Xơ gan nên ăn gì, kiêng gì? [Tổng hợp 29] gợi ý từ chuyên gia gan mật

Xơ gan là bệnh lý nguy hiểm, bởi nếu không phát hiện và điều trị tích cực có thể dẫn tới biến chứng ung thư gan. Chính vì vậy, bên cạnh việc sử dụng thuốc, các chuyên gia khuyến khích người bệnh nên chú ý chế độ ăn uống hàng ngày. Vậy, xơ gan nên ăn gì, kiêng gì? Tham khảo 29 gợi ý dưới đây.

1. Vì sao cần chú trọng dinh dưỡng cho người xơ gan

Gan là cơ quan nội tạng lớn của cơ thể thực hiện hơn 500 nhiệm vụ khác nhau. Vì vậy, khi gan bị xơ hóa, các chức năng của gan sẽ suy giảm, bao gồm cả việc hấp thu dinh dưỡng từ thức ăn.

Do đó, cải thiện dinh dưỡng cho người mắc bệnh xơ gan nhằm tác dụng:

• Cân bằng dưỡng chất trong những bữa ăn hàng ngày giúp người bệnh bớt mệt mỏi, duy trì năng lượng hoạt động. Đồng thời, tránh thừa cân, béo phì.
• Tăng cường thực phẩm giải độc, bảo vệ gan và hỗ trợ cải thiện triệu chứng của bệnh.
• Tránh xa những thực phẩm độc hại, không tốt cho sức khỏe của gan, từ đó giúp làm giảm khối lượng công việc của gan.
• Ngăn chặn sự phát triển của xơ gan, phòng ngừa biến chứng nguy hiểm phát sinh.

Ngoài ra, nhiều nghiên cứu còn chỉ ra, việc ăn uống không tốt còn góp phần thúc đẩy xơ gan phát triển.

Hơn nữa, xơ gan là căn bệnh khó có thể chữa lành. Vì vậy, chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng với sức khỏe tương lai của người bệnh.

Xơ gan là bệnh gì? – Tham khảo thông tin để có biện pháp phòng ngừa

2. Xơ gan nên ăn gì? Tham khảo 15 thực phẩm giúp tái tạo, phục hồi chức năng gan

Có rất nhiều thực phẩm tốt, mang lại lợi ích chăm sóc, bảo vệ và phục hồi chức năng gan, có thể kể đến như:

2.1. Người bị xơ gan nên ăn củ cải đường

Theo Healthline, củ cải đường có chứa 1,7 milimol chất chống oxy hóa, được gọi là betalain. Thành phần có tác dụng giảm viêm, bảo vệ các tế bào gan và ức chế quá trình xơ hóa của gan.

Một số thử nghiệm được tiến hành đã cho thấy, sử dụng nước ép củ cải đường có thể giúp giảm tổn thương gan ở những người bị xơ gan. Ngoài ra, thực phẩm này còn giúp cơ thể sản sinh enzyme loại bỏ độc tố tích tụ do xơ gan.

Xơ gan ăn gì, kiêng gì?

2.2. Ăn tỏi và hành

Tỏi và hành không chỉ là gia vị quen thuộc trong căn bếp mà còn là thực phẩm tốt cho gan. Hai thực phẩm này chứa allicin và selen kích thích các enzyme gan hoạt động thải độc, từ đó giúp thải độc cho gan, tăng cường tế bào máu.

Ngoài ra, tỏi còn giúp cơ thể loại bỏ thành phần nicotine, làm sạch đường hô hấp và thanh lọc máu.

Với hai gia vị này, bạn chỉ cần bổ sung vào thực đơn ăn uống hàng ngày là góp phần cải thiện lá gan của mình.

2.3. Ăn gì tốt cho người bị xơ gan? Bổ sung trái cây họ cam, quýt

Trái cây họ cam, quýt có hàm lượng vitamin C dồi dào, đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện khả năng miễn dịch của cơ thể. Đồng thời, chúng có tác dụng làm giảm viêm nhiễm, phục hồi tổn thương tế bào gan do bị ảnh hưởng của xơ gan.

Bên cạnh đó, khi cơ thể hấp thụ vitamin C sẽ giúp đào thải các chất độc hại ra ngoài cơ thể qua đường tiết niệu, giảm hiện tượng nóng gan, nổi mẩn đỏ cho người bị xơ gan.

Cam bổ sung vitamin C giúp tăng cường đề kháng, giúp gan đào thải độc tố

2.4. Ăn bơ

Bơ cũng là thực phẩm tốt dành cho người bị xơ gan. Bởi, trong bơ có nhiều glutathione – chống oxy hóa và là chất cần thiết trong quá trình chuyển hóa các độc tố trong cơ thể, giúp loại bỏ các chất độc hại ra khỏi cơ thể.

