Sau sinh là thời điểm nhạy cảm, chị em phụ nữ có những thay đổi từ nội tiết tố, ngoại hình cho đến tâm sinh lý. Nhiều chị em gặp phải trường hợp lãnh cảm sau sinh, ngại gần gũi với chồng, quan hệ không có cảm giác, ảnh hưởng đến đời sống chăn gối vợ chồng. Vậy lãnh cảm ở phụ nữ sau sinh có nguy hiểm không, có cách nào khắc phục, hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
1. Lãnh cảm ở phụ nữ sau sinh là gì?
Sau sinh, chị em phải đối mặt với hàng loạt vấn đề trong đó có quan hệ tình dục. Một nghiên cứu từ năm 2005 chỉ ra, có đến 83% phụ nữ gặp vấn đề tình dục trong vòng 3 tháng đầu tiên sau sinh. Các vấn đề phổ biến nhất như khô âm đạo, thành âm đạo mỏng, kém đàn hồi, rách tầng sinh môn, chảy máu khi quan hệ, đau nhức, mệt mỏi và giảm ham muốn.
Rất nhiều chị em gặp phải tình trạng giảm ham muốn, thậm chí mất ham muốn sau sinh cùng với đó không có hứng thú khi quan hệ, không đạt cực khoái khi quan hệ, ít chất nhờn âm đạo được tiết ra… Đây có thể là những triệu chứng của lãnh cảm ở phụ nữ sau sinh.
Lãnh cảm sau sinh là hiện tượng chị em phụ nữ không còn hứng thú với các hành vi tình dục, một số sợ phải đối mặt khi quan hệ với đối tác. Chúng ảnh hưởng đến đời sống vợ chồng và có thể khiến chị em gặp các vấn đề về tâm lý.
Lãnh cảm ở phụ nữ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị
2. Nguyên nhân gây lãnh cảm sau sinh
Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến cảm giác của phụ nữ khi quan hệ bao gồm các vấn đề tâm lý như trầm cảm, căng thẳng, xung đột trong các mối quan hệ và các vấn đề liên quan đến lạm dụng thể chất hoặc tình dục. Ngoài ra còn các yếu tố như tuổi tác, tình trạng mãn kinh, thừa cân, bệnh lý và thuốc. Cụ thể:
2.1. Do quá trình nuôi con bằng sữa mẹ
Đối với chị em nuôi con bằng sữa mẹ, khi cho trẻ bú, tuyến yên sẽ tiết ra lượng lớn hormone prolactin tăng sản xuất sữa, đồng thời ức chế buồng trứng sản xuất Estrogen, từ đó khiến âm đạo bị khô, gây đau rát khi quan hệ và ảnh hưởng đến ham muốn tình dục.
Bên cạnh đó, một lượng nhỏ hormone testosterone tự do ở nữ giới cũng thấp hơn khi cho con bú. Mặc dù được coi là hormone nam giới nhưng testosterone cũng có ảnh hưởng đến ham muốn ở nữ giới.
2.2. Do thay đổi nội tiết tố sau sinh
Ngoài việc cho con bú, sau sinh, chị em phải mất một thời gian dài để nồng độ nội tiết tố Estrogen trở lại bình thường. Một số chị em nồng độ Estrogen sẽ không thể trở lại mức bình thường do tuổi tác, thời gian cho con bú hoặc tâm lý ảnh hưởng đến sự sản xuất estrogen.
Việc thiếu hụt nội tiết tố trong thời gian sau sinh có thể dẫn đến một số tình trạng như:
- Khô rát âm đạo khi quan hệ
- Thành âm đạo mỏng
- Giảm ham muốn khi quan hệ
- Lo lắng, trầm cảm
- Tăng nguy cơ u nang hoặc u xơ
- Tăng nguy cơ viêm nhiễm âm đạo
- Rối loạn kinh nguyệt sau sinh
Vì vậy, thay đổi nội tiết tố sau sinh cũng tác động phần lớn đến nhu cầu ham muốn tình dục ở phụ nữ.
