Dùng các bài thuốc đông y chữa trào ngược dạ dày là phương pháp điều trị bệnh từ gốc an toàn lành tính giúp phục hồi sức khỏe được nhiều người tin chọn. Khám phá ngay 12 bài thuốc đông y chữa trào ngược dạ dày hiệu quả bất ngờ!
1. Nguyên lý điều trị trào ngược dạ dày trong đông y
Theo Y học cổ truyền (đông y), trào ngược dạ dày (hay còn gọi là chứng vị khí nghịch) thường có triệu chứng xảy ra chủ yếu ở 3 tạng Vị (dạ dày), Phế (hầu họng, phổi), Can (gan).
Dạ dày (vị) là nơi chứa và tiêu hóa một phần thức ăn, luôn hướng xuống dưới để đẩy thức ăn xuống ruột non. Khả năng tiêu hóa của dạ dày được chi phối bởi chức năng sơ tiết của gan (can).
Các yếu tố căng thẳng, lo lắng,… ảnh hưởng tới chức năng sơ tiết của gan (can). Khi can khí không thông sẽ gây ra các triệu chứng trào ngược (vị khí nghịch) với các triệu chứng như ợ chua, ợ hơi, nôn và buồn nôn, đắng miệng, mất ngủ, dễ tức giận,…
Ngoài ra chế độ ăn uống thất thường, ăn đồ cay nóng cũng gây tổn thương tỳ vị (cơ tiêu hóa). Khi tỳ vị bị tổn thương (cơ yếu làm dạ dày dãn ra, khả năng co bóp không tốt), dinh dưỡng vận chuyển lên Phế sẽ bị kém đi. Từ đó dẫn tới chứng tức nghẹn, khó thở, ho và vướng đờm họng.
Việc sử dụng các bài thuốc đông y trị trào ngược dạ dày sẽ tập trung vào nguyên tắc giáng nghịch khí, an thần, để chống trào ngược, tiêu viêm. Từ đó giúp làm lành các vết loét dạ dày, giảm stress, kiện tỳ vị để tăng cường chức năng tiêu hóa và co bóp thức ăn của dạy dày, chống đầy bụng khó tiêu.
2. Top 12 bài thuốc đông y chữa trào ngược dạ dày an toàn hiệu quả
2.1 Bài thuốc đông y trị trào ngược dạ dày nhanh chóng với bạch thược
Bạch thược là thảo dược nổi bật với tác dụng giúp giảm đau. Loại thảo dược này được đánh giá hiệu quả cho các trường hợp đau dạ dày. Đặc biệt với những người bị dạ dày do căng thẳng, trào ngược dạ dày thực quản gây ra.
Bên cạnh đó, các nghiên cứu y học hiện đại cũng cho thấy vị thuốc này chứa các hoạt chất làm giãn cơ trơn đường tiêu hóa nên có tác dụng giảm đau bụng hiệu quả.
- Thành phần: Cam thảo 15 – 20g, bạch thược 30 – 40g.
- Cách dùng: Vị thuốc có thể chế thành dạng bột pha nước nóng hoặc nước ấm để uống.
2.2 Chữa trào ngược bằng bài thuốc đông y từ hoàng liên khô
Hoàng liên là vị thuốc có tính hàn, vị đắng. Đây là vị thuốc điều trị vào gốc rễ của bệnh giúp cầm nôn, giảm ợ hơi ợ chua.
Các nghiên cứu hiện đại cũng chỉ ra, hoàng liên cũng có tác dụng kháng viêm, kháng khuẩn. Nhờ đó giúp tiêu diệt các vi khuẩn gây hại cho dạ dày. Đồng thời hỗ trợ tiêu hóa, giảm triệu chứng trào ngược và ổn định hoạt động của dạ dày.
- Thành phần: 3-6g hoàng liên khô.
- Cách dùng: Sắc với nước để uống. Hoàng liên có vị đắng nên có thể kết hợp cùng cam thảo để uống dễ hơn.
2.3 Bài thuốc đông y từ ô tặc cốt và mật ong giúp trị trào ngược dạ dày
Ô tặc cốt hay mai mực là vị thuốc có tính ôn, vị mặn nên có khả năng giảm tiết axit, bảo vệ niêm mạc dạ dày hiệu quả, hỗ trợ trị trào ngược dạ dày.