Mỗi ngày, bạn chỉ cần thưởng thức một ly sinh tố bơ đã giúp lá gan thêm khỏe mạnh và tăng cường dinh dưỡng cho cơ thể.

2.5. Nghệ – Bảo vệ gan

Nghệ không chỉ là thực phẩm đồng hành với người bị dạ dày mà còn tốt cho người mắc bệnh xơ gan. Nghiên cứu khoa học đã chỉ ra thành phần curcumin trong nghệ có tác dụng giảm Cholesterol trong máu, giảm nguy cơ gan nhiễm mỡ. Đồng thời, nghệ giúp giảm bớt sự viêm nhiễm trong cơ thể, bảo vệ gan tránh những tác động tiêu cực của gốc tự do.

Trong dân gian thường dùng nghệ để giải độc gan và tăng cường sức khỏe cho gan. Vì vậy, họ sử dụng gia vị này trong các món ăn hàng ngày như: Súp, thịt cá kho, món cari…

Xơ gan nên ăn gì, kiêng gì? Bổ sung ngay nghệ vào thực đơn của bạn

2.6. Tăng cường ngũ cốc

Các loại ngũ cốc như: Gạo nứt, lúa mì, lúa mạch… đều rất tốt cho người bị xơ gan. Chúng cung cấp hàm lượng lớn vitamin B tăng khả năng chuyển hóa và cải thiện chức năng gan.

Hơn nữa, bổ sung ngũ cốc thường xuyên còn cung cấp cho cơ thể lượng lớn chất xơ dồi dào giúp người bệnh tiêu hóa dễ dàng, giảm chất độc hại mà gan không thể chuyển hóa vào cơ thể.

2.7. Thực phẩm tốt cho gan: Việt quất và nam việt quất

Loại quả này được nghiên cứu là có tác dụng giảm đáng kể nguy cơ tổn thương gan. Ngoài ra, chúng còn hỗ trợ tăng phản ứng của tế bào miễn dịch và enzyme chống oxy hóa.

Chưa dừng lại ở đó, các nhà khoa học còn phát hiện chất chống oxy hóa trong quả mọng nước này làm chậm sự phát triển của xơ hóa và mô sẹo ở gan.

2.8. Ăn nho

Nho chứa nhiều chất có lợi cho sức khỏe, có thể kể đến như resveratrol giúp giảm viêm, ngăn ngừa tổn thương và tăng hiệu quả quá trình chống oxy hóa ở gan.

2.9. Những loại rau họ cải

Các nghiên cứu trên động vật và con người đã chứng minh chiết xuất mầm bông cải xanh có khả năng làm tăng hàm lượng enzyme giúp giải độc gan, bảo vệ gan khỏi các tổn thương.

Thêm nữa, những loại rau họ cải như: Bắp cải, súp lơ, cải xanh… cũng chứa nhiều hợp chất thực vật có lợi, cải thiện nồng độ men gan, giảm tình trạng xơ hóa ở gan.

2.10. Thức ăn bổ gan – Cá béo

Trong mô và khoang bụng của cá béo chứa rất nhiều dầu cá. Thành phần chính của dầu cá là axit béo omega-3, một loại chất béo lành tính có tác dụng giảm viêm, mang lại nhiều lợi ích cho gan.

Trên thực tế, nghiên cứu đã chứng minh rằng việc bổ sung dầu cá hỗ trợ ngăn ngừa tích tụ chất béo, chống viêm và cải thiện bệnh gan. Để tăng cường sức khỏe lá gan, mỗi tuần người bệnh nên ăn 2 – 3 bữa cá.

Cá béo bổ sung axit omega – 3 giúp chống viêm, cải thiện bệnh gan

Các loại cá béo tốt nhất cho người bệnh có thể kể đến như:

• Cá trích
• Cá hồi
• Cá mòi
• Cá thu
• Cá rô phi

2.11. Rau chân vịt

Rau chân vịt có chứa chất chống oxy hóa mạnh được gọi là glutathione giúp gan hoạt động tốt hơn. Chính vì vậy, rau chân vịt được xem là loại rau lý tưởng mà người bệnh gan nên lựa chọn trong thực đơn ăn uống hàng ngày. Hơn nữa, chúng cũng phổ biến và dễ chế biến món ăn khác nhau.

2.12. Măng tây

Trong măng tây có hàm lượng vitamin và khoáng chất dồi dào, bao gồm vitamin A, E, C, K, canxi, magie… Thực phẩm này mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, giúp làm giảm các gốc oxy hóa hoạt động (ROS), bảo vệ gan và hạn chế chất độc hại tấn công gan.

