Tàn nhang bẩm sinh nguyên nhân là do yếu tố di truyền, khi đến một độ tuổi nhất định sẽ xuất hiện các đốm tàn nhang trên khuôn mặt. Vậy tàn nhang bẩm sinh có chữa được không, có những loại thuốc trị tàn nhang nào, hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
1. Tàn nhang bẩm sinh là gì?
Tàn nhang là những chấm nhỏ màu nâu, đen hoặc xám xuất hiện trên da do sự tăng sinh sắc tố melanin – sắc tố tạo màu cho da. Tàn nhang sẽ hiện rõ hơn khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời nhưng đôi khi do yếu tố di truyền, các vết tàn nhang này đã “nằm sẵn” trên khuôn mặt của bạn mà không có yếu tố môi trường nào tác động. Đó được gọi là tàn nhang bẩm sinh.
Nghiên cứu cho thấy, di truyền đóng vai trò hàng đầu quyết định bạn có bị tàn nhang bẩm sinh hay không dựa trên loại sắc tố melanin mà cơ thể sản xuất.
Cơ thể sản xuất ra hai loại melanin được gọi là pheomelanin và eumelanin. Eumelanin bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV nhưng pheomelanin thì không.
Theo đó, loại melanin mà cơ thể sản xuất phụ thuộc vào gen có tên là MC1R.
Những người có tóc, mắt và da sẫm màu thường sản xuất chủ yếu là eumelanin và ít bị tàn nhang hơn.
Người có mái tóc đỏ, nâu nhạt, da và mắt sáng máu thường sản xuất chủ yếu là pheomelanin và có nhiều khả năng bị tàn nhang hơn.
Như vậy, tàn nhang bẩm sinh sẽ phụ thuộc vào yếu tố di truyền, cụ thể là sự quyết định của gen sản xuất melanin MC1R.
2. Dấu hiệu khi bị tàn nhang bẩm sinh
Cũng giống như các đốm tàn nhang thông thường nhưng tàn nhang bẩm sinh sẽ xuất hiện trên khuôn mặt từ sớm. Cụ thể:
- Da có những đốm nhỏ màu khác biệt so với vùng da còn lại như màu vàng nâu, nâu sẫm, nâu nhạt hoặc đỏ sẫm
- Kích thước từ một đến vài milimet
- Vị trí xuất hiện có thể tập trung ở dưới gò má, mũi, một số người tàn nhang cả mặt
- Số lượng có người chỉ bị tàn nhang ít nhưng có nhiều xuất hiện nhiều thành từng vùng
Hiện chưa có nhiều nghiên cứu chính thức về độ tuổi bị tàn nhang bẩm sinh. Một số trường hợp xuất hiện tàn nhang trong những năm ấu thơ sau đó lớn lên, các vết tàn nhang dần biến mất. Nhưng cũng có trường hợp các vết tàn nhang đi theo suốt cuộc đời.
3. Tàn nhang bẩm sinh có chữa được không?
Theo Ths.Bs Nguyễn Thị Hằng, tàn nhang bẩm sinh là một loại rối loạn sắc tố da lành tính. Đây là bệnh lý lành tính và không gây ngứa ngáy, đau rát trên da. Tuy nhiên, đối với tình trạng tàn nhang bẩm sinh, tàn nhang di truyền thì các đốm tàn nhang này sẽ gây mất thẩm mỹ trên da, làm làn da kém đều màu. Nhiều chị em cảm thấy tự ti về những vết tàn nhang của mình.
Việc điều trị tàn nhang bẩm sinh về cơ bản sẽ khó điều trị hơn do đây là yếu tố di truyền, các đốm tàn nhang hoàn toàn có thể mọc trở lại do gen MC1R thúc đẩy. Tuy nhiên hoàn toàn có thể chữa được các vết tàn nhang và bạn phải duy trì việc điều trị nếu không tàn nhang sẽ tái phát.
