồi giảm, da không giữ được tình trạng căng bóng. Từ đó xuất hiện nhiều vấn đề ở da như da khô sạm, thô ráp, chùng nhão, có các nếp nhăn đặc biệt ở vùng khóe mắt, khóe miệng, mũi, trán, cổ, tay, chân, bụng…
Tình trạng da bị lão hóa có thể xuất hiện từ tuổi 25 và mạnh mẽ hơn khi bước sang tuổi tiền mãn kinh – mãn kinh. Vì vậy cần nhận diện được các dấu hiệu lão hóa để biết cách điều trị phù hợp.
2. 8 dấu hiệu lão hóa da chị em cần biết
Chị em có thể quan sát sự thay đổi của làn da lão hóa qua các đặc điểm như:
Dấu hiệu | Mô tả cụ thể |
Nếp nhăn | Các nếp nhăn, vết chân chim là dấu hiệu rõ nhất do kết cấu sợi elastin và collagen dưới da suy yếu khiến da chùng nhão, lỏng lẻo. |
Sạm da | Da xuống màu, sạm đi do độ ẩm ở lớp trên cùng da mất dần. Nếu da trẻ tự thay da sau mỗi 3-4 tuần thì da lão hóa mất khoảng 4-6 tuần. |
Da không đều màu | Do tăng sinh sắc tố melanin trên da hoặc do sự thay đổi nội tiết tố ở phụ nữ theo độ tuổi. Da trở nên già hơn so với tuổi. |
Khô da | Da mất đi khả năng giữ ẩm dẫn đến khô ráp, dễ bong tróc. |
Da sần sùi, thô ráp | Da mỏng kèm theo lão hóa khiến các mao mạch nhìn rõ hơn. Làn da vừa không đc giữ ẩm, vừa thay mới chậm khiến các tế bào chết trên da không được lấy đi triệt để. |
Lỗ chân lông to | Da mất đi tính đàn hồi và săn chắc nên các lỗ chân lông lộ rõ. |
Mẩn ngứa trên da | Các tuyến bã nhờn tiết ra ít dầu hơn, đặc biệt sau thời kỳ tiền mãn kinh, mãn kinh dẫn đến da khô và ngứa. |
Lớp mỡ dưới da mất đi | Quá trình tái tạo tế bào chậm hơn và sự sản sinh lipid suy giảm khiến lớp mỡ dưới da ít đi, da trở nên chảy xệ. |
Tuyến mồ hôi tiết ra ít hơn | Tuyến mồ hôi giảm tiết khiến da khó được làm mát, da trở nên nóng, khô hơn. |
3. Nguyên nhân gây lão hóa da
Có hai nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng da bị lão hóa chảy xệ là từ bên trong như gen di truyền, độ tuổi và yếu tố ảnh hưởng bên ngoài như môi trường, nhiệt độ, chế độ ăn uống… Cụ thể:
3.1. Nguyên nhân lão hóa da từ bên trong
Theo đó, các nguyên nhân lão hóa da từ bên trong bao gồm:
Lão hóa da theo độ tuổi: qua thời gian, các tế bào bên trong cơ thể bị lão hóa và suy giảm chức năng dẫn đến các cơ quan bộ phận, trong đó có làn da bị lão hóa, thiếu sức sống.
Suy giảm nội tiết tố nữ Estrogen ở tuổi tiền mãn kinh – mãn kinh (ngoài 40 tuổi trở đi) dẫn đến các tổ chức dưới da như elastin, collagen lỏng lẻo, da trở nên chùng nhão, kém đàn hồi.
Di truyền: Sắc tộc và loại da tạo nên sự khác biệt về tốc độ lão hóa da. Ví dụ như da nhạy cảm thường có nếp nhăn sớm hơn. Bên cạnh đó, làn da của người châu Á dễ gặp phải tình trạng nám, sạm, da không đều màu.
3.2. Yếu tố bên ngoài gây lão hóa da
Các nhân tố bên ngoài thúc đẩy quá trình lão hóa da đều do sự oxy hóa da, nghĩa là tăng sinh các gốc tự do trong cơ thể làm tổn thương cấu trúc tế bào như lipid hay protein, từ đó khiến da bị suy yếu, kém săn chắc.