2.3. Do gặp một số bệnh lý hoặc sử dụng thuốc
Những rối loạn tình dục làm giảm ham muốn, không đạt khoái cảm hay đau rát khi quan hệ có thể ảnh hưởng từ một số bệnh lý hoặc đang sử dụng thuốc. Trong đó có thể kể đến các bệnh như:
- Tiểu đường
- Bệnh tim mạch và mạch máu
- Rối loạn thần kinh
- Các bệnh mãn tính như suy thân, viêm gan do rượu và lạm dụng thuốc
Ngoài ra còn một số tác dụng phụ của thuốc có thể tác động đến chức năng tình dục như:
- Thuốc kháng histamine không kê đơn
- Thuốc chống trầm cảm
- Thuốc chống loạn thần
- Thuốc chống hưng cảm
- Các chất ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI)
2.4. Do tâm lý thay đổi sau sinh nở
Tâm lý bất ổn sau sinh là nguyên nhân hàng đầu khiến chị em không còn hứng thú với chuyện tình dục. Các vấn đề tâm lý có thể gặp phải như:
- Bận rộn và áp lực với việc chăm sóc con cái, mệt mỏi khi con cái ốm sốt, không chịu ăn…
- Bận rộn dọn dẹp nhà cửa
- Tự ti về ngoại hình sau sinh, âm đạo chưa trở về trạng thái ban đầu khiến chị em mất tự tin khi quan hệ với chồng
- Kỹ năng của người chồng ảnh hưởng không nhỏ đến chuyện ấy
- Vợ ngại gần gũi khi có em bé bên cạnh
- Căng thẳng trong hôn nhân với người chồng
- Ám ảnh về những tổn thương thể chất lẫn tinh thần trong quá khứ
3. Triệu chứng lãnh cảm ở phụ nữ sau sinh
Cũng giống như tình trạng lãnh cảm ở phụ nữ, lãnh cảm sau sinh cũng có những dấu hiệu triệu chứng tương tự:
Chị em gặp phải tình trạng rối loạn chức năng tình dục bao gồm:
- Rối loạn ham muốn: thiếu ham muốn tình dục hoặc không hứng thú với tình dục
- Rối loạn kích thích: không có khả năng hưng phấn trong hoạt động tình dục
- Rối loạn cực khoái: không đạt được cực khoái trong giai đoạn cao trào, mất cảm giác khi quan hệ
- Rối loạn đau: đau rát khi giao hợp
- Chị em thường sợ gần gũi và quan hệ với chồng. Một số chị em còn cảm thấy ghê khi đụng chạm thân thể mặc dù rất nhỏ.
4. Hậu quả khi lãnh cảm sau sinh kéo dài
Lãnh cảm ở phụ nữ sau sinh trong thời gian dài có thể ảnh hưởng cả sức khỏe lẫn tâm sinh lý. “Yêu” thường xuyên và khoa học có thể cải thiện và tăng cường hệ miễn dịch, đồng thời giảm đau, giảm căng thẳng, mệt mỏi, tăng cường hoạt động trí não, cải thiện giấc ngủ và giúp chị em phụ nữ tự tin hơn.
Nhưng khi không có cảm giác khi quan hệ, lãnh cảm sau sinh sẽ khiến chị em rơi vào trạng thái:
- Luôn mệt mỏi, uể oải, thiếu sức sống
- Dễ suy nhược cơ thể do tâm lý bất ổn
- Lâu dần có thể dẫn đến trầm cảm
- Khiến đời sống hôn nhân không viên mãn, dễ rạn nứt vì nhu cầu của cả 2 không được đáp ứng
- Tăng nguy cơ gặp những vấn đề về sức khỏe như suy giảm miễn dịch, tim mạch, trí nhớ kém…
- Giảm tuổi thọ nếu không “sinh hoạt” đều đặn
Do đó, chị em phụ nữ cần sớm khắc phục tình trạng này không chỉ cải thiện sức khỏe, tâm sinh lý mà còn xây dựng mối quan hệ với bạn đời bền vững hơn.
5. Cách khắc phục chứng lãnh cảm sau sinh
Tương tự với trường hợp bị lãnh cảm không hứng thú với việc quan hệ, chị em cần điều trị theo hai hướng: điều trị bằng thuốc nếu gặp các vấn đề bệnh lý hoặc điều trị lãnh cảm sau sinh do trở ngại tâm lý.
5.1. Điều trị lãnh cảm bằng thuốc
Có nhiều loại thuốc để cải thiện chứng lãnh cảm sau sinh, tùy thuộc vào vấn đề mà chị em gặp phải.
Trường hợp lãnh cảm không có cảm giác khi quan hệ hoặc khô âm đạo do suy giảm nội tiết tố có thể dùng các loại thuốc như:
- Viên đặt âm đạo
- Kem bôi âm đạo
- Gel bôi âm đạo
- Thuốc uống nội tiết
- Các loại thuốc này cần có chỉ định của bác sĩ, tránh sử dụng quá liều dẫn đến ức chế cơ thể sản xuất Estrogen. Ngoài ra, dùng quá nhiều thuốc nội tiết có thể tiềm ẩn nguy cơ ung thư.
Thuốc tăng khoái cảm khi quan hệ:
- Dùng Flibanserin (Addyi)
- Thuốc Vyleesi
- Các thuốc này đã được Cục Quản lý Dược phẩm và Thực phẩm Hoa Kỳ cấp phép sử dụng cho phụ nữ bị chứng rối loạn ham muốn tình dục (không có ham muốn tình dục).
- Cần chú ý đến liều lượng khi dùng và cân nhắc ý kiến chuyên môn cho phụ nữ sau sinh
Dùng các loại thực phẩm bổ sung tăng cường nội tiết, cải thiện ham muốn bằng thảo dược kết hợp các tinh chất.