4. Cách trị tàn nhang bẩm sinh
Có nhiều cách để chữa tàn nhang bẩm sinh như dùng thuốc, dùng kem chống nắng hoặc các biện pháp tạm thời như kem che khuyết điểm để làm mờ tàn nhang. Cụ thể:
4.1. Dùng thuốc trị tàn nhang bẩm sinh
Trường hợp bị tàn nhang bẩm sinh cần có liệu trình điều trị thích hợp bởi đây là quá trình lâu dài, yêu cầu bạn phải kiên trì. Để giảm các vết tàn nhang trên da, các bác sĩ thường chỉ định các loại thuốc có thành phần như:
- AHA: giúp loại bỏ tế bào chết trên da, kích thích sản sinh da mới, dưỡng ẩm, chống lão hóa da và làm mờ các vết thâm nám, tàn nhang trên da.
- Acid azelaic: ức chế sự hoạt động của enzyme tyrosinase tổng hợp sắc tố melanin. Từ đó hạn chế sự phát triển của tàn nhang mới.
- Arbutin: có nguồn gốc từ các loại trái cây họ berry (dâu tây, việt quất, nam việt quất) để làm sáng da, điều trị chứng tăng sắc tố da, ức chế tyrosinase.
- Vitamin C: tăng cường tổng hợp collagen, giảm quá trình sản xuất melanin, giúp làm sáng da.
Ngoài ra còn nhiều thành phần trong viên uống/thuốc trị nám da giúp cải thiện tình trạng da hiệu quả như các chiết xuất từ thực vật: lá trà xanh, dâu tằm, nha đam…
4.2. Dùng kem chống nắng thường xuyên
Thực tế chỉ ra các vết nám da, tàn nhang sẽ ngày càng đậm lên nếu bạn tiếp xúc với ánh sáng mặt trời trong nhiều giờ hoặc vào mùa hè.
Kem chống nắng không có tác dụng loại bỏ đi những vết tàn nhang hiện có nhưng giúp ngăn ngừa sự phát triển tàn nhang mới. Bạn nên thoa kem chống nắng quanh năm, ngay cả khi ngồi trong phòng và tiếp xúc nhiều với ánh sáng xanh từ màn hình máy tính, điện thoại.
Theo Học viện Da liễu Hoa Kỳ đưa ra khuyến nghị:
- Nên dùng kem chống nắng có chỉ số chống nắng SPF 30 hoặc cao hơn
- Thoa kem chống nắng trước 15 phút khi ra ngoài
- Thoa lại kem chống nắng sau mỗi 2 tiếng, ngay sau khi bơi hoặc đổ nhiều mồ hôi
- Nên chọn các loại kem chống nắng phù hợp với từng loại da
- Cần tẩy trang sạch sẽ tránh kem chống nắng và bụi bẩn gây bít tắc lỗ chân lông
4.3. Phương pháp laser điều trị tàn nhang, nám
Đối với trường hợp bị thâm sạm, nám do tăng sinh sắc tố melanin thì laser là công nghệ giúp làm mờ nám, tàn nhang hiệu quả. Phương pháp này sử dụng các xung ánh sáng tập trung, cường độ cao để nhắm đến các vùng da bị tổn thương.
Có nhiều loại laser khác nhau. Theo một nghiên cứu năm 2015 cho thấy, khi sử dụng tia laser 1064 Q-Switched Nd YG có hiệu quả trong điều trị tàn nhang. Kết quả nghiên cứu cho thấy điều trị tàn nhang bằng tia laser có thể làm sáng da mặt, hiệu quả tới 50% ở 62% người tham da.
Điều trị tàn nhang bằng laser nhìn chung an toàn, nguy cơ để lại sẹo thấp. Tuy nhiên các tác dụng phụ khác có thể xảy ra bao gồm:
- Ngứa rát tại vị trí laser
- Sưng tấy, đỏ
- Bong da
- Nhiễm trùng
- Thay đổi màu da
Nếu có tiền sử bị mụn rộp có thể cần dùng thuốc kháng virus trước khi điều trị bằng laser bởi laser có thể kích thích các mụn rộp quanh miệng phát triển.
4.4. Phẫu thuật lạnh giảm nám tàn nhang
Phẫu thuật lạnh là phương pháp dùng nito lỏng để đóng băng và loại bỏ các tế bào da tổn thương. Phương pháp này hiệu quả đối với những tổn thương bề mặt, cải thiện tình trạng nám da, sạm da, tàn nhang hay dày sừng trên da.
Sau khi thực hiện phẫu thuật lạnh để giảm tàn nhang, bạn sẽ cảm thấy trên mặt có vết phồng rộp nhẹ và sau 1-3 tuần sẽ bong ra, để lộ làn da mới.
