Viêm họng do trào ngược dạ dày là bệnh khá phổ biến, ảnh hưởng đến cuộc sống, sinh hoạt của người bệnh. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh rất dễ tái phát, gây biến chứng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe.
1. Viêm họng do trào ngược dạ dày là gì?
Trào ngược dạ dày gây viêm họng là tình trạng dịch vị trong dạ dày trào ngược lên thực quản thông qua cơ thắt thực quản dưới, sau đó tiếp tục trào lên họng và thanh quản thông qua cơ thắt thực quản trên.
Thành phần acid trong dịch vị dạ dày có tính ăn mòn rất cao, tiếp xúc lâu ngày với sẽ làm tổn thương vùng hầu, họng. Cùng với đó là thức ăn chưa được tiêu hóa hết bị đẩy ngược lên vùng thực quản, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn xâm nhập gây viêm họng.
2. Vì sao trào ngược dạ dày thực quản gây viêm họng?
Tại thực quản có một nhóm cơ làm nhiệm vụ ngăn chặn dòng chảy của dịch vị và thức ăn từ dạ dày lên thực quản và từ thực quản lên hầu, họng.
Tuy nhiên, vì một nguyên nhân nào đó mà các cơ co thắt đóng mở bất thường hoặc đóng không kín. Khi đó, phần dịch vị chứa axit trào ngược lên trên, khi tiếp xúc vùng hầu họng có thể làm tổn thương niêm mạc họng, gây ngứa, đau rát, sưng và viêm viêm họng.
Khi bạn ăn các loại đồ ăn cay nóng, đồ uống có ga, rượu bia, cà phê…, chúng cũng có thể kích thích sản xuất acid dạ dày, tăng nguy cơ trào ngược.
Các thói quen như ăn quá no, nằm ngay sau khi ăn, hút thuốc, stress… cũng có thể làm tăng áp lực lên dạ dày, gây viêm họng do trào ngược.
3. Phân biệt viêm họng do trào ngược dạ dày và viêm họng thông thường
Viêm họng thông thường và viêm họng do trào ngược dạ dày rất dễ bị nhầm lẫn. Dưới đây là những đặc điểm khác biệt:
đặc điểm | VIÊM HỌNG THÔNG THƯỜNG | VIÊM HỌNG DO TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY |
Nguyên nhân | Thường do nhiễm virus hoặc vi khuẩn. | Do axit dạ dày trào ngược lên thực quản và họng. |
Triệu chứng | Đau họng, đỏ họng, sốt, mệt mỏi, amidan sưng, hạch cổ sưng… | Đau rát họng, khàn tiếng, ho khan, cảm giác vướng họng, ợ nóng, ợ chua… |
Thời gian kéo dài | Thường khỏi sau 7-10 ngày. | Có thể kéo dài nếu không điều trị đúng cách. |
Biến chứng | Ít gặp, có thể dẫn đến viêm tai giữa, viêm xoang. | Viêm thanh quản mãn tính, viêm thực quản, hẹp thực quản… |
Nguy cơ tái phát | Có thể mắc lại nếu tiếp tục gặp phải các yếu tố nguyên nhân như vi khuẩn, virus. | Khá Tái phát cùng với các đợt trào ngược dạ dày, mặc dù đã vệ sinh hầu họng sạch sẽ. |
Yếu tố gia tăng triệu chứng | Ăn cay nóng, hút thuốc lá, thời tiết lạnh… | Ngoài các yếu tố trên còn ảnh hưởng bởi thói quen sinh hoạt: nằm sau ăn, mặc quần áo chật, gối thấp khi ngủ… |
Điều trị | Uống thuốc giảm đau, hạ sốt, kháng sinh (nếu do vi khuẩn), súc miệng bằng nước muối. | Điều trị nguyên nhân trào ngược dạ dày, thuốc giảm acid, thay đổi lối sống. |
4. Biến chứng có thể gặp phải
Theo thống kê, khoảng 70% các trường hợp bị trào ngược dạ dày thực quản sẽ gây ra biến chứng là viêm họng và các vấn đề liên quan khác tới họng. Ngoài ra, tình trạng này còn có thể gây các biến chứng khác như:
- Viêm thực quản: Acid dạ dày tiếp tục trào ngược lên thực quản, gây tổn thương niêm mạc, dẫn đến viêm thực quản.
- Hẹp thực quản: Viêm nhiễm kéo dài làm cho niêm mạc thực quản bị sẹo, gây hẹp thực quản, khó nuốt.
- Viêm thanh quản: Acid trào ngược lên thanh quản gây viêm, khàn tiếng, mất giọng.
- Viêm mũi xoang: Acid trào ngược lên mũi họng gây viêm mũi xoang.
- Viêm tai giữa: Viêm nhiễm lan rộng có thể gây viêm tai giữa.