Cụ thể các nguyên nhân bên ngoài gây lão hóa da như:
Ánh nắng mặt trời: da bị tổn thương do phơi nắng nhiều, tiếp xúc nhiều với tia UV gây hại cho cơ thể dẫn đến mất cân bằng sắc tố da. Tia UV đồng thời phá vỡ các mô liên kết của da là các sợi elastin và collagen khiến da lỏng lẻo, chảy xệ, nếp nhăn.
Ô nhiễm môi trường làm giải phóng các gốc tự do gây hại cho da, khiến quá trình oxy hóa da diễn ra nhanh hơn.
Hút thuốc lá: các chất hóa học và nicotin trong thuốc lá làm gia tăng các gốc tự do ở da, thúc đẩy quá trình oxy hóa diễn ra nhanh.
Chế độ ăn uống nhiều dầu mỡ, tinh bột đã qua tinh chế hoặc thiếu các chất chống oxy hóa cũng khiến da nhanh chóng xuống cấp và lão hóa.
Ngoài ra còn một số yếu tố góp phần đẩy nhanh tốc độ lão hóa da như:
- Dụi mắt liên tục
- Ngủ không đủ giấc làm gián đoạn quá trình tái tạo da
- Căng thẳng giải phóng cortisol, phá vỡ collagen dưới da
- Trang điểm nhiều, sử dụng hóa mỹ phẩm thường xuyên
- Không thoa kem chống nắng ở những khu vực tiếp xúc với ánh sáng mặt trời như cổ, tay…
- Ngủ không đúng tư thế như nằm nghiêng sang một bên nhiều làm da chảy xệ
- Uống ít nước
4. Ảnh hưởng của lão hóa đến làn da
Da bị lão hóa gây nên những tổn thương nhất định. Khi da bị mất đi một lượng mỡ nhất định sẽ khiến da mỏng hơn. Bạn sẽ cảm thấy các phản ứng xúc giác, nóng, lạnh giảm đi.
Các tác động bên ngoài như chà xát, kéo da có thể khiến da bị rách. Các mao mạch dưới da rất dễ bị vỡ và các vết bầm tím dễ bị tụ máu chỉ sau một chấn thương nhỏ.
Bên cạnh đó, khi da bị chùng nhão, khô ráp, thiếu sức sống sẽ dễ gặp phải tình trạng loét da do cấu trúc da thay đổi, da bị mất đi lớp mỡ bảo vệ, kém hấp thu chất dinh dưỡng.
Đặc biệt, da lão hóa tự phục hồi chậm hơn so với da còn trẻ. Việc làm lành các tổn thương trên da có thể chậm hơn tới 4 lần.
Do đó, da cần được chăm sóc mỗi ngày và có cách trị lão hóa da để làm chậm quá trình lão hóa, trẻ hóa làn da.
5. Cách điều trị lão hóa da hiệu quả
Có nhiều cách điều trị lão hóa da, tuy nhiên cách tốt nhất chính là chăm sóc da ngay từ khi da còn khỏe. Không nên đợi đến khi da gặp phải các vấn đề mới bắt đầu tìm cách chữa trị. Một số cách để làm chậm quá trình lão hóa da, trẻ hóa làn da như:
5.1. Thường xuyên chăm sóc da
Đây là điều quan trọng đầu tiên khi muốn một làn da chắc khỏe, tươi tắn và trẻ trung. Hàng rào bảo vệ da khỏe mạnh và hoạt động tốt sẽ ngăn chặn quá trình mất nước, chống vi khuẩn, chất kích ứng và các loại phản ứng oxy hóa.
Việc chăm sóc da hàng ngày giúp tăng khả năng tái tạo da, tăng khả năng đàn hồi, độ mịn và thay đổi tình trạng da. Do đó bạn nên có những cách giảm sự hình thành nếp nhăn, giảm viêm bằng cách:
- Lựa chọn kem dưỡng ẩm để cấp ẩm cho da cả ban ngày và ban đêm
- Luôn tẩy trang khi ra ngoài và trong ngày
- Nên tẩy tế bào chết 2 lần/tuần
- Luôn thoa kem chống nắng và retinoid để tăng cường tác dụng bảo vệ da
- Thoa kem dưỡng ẩm da tay, da chân và cổ
- Đắp mặt nạ dưỡng da
- Trường hợp da có nhiều vấn đề như da mụn cần có cách điều trị để đưa da trở về bình thường.