2.13. Người bị xơ gan nên ăn cà rốt

Sở hữu nguồn vitamin A phong phú, cà rốt được xem là thực phẩm bảo vệ gan tốt nhất. Nó có tác dụng chống gan nhiễm độc, loại bỏ chất độc hại ra khỏi cơ thể. Thêm vào đó, cà rốt còn bổ sung flavonoid, vitamin C, beta-carotene, các khoáng chất như kali, magie… giúp tăng cường hệ miễn dịch, thúc đẩy quá trình chữa lành tổn thương gan.

2.14. Bổ sung thực phẩm giàu protein

Protein là dưỡng chất cần thiết cho cơ thể, đặc biệt là người đang điều trị xơ gan. Thành phần này tham gia vào quá trình xây dựng các mô mới trong gan, ức chế sự phát triển của xơ gan, phục hồi tế bào gan bị tổn thương.

Ở người trưởng thành, trung bình mỗi ngày cơ thể cần bổ sung khoảng 1g protein. Các thực phẩm giàu protein có thể kể đến như: Đậu nành, ngũ cốc, rau xanh, các loại hạt…

2.15. Dầu oliu

Khi chế biến thức ăn, người bị xơ gan nên thay thế mỡ động vật bằng dầu oliu. Nghiên cứu cho thấy, dầu oliu chứa axit béo omega – 3 có khả năng ức chế phản ứng viêm ở tế bào gan. Dầu oliu cung cấp chất lipid có thể hút được các chất độc hại trong cơ thể, giúp giảm bớt gánh nặng cho gan trong việc đào thải độc tố. Ngoài ra, sử dụng dầu oliu thường xuyên còn giúp giảm nồng độ men gan, duy trì cân nặng giúp cơ thể khỏe mạnh.

Xơ gan nên ăn gì? Thay dầu oliu cho mỡ động vật cải thiện sức khỏe lá gan

3. Người bị xơ gan nên uống gì? 6 gợi ý giúp giải độc và làm sạch gan

Không chỉ có ăn gì mà uống gì với người xơ gan cũng rất quan trọng. Bởi, chúng đều góp phần vào việc ngăn chặn sự phát triển của xơ gan, phục hồi chức năng gan. Vậy người bị xơ gan nên uống gì?

4. Xơ gan kiêng ăn gì? Tránh xa ngay 8 thực phẩm này

Bên cạnh những thực phẩm nên ăn, người bị xơ gan cũng cần chú ý thực phẩm không tốt ảnh hưởng tới gan như:

4.1. Người bị xơ gan nên tránh đồ uống có cồn

Những người sử dụng đồ uống có cồn thường xuyên chắc hẳn không biết 90% rượu bia khi đi vào cơ thể được chuyển hóa trực tiếp qua gan để lọc bỏ độc tố. Cồn hay ethanol là tác nhân hàng đầu gây tổn thương cho gan, tăng men gan, gan nhiễm mỡ. Do đó, việc sử dụng rượu ở giai đoạn xơ gan có thể khiến bệnh trở nặng và dẫn đến biến chứng nguy hiểm.

4.2. Thức ăn mặn

Các phân tử natri trong muối có thể khiến dịch tích tụ ngày càng nhiều trong ổ bụng và chân, gây xơ gan cổ trướng, phù nề. Đây là hai trong số các triệu chứng nguy hiểm của xơ gan.

Do đó, nếu bạn chưa biết xơ gan kiêng ăn gì thì hãy bắt đầu bằng việc giảm lượng muối ăn hàng ngày. Bạn có thể sử dụng những loại gia vị từ thảo mộc như: Nghệ, tỏi, gừng… để nêm nếm thức ăn.

Xơ gan ăn gì, kiêng gì? Hạn chế thực phẩm mặn

4.3. Kiêng những thực phẩm chứa nhiều đường

Các món bánh ngọt tráng miệng có lượng đường rất cao. Khi gan suy yếu, khả năng chuyển hóa chất dinh dưỡng, gồm có đường bị kém rõ rệt. Do đó, việc cơ thể hấp thụ lượng đường lớn như bánh kẹo ngọt sẽ không thể chuyển hóa hoàn toàn. Điều này khiến cho lượng đường trong máu tăng, thậm chí là dẫn đến đái tháo đường.

4.4. Hạn chế những món ăn chiên xào, nhiều dầu mỡ

Các món ăn chiên xào nhiều dầu mỡ, mỡ động vật có thể khiến người bệnh bị đầy hơi, khó tiêu hóa. Đồng thời, làm tăng nguy cơ gan nhiễm mỡ, béo phì và khiến bệnh xơ gan thêm trầm trọng.

Không những vậy, tất cả các thực phẩm này đều ảnh hưởng xấu tới quá trình hồi phục chức năng gan. Vì vậy, người bệnh nên chế biến thực phẩm bằng dầu thực vật như: Dầu đậu nành, dầu oliu, dầu mè…

4.5. Đồ ăn cay nóng

Các món ăn chứa nhiều tiêu, ớt, sa tế, mù tạt… khi vào cơ thể sẽ sinh nhiệt gây nóng gan. Đồng thời, chúng làm giảm khả năng thải độc gan, ảnh hưởng không tốt tới quá trình hồi phục bệnh xơ gan.