Với thành phần chứa nhiều canxi carbonate, ô tặc cốt giúp trung hòa axit dạ dày giúp giảm cảm giác nóng rát, ợ chua, khó chịu,…
- Thành phần: 5-10g bột ô tặc cốt, mật ong
- Cách dùng: Pha với nước ấm hoặc uống cùng mật ong để dễ uống hơn, uống trước bữa ăn 30 phút.
2.4 Bài thuốc đông y “Bán hạ tả tâm thang” gia giảm
Bài thuốc đông y này được dùng trong trường hợp người bị trào ngược có các biểu hiện như đau nóng vùng ngực, ợ chua, bụng đau âm ỉ, đau hơn lúc đói, bị chán ăn, tay chân lạnh,…
- Thành phần: Bán hạ 10g, hoàng liên 6g, hoàng cầm 10g, ô tặc cốt 15g, ngô thù du 3g, trần bì 10g, phục linh 15g, chỉ thực 10g, huyền hồ 10g.
- Cách dùng: Sắc uống ngày 1 thang
2.5 Dùng “Sài hồ sơ can tán” gia giảm kết hợp “Hương tô tán”
Bài thuốc này được dùng cho người bị trào ngược có các biểu hiện như đau thượng vị, đau lan 2 bên sườn, tức ngực, chướng bụng,…
- Thành phần: Sài hồ 10g, bạch thược 10g, xuyên khung 6g, hương phụ 10g, tô cành 10g, chỉ xác 10g, huyền hồ 10g, diên hồ sách 10g, uất kim 10g, ô tặc cốt 15g, trần bì 10g, cam thảo 6g.
- Cách dùng: Sắc uống ngày 1 thang
2.6 Bài thuốc giảm trào ngược với “Đan chi tiêu dao tán” gia giảm kết hợp “Tả kim hoàn”
Đây là bài thuốc đông y được dùng cho trường hợp người bị trào ngược nhẹ. Đặc biệt là người bị trào ngược có các biểu hiện như đau nóng vùng ngực, hồi hộp, dễ cáu,…
- Thành phần: Đan bì 10g, chi tử 10g, bạch thược 10g, xích thược 10g, sài hồ 10g, trần bì 10g, bán hạ 10g, phục linh 15g, huyền hồ 10g, chỉ thực 10g, bạch truật 15g, đương quy 10g, hoàng liên 6g, ngô thù du 3g, ô tặc cốt 15g.
- Cách dùng: Sắc uống ngày 1 thang
2.7 Cải thiện trào ngược dạ dày với “Nhất quán tiễn” kết hợp “Thược dược cam thảo thang”
Bài thuốc Đông y chữa trào ngược này phù hợp với những người đang bị đau dạ dày âm ỉ, miệng khô, lòng bàn chân bàn tay nóng, mệt mỏi, táo bón,…
- Thành phần: Sa sâm 15g, sinh địa 15g, thược dược 10g, xuyên liên tử 10g, đương quy 10g, mạch môn 10g, trần bì 10g, bán hạ 10g, cam thảo 6g, ô tặc cốt 15g.
- Cách dùng: Sắc uống ngày 1 thang.
2.8 Trị trào ngược dạ dày từ “Đan sâm ẩm” kết hợp “Thất tiếu tán”
Bạn có thể tham khảo bài thuốc đông y này nếu đang gặp tình trạng nhói vùng sau ngực, đầy chướng bụng, khó nuốt,… do trào ngược.
- Thành phần: Đan sâm 15g, sa nhân 6g, đàn hương 10g, bồ hoàng 10g, ngũ linh chi 10g, xuyên liên tử 10g, uất kim 10g, đương quy 10g, huyền hồ 10g,.
- Cách dùng: Sắc uống ngày 1 thang.
2.9 Bài thuốc Mạch đông thang chữa nôn mửa, nóng rát do trào ngược
Những người có triệu chứng nôn mửa, nóng rát,… có thể tham khảo bài thuốc này:
- Thành phần: mạch môn 12g, nhân sâm 12g, ngạnh mễ 8g, bán hạ chế 19g, cam thảo 6g, đại táo 16g.