>>> Tìm hiểu thêm: Cách cách trị nám da tại nhà đơn giản, hiệu quả dễ áp dụng
5.2. Sử dụng thuốc và dưỡng chất ngăn ngừa lão hóa
Có hai nhóm thuốc có thể chống lão hóa cho da là chất chống oxy hóa và chất điều hòa tế bào.
Các chất chống oxy hóa giúp ngăn chặn phản ứng oxy hóa trong cơ thể, ngăn ngừa các sự hình thành của các gốc tự do gây sưng viêm, tổn thương da. Các chất này bao gồm:
- Vitamin C: tạo ra các enzyme quan trọng để sản xuất collagen
- Vitamin B3 (niacinamide): điều chỉnh sự trao đổi chất và tái tạo tế bào, sử dụng ở nồng độ 5%
- Vitamin E: chống viêm, làm mịn da và duy trì độ ẩm của lớp sừng, bảo vệ da trước tác hại của ánh sáng
- Polyphenol như trong trà xanh giúp giảm tổn thương DNA trên da
- Flavonoid có trong mầm đậu nành có tác dụng chống oxy hóa da, giúp da căng sáng
Các chất điều hòa tế bào như dẫn xuất vitamin A, polypeptide và hoạt động bằng cách chuyển hóa collagen, kích thích sản xuất collagen và sợi đàn hồi. Trong đó:
Vitamin A (retinol) và dẫn xuất của nó (retinaldehyde và tretinoin): vừa chống oxy hóa, vừa tạo ra sinh tổng hợp collagen. Nghiên cứu cho thấy retinol tác động tích cực không chỉ với sự lão hóa bên ngoài mà còn ở trong, giúp tăng chuyển hóa collagen.
Polypeptide hoặc Oligopeptide bao gồm các axit amin có thể bắt chước chuỗi peptide của các phân tử như collagen hoặc elastin, từ đó kích thích tổng hợp collagen và tăng cường quá trình trao đổi chất trên da.
5.3. Chống lão hóa bằng tẩy da chết hóa học
Tẩy da chết hóa học là phương pháp bóc tách các lớp da để tạo ra một làn da đều và căng bóng nhờ cơ chế tái tạo và sửa chữa sau quá trình viêm của lớp biểu bì và hạ bì.
Việc tẩy tế bào chết này sẽ nhanh chóng loại bỏ đi lớp da chết để thúc đẩy tái tạo da mới. Các hóa chất sử dụng gồm một loạt các loại axit có nồng độ khác nhau. Một số loại axit thường dùng trong tẩy da chết hóa học như:
Axit | Công dụng |
Axit alpha hydroxyl (AHA) | Có nguồn gốc từ các loại trái cây có đường, giúp giảm các dấu hiệu lão hóa da bằng cách làm giảm độ sâu của nếp nhăn.
Các loại AHA phổ biến như: Axit glycolic từ đường mía Axit lactic từ sữa và rau Axit citric trong trái cây họ cam quýt Axit tartaric từ nho Axit malic từ táo |
Axit beta hydroxyl (BHA) | Là sản phẩm tan trong dầu, đi sâu vào nang lông để làm khô dầu thừa và loại bỏ tế bào chết, giúp thông thoáng lỗ chân lông. Đây cũng là sản phẩm giảm mụn trứng cá và tác hại từ ánh sáng mặt trời.
Axit salicylic là dòng BHA phổ biến điều trị tình trạng mụn trứng cá, kích ứng, mẩn đỏ. |
Axit poly hydroxyl (PHA) | Hoạt động tương tự như AHA, dịu nhẹ và bớt khó chịu hơn so với các tẩy tế bào chết hóa học khác. Các PHA thường dùng trị lão hóa da như gluconolactone và acid lactobionic. |
5.4. Trẻ hóa làn da bằng công nghệ laser và sóng siêu âm
Hiện nay khoa học phát triển, có nhiều công nghệ trẻ hóa làn da bằng cách tái tạo bề mặt da, có thể cải thiện những dấu hiệu lão hóa da mà không phá vỡ tính toàn vẹn của da.