Tuy nhiên phương pháp này chi phí tương đối đắt, không thường xuyên được áp dụng.
Một số tác dụng phụ có thể gặp phải như:
- Da bị kích ứng, đổi màu
- Tê, ngứa ran ở vùng da tiến hành phẫu thuật
- Đau châm chích dưới da
- Phồng rộp da
4.5. Kem dưỡng da trị nám tàn nhang
Bên cạnh phương pháp trên, còn có cách chữa tàn nhang hiệu quả là dùng kem dưỡng trị nám tàn nhang. Các loại kem này chứa các thành phần như hydroquinone, hợp chất có tác dụng ngăn chặn quá trình sản xuất sắc tố melanin và làm sáng vùng da bị tối màu.
Theo chỉ định, hydroquinone có tác dụng làm sáng các mảng da bị tối màu do mang thai, thuốc tránh thai, rối loạn nội tiết tố, thuốc hormone hoặc chấn thương trên da như:
- Tăng sắc tố da
- Nám da
- Sạm da
- Đốm nâu
- Đồi mồi
- Tàn nhang
Ngoài hydroquinone, trong các loại kem trị tàn nhang, làm mờ tàn nhang còn nhiều thành phần góp phần trắng da, thúc đẩy da khỏe mạnh hơn như:
- Axit azelaic: giảm sản xuất các gốc tự do
- Axit kojic: ức chế sản xuất tyrosinase gây tăng sắc tố melanin
- Retinoid: kích thích tái tạo da mới, làm mờ các vết nám
- Arbutin: giảm hoạt động của tyrosinase
- Axit hyaluronic: dưỡng ẩm, chống viêm
- Vitamin C, A, E bổ sung dưỡng chất cho da khỏe mạnh
- Tinh chất trà xanh chống oxy hóa, trắng da
- Nha đam (lô hội) dưỡng ẩm, sáng da
4.6. Cách trị tàn nhang bẩm sinh tại nhà bằng mặt nạ thiên nhiên
Cách chữa tàn nhang tại nhà này rất được chị em ưa chuộng không chỉ bởi nguyên liệu dễ kiếm, cách thực hiện đơn giản và tiết kiệm thời gian, chi phí. Hầu hết chị em khi sử dụng các loại mặt nạ trị nám tàn nhang này đều không ghi nhận tác dụng phụ.
Có một số cách chữa tàn nhang tại nhà từ nguyên liệu thiên nhiên như:
Nước cốt chanh
- Lấy bông gòn, bông tẩy trang thấm một lớp nước cốt chanh lên da
- Thoa nhẹ nhàng lên vùng có nhiều tàn nhang. Vitamin C và tính axit trong chanh đóng vai trò như một chất tẩy tế bào chết trên da, giúp da sáng mịn
- Rửa sạch lại với nước sạch
- Không nên dùng chanh quá 3 lần/tuần sẽ khiến da mỏng hơn và cháy nắng, tàn nhang nhiều hơn
Mặt nạ tẩy da chết từ mật ong và đường
Mật ong có tác dụng dưỡng ẩm, cung cấp dưỡng chất cho da trong khi đường khi kết hợp với mật ong tạo thành hỗn hợp có độ lợn cợn, giúp tẩy tế bào chết vật lý hiệu quả.
Mặt nạ bơ
- Bơ sau khi xay nhuyễn với sữa tươi có thể đắp trực tiếp lên da mặt
- Để mặt nạ bơ trong vòng 10-15 phút sau đó rửa lại với nước ấm
- Có thể kết hợp mặt nạ bơ sữa tươi với bột yến mạch
- Cách này có thể giúp da mặt căng bóng, mờ tàn nhang, vết sạm nám hiệu quả.