- Cách dùng: Sắc uống ngày 1 thang.
2.10 Chữa bệnh trào ngược với bài thuốc đông y từ lá khôi
Lá khôi kết hợp với các thành phần thảo dược như bồ công anh, lá nam khổ sâm có tác dụng giúp giảm viêm, làm dịu triệu chứng ợ nóng, hỗ trợ tiêu hóa hiệu quả:
- Thành phần: lá khôi 80g, bồ công anh 40g, lá nam khổ sâm 12g
- Cách dùng: Phơi khô các vị thuốc trên, thái nhỏ, nấu với nước uống vào lúc đói
Xem thêm: Hướng dẫn sử dụng lá khôi tía chữa trào ngược dạ dày – Một số lưu ý
2.11 Bài thuốc trị trào ngược với “Hoắc hương chính khí tán”
Người bệnh có triệu chứng đột ngột ợ hơi, ợ hăng, nuốt chua, chướng bụng có thể tham khảo bài thuốc này:
- Thành phần: hoắc hương 12g; tử tô, hậu phác, bán hạ chế, phục linh, quất bì, bạch chỉ, cát cánh mỗi vị 8g; bạch truật 12g, cam thảo 4g, đại phúc bì 6g, sinh khương 3 lát, đại táo 15g.
- Cách dùng: Sắc uống ngày 1 thang.
2.12 Bài thuốc đông y cải thiện chứng trào ngược dạ dày “Lý trung thang”
Với những người bị trào ngược gặp các triệu chứng như ăn hay nôn, ăn không tiêu,… tham khảo bài thuốc đông y sau:
- Thành phần: nhân sâm 12g, can khương 6g, bạch truật 12g, cam thảo 6g.
- Cách dùng: Sắc uống ngày 1 thang.
3. Ưu- nhược điểm khi dùng phương pháp đông y chữa trào ngược dạ dày
Chữa trào ngược dạ dày bằng đông y được nhiều người tin chọn vì an toàn và hiệu quả. Tuy nhiên, cũng như các phương pháp điều trị khác, trị trào ngược bằng đông y cũng có những ưu nhược điểm riêng:
3.1 Ưu điểm điều trị trào ngược dạ dày bằng Đông y
- An toàn lành tính, ít tác dụng phụ
Các bài thuốc đông y chủ yếu từ thảo dược tự nhiên, vì vậy ít gây tác dụng phụ so với thuốc tây. Người bệnh có thể sử dụng lâu dài mà không lo ngại đến vấn đề gây hại cho gan, thận hay dạ dày.
Đây là lựa chọn an toàn cho những người bị trào ngược dạ dày mãn tính hoặc người có cơ địa nhạy cảm.
- Chữa trị từ gốc
Đông y không chỉ điều trị triệu chứng mà còn tập trung vào nguyên nhân gốc rễ của bệnh. Các bài thuốc giúp cải thiện chức năng của tỳ vị, điều hòa khí huyết và cân bằng âm dương. Từ đó giúp giảm trào ngược dạ dày và ngăn ngừa tái phát.
Trào ngược dạ dày – Tìm ra hàng loạt nguyên nhân gây bệnh khiến nhiều người bất ngờ
- Hiệu quả lâu dài
Mặc dù hiệu quả của thuốc đông y có thể chậm hơn so với thuốc tây, nhưng khi đã đạt được hiệu quả, nó sẽ bền vững và lâu dài hơn. Điều này giúp người bệnh không phải phụ thuộc vào thuốc trong thời gian dài.
- Hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn
Các bài thuốc đông y còn có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa: giảm đầy bụng, khó tiêu,….
- Chi phí thấp
Các bài thuốc đông y có chi phí phù hợp với đa số người bệnh. Dù dùng liệu trình từ 2-3 tháng thì chi phí cũng không quá đắt.