>>> Tìm hiểu thêm: Review 10+ thuốc chữa lãnh cảm ở phụ nữ
5.2. Điều trị tâm lý ở phụ nữ bị lãnh cảm sau sinh
Để điều trị lãnh cảm sau sinh ở phụ nữ, ngoài dùng thuốc cần can thiệp cả vấn đề tâm lý. Chị em có thể tham khảo một số cách như:
- Giữ tinh thần thư thái, lạc quan
- Luôn suy nghĩ tích cực trong mọi vấn đề
- Chủ động chia sẻ những vấn đề mình gặp phải trong đời sống hôn nhân, gia đình, chăm con, công việc…
- Sắp xếp việc nhà hợp lý để có thời gian cho bản thân
- Thường xuyên gần gũi, quan tâm đến chồng để tạo sợi dây liên kết
- Bản thân người chồng và những người thân trong gia đình nên đồng hành trong quá trình điều trị tâm lý cho chị em phụ nữ
- Có thể gặp bác sĩ trị liệu tâm lý để có hướng điều trị thích hợp
5.3. Thay đổi chế độ dinh dưỡng khoa học
Bên cạnh hai phương pháp trên, chị em cần chủ động bổ sung các loại thực phẩm bổ dưỡng, thực phẩm tăng cường tâm trạng và thực phẩm bổ sung nội tiết tố sau sinh.
Một số loại thực phẩm chị em nên bổ sung trong bữa ăn với lượng vừa đủ như:
- Cá hồi, cá trích, cá thu giàu omega-3
- Các loại quả hạch như hạnh nhân, óc chó, macca, quả chà là, ngũ cốc
- Các loại hoa quả nhiều màu sắc
- Các loại rau xanh
- Các loại đậu
- Nên bổ sung một lượng vừa phải thịt bò cung cấp đạm, sắt cần thiết sau sinh
- Tăng cường uống nhiều nước
- Hạn chế các chất kích thích dễ làm căng thẳng thần kinh như rượu bia, cà phê
- Không nên hút thuốc lá
- Hạn chế đồ ăn nhanh, đồ chiên rán nhiều dầu mỡ, thực phẩm đóng hộp có chứa nhiều muối
- Không nên ăn quá mặn, quá ngọt
>>> Tìm hiểu: Lãnh cảm ở phụ nữ sau sinh nên ăn gì kiêng gì?
6. Lưu ý trường hợp lãnh cảm ở phụ nữ sau sinh
Theo Ths.Bs Nguyễn Thị Hằng, lãnh cảm ở phụ nữ sau sinh dễ điều trị nếu phát hiện kịp thời và có thể cải thiện nhanh chóng nếu cả hai vợ chồng cùng quyết tâm cải thiện mối quan hệ.
Chị em không nên để chứng lãnh cảm ảnh hưởng đến đời sống hôn nhân và hạnh phúc gia đình. Do đó, để phòng ngừa trường hợp lãnh cảm sau sinh, chị em cần:
- Chủ động thăm khám khi mình có những dấu hiệu không muốn gần gũi chồng
- Không nên giấu bệnh hoặc tự chữa một mình, có thể không hiệu quả hoặc hiệu quả lâu hơn hoặc không chữa đúng bệnh
- Tự tin vào bản thân mình
- Chủ động cập nhật kiến thức về lãnh cảm sau sinh
Trên đây là một số thông tin về lãnh cảm ở phụ nữ sau sinh chị em cần chú ý. Nếu có thắc mắc nào vui lòng liên hệ qua hotline 0343 446699 để được tư vấn hướng dẫn.
XEM THÊM:
- Mách bạn 20+ thực phẩm bổ sung Estrogen an toàn cho sức khỏe
- Yếu sinh lý nữ có nguy hiểm không? – Tìm hiểu ngay
- Libifem (chiết xuất từ cỏ cà ri) – Hỗ trợ tăng Estrogen và ham muốn cho nữ giới
Tâm Bình giúp độc giả tìm kiếm nguồn thông tin chính xác nhất dựa trên các công trình nghiên cứu Y học đã được công bố, thẩm định trong và ngoài nước. Các tài liệu chúng tôi đưa ra đều được nghiên cứu và kiểm duyệt kỹ lưỡng đảm bảo thông tin cập nhật mới và khách quan nhất. Quý độc giả có thể tham khảo thêm chính sách biên tập của chúng tôi để xác nhận nội dung mà mình đọc được là chính xác và hữu ích.
- Nhu cầu quan hệ sau sinh ở phụ nữ
https://www.healthline.com/health/pregnancy/sex-after-birth - Tỷ lệ rối loạn chức năng tình dục ở phụ nữ sau sinh ở Bờ Đông Malaysia
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S165836122030130X
Tham Vấn Y Khoa
Ths.Bs Nguyễn Thị HằngThs.Bs Nguyễn Thị Hằng được Nhà nước phong tặng danh hiệu Thầy thuốc ưu tú năm 2015. Bà là tác giả của nhiều công trình nghiên cứu khoa học có tính ứng dụng cao trong điều trị các bệnh về xương khớp, gan mật, tiêu hóa, sinh lý… Hơn 20 năm công tác tại các bệnh viện lớn, ThS.BS Nguyễn Thị Hằng đã cống hiến không nhỏ cho sự nghiệp Y tế nước nhà, dành được nhiều giải thưởng, bằng khen của Chính phủ và Bộ Y tế.