Chưa kể, việc sử dụng quá nhiều đồ ăn cay còn gây viêm loét dạ dày, táo bón… Do đó, cần hạn chế nhóm thực phẩm này.

4.6. Không nên ăn hải sản sống, thịt tái chín

Với những người bị tổn thương gan thường suy giảm chức năng miễn dịch. Tức là vi khuẩn và virus trong những thực phẩm như hải sản sống, thịt sống có khả năng gây nhiễm trùng nghiêm trọng.

Hải sản tái sống chứa vi khuẩn không tốt cho gan

4.7. Thực phẩm được chế biến sẵn

Đồ hộp, đồ ăn chế biến sẵn như: Xúc xích, thịt hun khói, lạp xưởng, thịt hộp… nằm trong danh sách “thực phẩm người bị xơ gan không nên ăn”.

Nghiên cứu đã chỉ ra, những thực phẩm này có hàm lượng muối cao và thành phất chất bảo quản, phụ gia. Thực tế, chúng đảm bảo an toàn, tuy nhiên với những người bị xơ gan, chức năng gan kém thì không nên sử dụng.

4.8. Không nên ăn nhiều thịt, đặc biệt là thịt gà

Trong thịt chứa nhiều chất béo no và cholesterol, khả năng phân giải của gan đối với các chất này kém hơn rất nhiều so với các chất béo có nguồn gốc thực vật. Nên hạn chế ăn thịt để giảm tải gánh nặng cho gan khi gan đã xơ hóa.

Vì sao người bị xơ gan lại không được ăn thịt gà? Theo các chuyên gia về gan, thịt gà có lượng protein lớn chứa nhiều dưỡng chất cần thiết cho cơ thể. Tuy nhiên, thịt gà lại không phù hợp với người bệnh gan.

Lý do là vì thịt gà có tính nóng dễ gây ra hiện tượng thấp nhiệt dẫn đến tình trạng thấp nhiệt ở gan nghiêm trọng hơn. Như vậy, người bị xơ gan nên hạn chế tối đa ăn thịt gà.

Người bị xơ gan không nên ăn thịt gà

5. Lời khuyên từ chuyên gia

Theo TTƯT.Ths.Bs Nguyễn Thị Hằng, khi xây dựng chế độ ăn uống ở người xơ gan, cần lưu ý những điều sau:

5.1. Phân bố bữa ăn

• Tránh tình trạng suy dinh dưỡng, bác sĩ có thể yêu cầu bạn bổ sung calo nhiều hơn bình thường.
• Nếu cảm thấy không thể dùng ba bữa chính, hãy thử chia các khẩu phần ăn này thành những bữa nhỏ trong ngày. Nhiều chuyên gia cũng tán thành việc chia nhỏ bữa ăn hàng ngày thay vì ăn 3 bữa chính.
• Nhiều người bị xơ gan có xu hướng tỉnh giấc trong đêm, để giải quyết trường hợp này, chuyên gia khuyến khích nên ăn nhẹ vào buổi tối trước khi đi ngủ.

5.2. Cách nấu ăn phù hơp với người bị xơ gan

Nhằm gia tăng khẩu vị, giúp ăn ngon miệng, người bệnh có thể áp dụng mẹo sau:

• Luộc, hấp, nướng hoặc có thể áp chảo rau củ thay vì chiên xào nhiều dầu mỡ
• Sử dụng các gia vị từ thảo mộc như: Quế, nghệ, tỏi… để thay muối, vì người bị xơ gan nên ăn nhạt.
• Với những món thịt, thay vì chiên có thể hấp, nướng, áp chảo để tránh dầu mỡ.
• Không nên ăn hải sản sống hoặc thịt tái chín.
• Xử lý thực phẩm an toàn trước khi sử dụng để tránh ngộ độc.

Qua bài viết trên, chắc hẳn người bệnh đã có câu trả lời “xơ gan nên ăn gì, kiêng gì”. Hi vọng, những thông tin hữu ích đó sẽ giúp cho bạn có thêm kiến thức chăm sóc sức khỏe bản thân và gia đình, đặc biệt là người có bệnh lý về gan. Nếu còn băn khoăn, thắc mắc nào, độc giả có thể liên hệ hotline 0343 44 66 99 để được hỗ trợ.

Xem thêm:

• Thực phẩm tốt cho gan – Ai trong chúng ta cũng nên tìm hiểu
• Giải độc gan dân gian hiệu quả – Cánh mày râu uống rượu bia nhiều nên tham khảo
• Thuốc giải độc gan, bảo vệ gan – Thông tin hữu ích nếu bạn đang bị bệnh gan