3.2 Nhược điểm của bài thuốc Đông y chữa trào ngược
- Quy trình chế biến và sắc thuốc cầu kì, hiệu quả chậm
Quy trình chế biến và sắc thuốc với các bài thuốc đông y khá cầu kì. So với thuốc tây, thuốc đông y thường có tác dụng chậm hơn. Người bệnh cần kiên trì sử dụng trong thời gian dài mới có thể thấy rõ kết quả. Điều này có thể khiến một số người bệnh cảm thấy nản lòng nếu không kiên nhẫn.
- Khó kiểm soát chất lượng thuốc
Việc sử dụng thuốc đông y phụ thuộc vào chất lượng thảo dược. Nếu nguồn gốc của thảo dược không rõ ràng hoặc thuốc không được chế biến đúng cách, có thể gây hại cho sức khỏe. Vì vậy, việc lựa chọn nguồn cung cấp thuốc đông y uy tín rất quan trọng.
- Thuốc đông y cho người bị trào ngược thường khó uống
Thuốc sắc từ thảo dược tự nhiên nên khá đắng và không dễ uống.
- Không thích hợp cho tình trạng nghiêm trọng
Trong những trường hợp trào ngược dạ dày nghiêm trọng, kèm theo biến chứng như viêm loét thực quản, hẹp thực quản, hoặc Barrett thực quản, đông y không phải là phương pháp điều trị duy nhất. Những tình huống này vẫn cần phải điều trị bằng thuốc tây hoặc phẫu thuật.
- Yêu cầu kiên trì và kỷ luật
Để đạt được hiệu quả, người bệnh cần kiên trì sử dụng. Nên tuân thủ theo đúng chỉ định của thầy thuốc để đạt hiệu quả tốt nhất. Đồng thời cần kết hợp với chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý.
4. Lưu ý khi dùng bài thuốc đông y trị trào ngược dạ dày
Mặc dù các bài thuốc đông y an toàn và ít tác dụng phụ nhưng cần lưu ý một số điều sau để đảm bảo an toàn:
- Cần tham khảo ý kiến của bác sĩ đông y trước khi điều trị. Điều này giúp đảm bảo người bệnh chọn đúng bài thuốc phù hợp với tình trạng sức khỏe.
- Chọn các địa chỉ bán thuốc Đông y uy tín, có giấy phép hoạt động của Bộ y tế để đảm bảo sức khỏe.
- Các bài thuốc đông y phù hợp với những người bị trào ngược dạ dày nhẹ. Cần kiên trì sử dụng trong thời gian dài vì các bài thuốc thường có tác dụng chậm.
- Cần đảm bảo nguồn thảo dược chất lượng, có nguồn gốc rõ ràng để đảm bảo an toàn khi sử dụng.
- Một số loại thuốc tây có thể tương tác với thuốc đông y. Do đó với những người đang kết hợp trị dạ dày bằng thuốc tây cần tham khảo ý kiến của các bác sĩ trước khi sử dụng để đảm bảo an toàn.
- Kết hợp với chế độ ăn uống khoa học, tránh xa các thực phẩm gây kích ứng dạ dày, hạn chế căng thẳng,…
- Không tự ý thay đổi liều lượng hoặc kết hợp các bài thuốc khi không có sự chỉ dẫn của các bác sĩ đông y.
Kết luận
Hy vọng với những thông tin hữu ích trong bài đã giúp bạn biết thêm những bài thuốc Đông y chữa trào ngược dạ dày an toàn và hiệu quả. Trào ngược dạ dày dễ tái phát nên tốt nhất bạn nên chú ý theo dõi tình trạng sức khỏe. Khi thấy dấu hiệu bất thường cần đi khám sớm để điều trị kịp thời.
Xem thêm:
- 4 Cách xử lý khi bị trào ngược dạ dày – Tham khảo ngay để giảm ợ hơi, ợ chua, buồn nôn
- TPBVSK Dạ dày Tâm Bình: Công dụng, thành phần, liều dùng
Tham Vấn Y Khoa
Ths.Bs Nguyễn Thị HằngBài viết trên được tham vấn bởi Ths.Bs Nguyễn Thị Hằng, nguyên phó giám đốc bệnh viện Tuệ Tĩnh. Nội dung được nêu trong bài viết phục vụ công tác đào tạo, cập nhật cấp kiến thức CBNV Dược phẩm Tâm Bình