Ưu điểm của các công nghệ này là giúp da đẹp hơn, nâng đỡ các cơ để ngăn chặn tình trạng chảy xệ, nhiều nếp nhăn. Ngoài ra còn giúp làn da trở nên căng bóng, giảm tình trạng tăng sắc tố.
Một số công nghệ sử dụng như:
- Công nghệ trẻ hóa làn da HIFU: dùng ánh sáng laser bước sóng siêu nhỏ cường độ cao để kích thích sản sinh collagen, củng cố sợi elastin.
- Công nghệ trẻ hóa da Thermage: sử dụng bước sóng R cải thiện da bị lão hóa chảy xệ, làm mờ và xóa bỏ các nếp nhăn trên cơ thể.
- Công nghệ nano collagen: chứa các phân tử collagen siêu nhỏ, thẩm thấu sâu vào bên trong da để kích thích sản xuất tế bào mới, làm mờ và xóa các nếp nhăn, giúp da căng bóng.
- Công nghệ trẻ hóa làn da RF: dùng sóng siêu âm điện vô tuyến để cải thiện tình trạng da chảy xệ, nâng cơ mặt thêm săn chắc.
- Công nghệ Ultherapy: dùng các tần số siêu âm để thúc đẩy và kích thích da sản xuất collagen và elastin mới.
5.5. Tiêm huyết tương giàu tiểu cầu để trẻ hóa làn da
Huyết tương giàu tiểu cầu (Platelet Rich Plasma) là phương pháp tách huyết tương từ máu tự thân sau đó cấy trực tiếp lên các vùng da bị lão hóa để làm đẹp, nâng cơ, giúp da trẻ hóa. Phương pháp này đã được áp dụng rộng rãi tại Hoa Kỳ, Nhật Bản và các nước châu Âu.
Nghiên cứu chỉ ra, PRP có tác dụng tạo ra sự tổng hợp collagen và các thành phần khác để kích thích sự hoạt hóa của nguyên bào sợi, từ đó làm trẻ hóa làn da.
Đối với Việt Nam, phương pháp tiêm huyết tương giàu tiểu cầu này còn khá mới mẻ và để thực hiện cần đến sự can thiệp của các thiết bị máy móc hiện đại, các bác sĩ đòi hỏi tay nghề chuyên môn cao.
5.6. Tiêm botox để trẻ hóa làn da, chống lão hóa da
Tiêm botox là phương pháp chống lão hóa hiệu quả được sử dụng rộng rãi trên khắp thế giới. Phương pháp này thực chất tiêm các chất làm tê liệt cơ, các cơ sẽ khó tạo thành nếp nhăn. Botox là một loại protein được tạo ra từ độc tố Botulium
Chúng hoạt động bằng cách ngăn chặn các dây thần kinh làm co cơ, làm mềm sự xuất hiện của các nếp nhăn. Với liều lượng nhỏ, chúng có thể có ích cho cả thẩm mỹ và y tế.
Tuy nhiên, phương pháp này vẫn còn nhiều tranh cãi khi có nhiều nghiên cứu chỉ ra đây chỉ là biện pháp tạm thời trong giảm nếp nhăn, chống lão hóa vì không tác động vào gốc. Do đó, khi lựa chọn phương pháp chống lão hóa da chị em nên cân nhắc.
5.7. Sử dụng liệu pháp hormone thay thế để giảm lão hóa da
Theo quy luật tự nhiên, càng có tuổi, nội tiết tố Estrogen càng giảm dần. Hormone này đóng vai trò quan trọng trong duy trì chức năng và cấu trúc của da. Chúng còn điều chỉnh hệ thống miễn dịch và giúp chữa lành những tổn thương trên da, đồng thời thúc đẩy quá trình tiết bã nhờn, duy trì độ ẩm cho da, giảm nếp nhăn trên da.