Tham khảo thêm:
4.7. Cân bằng nội tiết tố nữ để kiểm soát tàn nhang
Rối loạn nội tiết tố có thể ảnh hưởng đến sự tăng sinh sắc tố melanin khiến các đốm tàn nhang bẩm sinh trở nên đậm hơn và khó điều trị hơn. Vì vậy, để kiểm soát tình trạng tàn nhang bẩm sinh, trường hợp chị em bị rối loạn nội tiết tố sau sinh hoặc trong giai đoạn tiền mãn kinh cần biết cách bổ sung và cân bằng Estrogen phù hợp bằng cách:
- Bổ sung thực phẩm giàu Phytoestrogen (Estrogen thực vật) có trong:
- Mầm đậu nành và các sản phẩm từ đậu nành
- Sâm tố nữ
- Các loại quả sấy khô
- Các loại hạt
- Ngũ cốc
- Dùng thảo dược kích thích cơ thể sản sinh Estrogen nội sinh như cỏ cà ri (Libifem)
- Tăng Estrogen tự nhiên trong cơ thể bằng cách:
- Bổ sung vitamin nhóm B, vitamin D
- Ngủ đủ giấc để điều hòa hormone trong cơ thể
- Bổ sung tiền chất DHEA để cơ thể sử dụng tổng hợp nội tiết tố
- Tập thể dục điều độ để tăng cường nội tiết tố nữ
- Tăng cường các loại hoa quả, rau xanh nhiều vitamin và khoáng chất thiết yếu cho cơ thể
- Hạn chế thực phẩm nhiều đường, muối, tinh bột đã qua tinh chế, dầu mỡ
- Hạn chế rượu bia, cà phê, đặc biệt thuốc lá. Thuốc lá sẽ đẩy nhanh tốc độ lão hóa da
- Tăng cường thể dục thể thao để da tăng cường trao đổi chất, giúp da khỏe mạnh
- Vệ sinh sạch sẽ da sau mỗi hoạt động
- Chăm sóc da toàn diện, không nên chỉ chú trọng da mặt mà quên đi các vùng da khác như da cổ, da tay, chân…
- Phân biệt nám da và tàn nhang chính xác nhất theo chuyên gia
- Gợi ý kem trị nám da tàn nhang tốt nhất trên thị trường
- Nám da tàn nhang nên ăn gì kiêng gì? Chuyên gia giải đáp
- Hỗ trợ giảm nám da, khô da, sạm da với TPBVSK Hồi xuân Tâm Bình
5. Lưu ý đối với tình trạng tàn nhang bẩm sinh
Tàn nhang bẩm sinh khiến nhiều người lo ngại chúng có thể đậm lên theo thời gian, ảnh hưởng đến sức khỏe làn da và thẩm mỹ. Tuy nhiên cũng có người coi đây là đặc điểm nhận diện cho mình và giúp bản thân được nổi bật.
Dù vậy, khi bản thân bị tàn nhang bẩm sinh bạn cũng không nên quá lo lắng. Tình trạng này hoàn toàn có cách chữa và cần chăm sóc da kỹ càng hơn.
Bạn nên điều chỉnh chế độ dinh dưỡng và thói quen của mình để giữ một làn da luôn tươi tắn, khỏe mạnh như:
Trên đây là một số thông tin về tàn nhang bẩm sinh. Nếu có thắc mắc nào vui lòng liên hệ qua hotline 0343446699 để được tư vấn giải đáp.
XEM THÊM:
Tâm Bình giúp độc giả tìm kiếm nguồn thông tin chính xác nhất dựa trên các công trình nghiên cứu Y học đã được công bố, thẩm định trong và ngoài nước. Các tài liệu chúng tôi đưa ra đều được nghiên cứu và kiểm duyệt kỹ lưỡng đảm bảo thông tin cập nhật mới và khách quan nhất. Quý độc giả có thể tham khảo thêm chính sách biên tập của chúng tôi để xác nhận nội dung mà mình đọc được là chính xác và hữu ích.
- Cách điều trị tàn nhang hiệu quả
https://www.healthline.com/health/beauty-skin-care/how-to-get-rid-of-freckles
Tham Vấn Y Khoa
Ths.Bs Nguyễn Thị HằngThs.Bs Nguyễn Thị Hằng được Nhà nước phong tặng danh hiệu Thầy thuốc ưu tú năm 2015. Bà là tác giả của nhiều công trình nghiên cứu khoa học có tính ứng dụng cao trong điều trị các bệnh về xương khớp, gan mật, tiêu hóa, sinh lý… Hơn 20 năm công tác tại các bệnh viện lớn, ThS.BS Nguyễn Thị Hằng đã cống hiến không nhỏ cho sự nghiệp Y tế nước nhà, dành được nhiều giải thưởng, bằng khen của Chính phủ và Bộ Y tế.