- Barret thực quản: Đây là một biến chứng nghiêm trọng, trong đó các tế bào bình thường của thực quản bị thay thế bằng các tế bào giống như tế bào ruột. Tình trạng này làm tăng nguy cơ ung thư thực quản.
- Ung thư thực quản: Trong một số trường hợp hiếm gặp, viêm thực quản mãn tính có thể dẫn đến ung thư thực quản.
Xem thêm:
Trào ngược dạ dày nôn ra máu – Coi chừng biến chứng nguy hiểm
5. Điều trị viêm họng do trào ngược dạ dày thực quản
Không giống như viêm họng thông thường, khi điều trị viêm họng do trào ngược dạ dày, cần điều trị cả triệu chứng và nguyên nhân gây bệnh.
5.1 Điều trị triệu chứng viêm họng
Điều trị viêm họng do trào ngược dạ dày, trước tiên cần điều trị triệu chứng để giảm đau đớn, khó chịu cho người bệnh. Các loại thuốc sau thường sẽ được chỉ định:
- Thuốc kháng viêm
- Thuốc long đờm, làm lỏng dịch nhầy hầu họng
- Thuốc giảm ho
- Thuốc chống dị ứng
- Thuốc giảm đau
- Thuốc chống phù nề…
Ngoài ra, người bệnh cần vệ sinh miệng, hầu họng sạch sẽ bằng dung dịch muối loãng. Có thể sử dụng các viêm ngậm thảo dược để làm dịu họng, ngậm chanh đào ngâm mật ong, chanh muối…
5.2 Điều trị nguyên nhân trào ngược dạ dày
Các loại thuốc điều trị trào ngược dạ dày – nguyên nhân gây viêm họng chủ yếu tập trung vào giảm tiết acid. Cụ thể là:
- Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Đây là nhóm thuốc hiệu quả nhất trong việc giảm sản xuất acid dạ dày. Các thuốc PPI phổ biến bao gồm: Omeprazole, Esomeprazole, Lansoprazole…
- Thuốc trung hòa acid: Giúp trung hòa acid trong dịch vị dạ dày, từ đó giảm các triệu chứng ợ nóng, ợ chua, giảm tổn thương niêm mạc hầu họng. Các loại phổ biến là: Maalox, Gaviscon…
- Thuốc chẹn H2: Bằng cơ chế chặn các thụ thể histamine, thuốc giúp hạn chế sản xuất acid dạ dày. Các loại thường dùng là: cetirizin, clorpheniramin,…
- Thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày: Giúp hạn chế, ngăn chặn sự ăn mòn của acid tại bề mặt dạ dày.
6. Biện pháp phòng ngừa, hạn chế viêm họng do trào ngược dạ dày
Những thói quen sau đây không chỉ hỗ trợ điều trị viêm họng do trào ngược dạ dày mà còn giúp phòng tránh, ngăn ngừa nguy cơ bệnh tiến triển nặng:
6.1 Không ăn quá no
Thông thường, một ngày chúng ta sẽ ăn 3 bữa chính là sáng, trưa và tối. Tuy nhiên, đối với người trào ngược dạ dày, nên chia nhỏ bữa ăn thành những khẩu phần nhỏ và ăn thành nhiều bữa.Thói quen này giúp giảm bớt áp lực cho dạ dày, thành dạ dày hạn chế bị giãn rộng, dịch tiết cũng giảm đi.
6.2 Kê cao đầu khi ngủ, không nằm ngay sau ăn
Khi ngủ, nên sử dụng gối chuyên dụng hoặc gối có độ cao khoảng 15-20cm so với bụng. Điều này giúp hạn chế thức ăn và dịch vị từ dạ dày trào ngược lên. Đặc biệt, nên đi lại nhẹ nhàng; ngồi thư giãn khoảng 1-2 giờ sau khi ăn rồi mới đi ngủ.
6.3 Kiêng thực phẩm cay nóng, dầu mỡ
Những thực phẩm này gây kích ứng dạ dày, tăng dịch tiết, làm trầm trọng hơn tình trạng trào ngược. Bản thân chúng khi đi qua cổ họng cũng gây kích ứng niêm mạc họng, khiến vùng này sưng đau, khó chịu hơn; người bệnh có thể ho dữ dội hơn.
6.4 Không hút thuốc
Chất Nicotine và các thành phần có hại trong thuốc lá khi hút vào trực tiếp làm tổn thương niêm mạc họng; khiến tình trạng viêm họng trầm trọng hơn. Nicotine còn khiến cơ thực quản bị giãn, acid dạ dày tiết ra nhiều hơn. Chính vì vậy, khi bị viêm họng do trào ngược dạ dày, nhất định bạn cần bỏ thuốc.