Khi sử dụng liệu pháp hormone thay thế có thể giảm các triệu chứng do lão hóa da gây ra như khô da, nếp nhăn, làm chậm các thay đổi liên quan đến tuổi tác như mất xương, suy giảm chức năng hệ thần kinh. Nghiên cứu chỉ ra, liệu pháp hormone giúp chị em có làn da khỏe mạnh và trẻ trung hơn so với những người chưa từng sử dụng phương pháp này.
Tuy nhiên liệu pháp này cần thực hiện theo chỉ định của bác sĩ bởi Estrogen tổng hợp.
Ngoài ra bạn có thể tham khảo 13 cách tăng Estrogen tự nhiên mà không cần dùng thuốc.
6. Lưu ý đối với chị em bị lão hóa da
Làn da bị lão hóa khiến chị em trông kém sức sống, xuống sắc hơn. Do đó, chị em nên chủ động chăm sóc da ngay từ sớm. Bên cạnh việc hiểu rõ làn da của mình, chị em cần có những biện pháp cải thiện toàn diện như:
- Thay đổi chế độ dinh dưỡng lành mạnh bao gồm hoa quả, rau củ có nhiều chất chống oxy hóa, vitamin và khoáng chất
- Thường xuyên tập luyện thể dục thể thao để làm săn chắc cơ, từ đó săn chắc da
- Tập thể dục để giảm căng thẳng – nguyên nhân gây lão hóa da sớm
- Giữ cơ mặt luôn được thư giãn
- Nghỉ ngơi, ngủ đủ ít nhất 8 tiếng mỗi ngày
- Có thể áp dụng các loại mặt nạ chống lão hóa da tại nhà
- Massage cơ thể mỗi ngày để tăng cường lưu thông máu
Trên đây là một số thông tin liên quan đến lão hóa da, dấu hiệu và cách điều trị hiệu quả. Nếu có thắc mắc nào chị em vui lòng liên hệ qua hotline 0343446699 để được tư vấn hướng dẫn.
- Hỗ trợ giảm nám da, sạm da với TPBVSK Hồi xuân Tâm Bình
- Lão hóa da sớm có nguy hiểm không? Khi nào chị em bị lão hóa da sớm?
- Thử ngay 16+ cách chống lão hóa da hiệu quả cho chị em phụ nữ
- Top 17+ thực phẩm chống lão hóa da hiệu quả chị em thêm ngay vào thực đơn
Tâm Bình giúp độc giả tìm kiếm nguồn thông tin chính xác nhất dựa trên các công trình nghiên cứu Y học đã được công bố, thẩm định trong và ngoài nước. Các tài liệu chúng tôi đưa ra đều được nghiên cứu và kiểm duyệt kỹ lưỡng đảm bảo thông tin cập nhật mới và khách quan nhất. Quý độc giả có thể tham khảo thêm chính sách biên tập của chúng tôi để xác nhận nội dung mà mình đọc được là chính xác và hữu ích.
- 7 dấu hiệu của làn da bị lão hóa
https://platinumdermatology.com.au/articles/the-seven-signs-of-ageing/ - Tất tần tật điều bạn cần biết về lão hóa da sớm
https://www.healthline.com/health/beauty-skin-care/premature-aging - 12 thói quen khiến làn da của bạn trở nên lão hóa
https://www.everydayhealth.com/skin-beauty/12-habits-make-you-look-old/ - Các chiến lược chống lão hóa da
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3583892/
Tham Vấn Y Khoa
Ths.Bs Nguyễn Thị HằngThs.Bs Nguyễn Thị Hằng được Nhà nước phong tặng danh hiệu Thầy thuốc ưu tú năm 2015. Bà là tác giả của nhiều công trình nghiên cứu khoa học có tính ứng dụng cao trong điều trị các bệnh về xương khớp, gan mật, tiêu hóa, sinh lý… Hơn 20 năm công tác tại các bệnh viện lớn, ThS.BS Nguyễn Thị Hằng đã cống hiến không nhỏ cho sự nghiệp Y tế nước nhà, dành được nhiều giải thưởng, bằng khen của Chính phủ và Bộ Y tế.