6.5 Không mặc quần áo chật
Quần áo chật chội, nhất là quần áo bó sát vùng bụng có thể khiến dạ dày bị ảnh hưởng, làm tăng nguy cơ trào ngược. Nên mặc quần áo rộng rãi để tránh áp lực lên vùng này.
7. Một số câu hỏi liên quan đến viêm họng do trào ngược dạ dày
Bên cạnh nguyên nhân gây bệnh, phương pháp điều trị, phòng tránh, các câu hỏi sau đây cũng được nhiều người bệnh quan tâm:
7.1 Viêm họng do trào ngược dạ dày có phổ biến không?
Trào ngược dạ dày gây viêm họng là tính trạng khá phổ biến, nhất là đối với những người trẻ. Nguyên nhân chủ yếu do chế độ ăn uống kém lành mạnh, ăn đồ ăn cay nóng, dầu mỡ; thói quen hút thuốc, căng thẳng kéo dài…Tình trạng này cũng thường gặp ở người lớn tuổi do chức năng van dạ dày, thực quản kém, sử dụng thuốc điều trị gây tác dụng phụ…
7.2 Khi nào cần đi khám?
Người bệnh cần đi khám bác sĩ nếu các triệu chứng như đau rát họng, khàn tiếng, ho… kéo dài trên 2 tuần, không đáp ứng thuốc điều trị. Đặc biệt, nếu cản thấy khó nuốt, đau tức ngực, sụt cân không rõ nguyên nhân…, cần đi khám ngay.
7.3 Làm sao để phòng ngừa biến chứng?
Để phòng ngừa biến chứng, cần điều trị bệnh sớm bằng phác đồ thích hợp. Không tự ý mua thuốc sử dụng bởi có thể phát sinh những tác dụng phụ khó kiểm soát.Ngoài ra, cần chủ động điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt. Khám sức khỏe định kỳ để theo dõi, phát hiện sớm biến chứng.
7.4 Tập thể dục có giúp cải thiện tình trạng bệnh?
Tập thể dục giúp kích thích hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn, giảm tình trạng đầy bụng, khó tiêu. Ngoài ra, thể dục thể thao còn giúp giảm cân, tăng cường chức năng cơ bụng, hạn chế trào ngược.
7.5 Điều trị viêm họng do trào ngược dạ dày bằng thuốc Tây có gây tác dụng phụ không?
Việc sử dụng thuốc Tây trong điều trị viêm họng do trào ngược dạ dày có thể gặp các dụng phụ. Cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ để hạn chế những tác dụng phụ không mong muốn.
8. KẾT LUẬN
Như vậy, viêm họng do trào ngược dạ dày cần phải được điều trị sớm bằng phương pháp điều chỉnh lối sống kết hợp sử dụng thuốc, thảo dược…
Không giống như viêm họng thông thường, ngoài điều trị triệu chứng đau như đau rát, phù nề…, viêm họng do trào ngược cần được điều trị từ nguyên nhân mới có thể khỏi bệnh và ngăn ngừa tái phát một cách triệt để.
Để hạn chế nguy cơ tác dụng phụ ảnh hưởng đến sức khỏe khi sử dụng thuốc điều trị, người bệnh có thể tham khảo sử dụng Herbagut – chiết xuất 14 loại thảo mộc đã được chứng minh lâm sàng giúp cải thiện sức khỏe đường ruột, chống trào ngược dạ dày. Ngoài ra, có thể kết hợp các dược liệu như lá khôi, chè dây, thương truật…
>>> XEM THÊM:
-
- Giải pháp tự nhiên cho người viêm dạ dày, trào ngược dạ dày
- Trào ngược dạ dày xử lý thế nào? – Tham khảo ngay 4 cách đơn giản sau đây
- Stress gây trào ngược dạ dày – Vấn đề nhiều người trẻ mắc phải
Tâm Bình giúp độc giả tìm kiếm nguồn thông tin chính xác nhất dựa trên các công trình nghiên cứu Y học đã được công bố, thẩm định trong và ngoài nước. Các tài liệu chúng tôi đưa ra đều được nghiên cứu và kiểm duyệt kỹ lưỡng đảm bảo thông tin cập nhật mới và khách quan nhất. Quý độc giả có thể tham khảo thêm chính sách biên tập của chúng tôi để xác nhận nội dung mà mình đọc được là chính xác và hữu ích.
Tham Vấn Y Khoa
TTƯT Hoàng Khánh ToànĐại tá, TTƯT.Ths.Bs Hoàng Khánh Toàn chia sẻ: “Chữa bệnh cứu người luôn là khát khao cháy bỏng của tôi. Đây cũng chính là lý do tôi dành cả cuộc đời theo nghề y. Trở thành cố vấn của Dược phẩm Tâm Bình là cách để tôi tiếp tục mang kiến thức, kinh nghiệm mà mình đã tích lũy được để giúp sức cho cộng đồng.”